Page 116 - แผนการดำเนินงาน สสส. ประจำปี 2561

ปัญหาส�าคัญของผู้สูงอายุ คือ ประเด็นด้านสุขภาพและด้านเศรษฐกิจ ซึ่งในด้านสุขภาพ จากผลการ
๘๑
๘๒
ส�ารวจสุขภาวะผู้สูงอายุไทยปี๒๕๕๖ พบว่า ผู้สูงอายุร้อยละ ๙๕ มีปัญหาสุขภาพด้วยโรคเรื้อรังต่างๆ แต่ยัง
สามารถด�าเนินชีวิตประจ�าวันและมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ของสังคมได้ หากแต่การมีโรคเรื้อรังในผู้สูงอายุ

ที่มีภาวะลุกลามแทรกซ้อนอาจท�าให้สมรรถนะในการปฏิบัติภารกิจชีวิตประจ�าวันลดลง หรืออาจจะไม่สามารถ
ปฏิบัติภารกิจต่างๆ ได้ด้วยตนเอง และแนวโน้มมีความรุนแรงสูงขึ้นเมื่อมีอายุมากขึ้น จากการส�ารวจสุขภาพ
ประชาชนโดยการตรวจร่างกายปี ๒๕๕๗๓ พบว่า โรคเรื้อรังที่มักพบในผู้สูงอายุ ได้แก่ โรคความดันโลหิตสูง
114
โรคเบาหวาน โรคข้ออักเสบ ข้อเสื่อม โรคถุงลมโป่งพอง/หลอดลมปอดอุดกั้นเรื้อรัง โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ
กล้ามเนื้อหัวใจตาย และอัมพาต นอกจากนี้ยังมีภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุด้วย ภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ

ยังมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น โดยมีความชุกร้อยละ ๘.๑ ซึ่งภาวะสมองเสื่อมนี้ท�าให้ผู้สูงอายุสูญเสียความคิด
ความจ�า และความสามารถในการตัดสินใจต่างๆ แล้ว ยังน�ามาสู่ผลกระทบต่อครอบครัวที่ต้องมีภาระค่าใช้จ่าย
ในการดูแลและสภาพจิตใจอีกด้วย ทั้งนี้มีข้อมูลบ่งชี้ว่า ในด้านงานส่งเสริมสุขภาพป้องกันโรคในประชากร

ก่อนที่จะมีปัญหาโรคเรื้อรังดังกล่าวจนเป็นเหตุให้เกิดภาวะพึ่งพานั้น มีการเข้าถึงกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพ
ป้องกันโรคอยู่ในระดับไม่สูงนัก

ในด้านสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการด�าเนินชีวิตของผู้สูงอายุ พบว่า ผู้สูงอายุกว่าร้อยละ ๑๐
เคยมีประสบการณ์ในการหกล้ม โดยการเกิดการหกล้มมีทั้งเกิดภายในบ้าน บริเวณบ้าน และนอกบริเวณบ้าน

ดังนั้นจึงจ�าเป็นต้องจัดให้มีสิ่งอ�านวยความสะดวกในบ้าน เช่น ราวจับ และการปรับสภาพพื้นที่ในบ้านและ
นอกบ้านให้เอื้อต่อการใช้ชีวิตของผู้สูงอายุอย่างปลอดภัย ป้องกันการหกล้ม ซึ่งเป็นสาเหตุของการบาดเจ็บ
แผนการดำาเนินงานประจำาปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑
อันจะน�าไปสู่ภาวะติดบ้าน และติดเตียงตามมาได้

ในด้านเศรษฐกิจ พบว่า ในปี ๒๕๕๗ มีผู้สูงอายุร้อยละ ๓๔.๓ ยังคงเป็นผู้สูงอายุที่ยากจนซึ่งมีรายได้ต�่า
กว่าเส้นความยากจน โดยผู้สูงอายุร้อยละ ๓๓.๙ ยังคงท�างาน โดยพบว่าผู้สูงอายุในวัยต้นช่วงอายุ ๖๐ – ๖๔
ปี ร้อยละ ๕๙.๒ ยังคงท�างานอยู่ และมีแนวโน้มรายได้จากการท�างานของผู้สูงอายุมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น แสดง

ให้เห็นว่าผู้สูงอายุยังคงต้องการท�างานเพื่อมีรายได้ ส่วนหลักประกันทางรายได้ส�าหรับผู้สูงอายุ ในประเด็น
เบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ ในปี ๒๕๕๘ มีผู้สูงอายุที่ได้รับเบี้ยยังชีพจ�านวน ๘.๐ ล้านคน คิดเป็นงบประมาณที่รัฐต้อง

๘๓
จ่ายเบี้ยยังชีพ ๖๔,๗๗๐ ล้านบาท ส่วนอัตราความครอบคลุมของการมีหลักประกันรายได้ของคนไทย ๘๔
วัย ๓๐ - ๕๙ปี ในปัจจุบันอยู่ที่เพียงร้อยละ ๒๖.๓ ส่วนใหญ่ของแรงงานนอกระบบกว่า ๒๔ ล้านคนไม่มีหลัก
ประกันรายได้กรณีชราภาพ ซึ่งมีประมาณ ๒.๒๘ ล้านคนที่เข้าร่วมประกันสังคมตามมาตรา ๔๐ (ประกัน

๘๕
โดยสมัครใจ) (ข้อมูล ณ เดือนพฤษภาคม ๒๕๖๐) ในขณะที่กองทุนการออมแห่งชาติ (กอช.) ซึ่งเป็นกลไก
การออมเพื่อสร้างหลักประกันทางรายได้ยามสูงวัยส�าหรับแรงงานนอกระบบอีกช่องทางหนึ่ง ปัจจุบันมีผู้เป็น

๘๑ วิทยาลัยประชากรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยร่วมกับมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย,(๒๕๕๖), รายงานประจำาปี
สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. ๒๕๕๕, สถานที่พิมพ์: โรงพิมพ์ บริษัท เอสเอสพลัส มีเดีย จ�ากัด, นนทบุรี.
๘๒ โครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ (HITAPP).๒๕๕๖ การสำารวจสุขภาวะผู้สูงอายุไทย ปี ๒๕๕๖.
๘๓ ส�านักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. จำานวนและเบี้ยยังชีพ ผู้สูงอายุ ผู้พิการ และผู้ป่วยเอดส์ ปี ๒๕๓๖ - ๒๕๖๐
รายปี. [ออนไลน์], สืบค้นจาก: http:/ / social.nesdb.go.th/ SocialStat/ StatReport_ Final.aspx?reportid=๑๗๕&template=๑R
๒C&yeartype=M&subcatid=๔๗. (วันที่ค้นข้อมูล : ๑๙ มิถุนายน ๒๕๖๐).
๘๔ วิทยาลัยประชากรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. รายงานการประเมินผลแผนผู้สูงอายุแห่งชาติฉบับที่ ๒ (๒๕๔๕ - ๒๕๕๖) ระยะที่ ๒,
[ออนไลน์], สืบค้นจาก: http:/ / www.oppo.opp.go.th/ info/ Report_๓๐๙.pdf. (วันที่ค้นข้อมูล :๑๗เมษายน ๒๕๕๗).
๘๕ สำานักงานประกันสังคม. กองทุนประกันสังคม จำานวนผู้ประกันตนภาคสมัครใจ (มาตรา ๔๐) ปี ๒๕๕๑ - ๒๕๖๐, [ออนไลน์], สืบค้นจาก: http://
www.sso.go.th/sites/ default/files/ R&D๑๒๒๐๐๙/statisticsmid๔๐.html. (วันที่ค้นข้อมูล : ๓๑ มีนาคม ๒๕๖๐).