Page 115 - แผนการดำเนินงาน สสส. ประจำปี 2561
P. 115
สุขภาพในระดับต่างๆ ตั้งแต่การค้นหาสิทธิและพิสูจน์สิทธิ ที่จะน�ามาซึ่งการพัฒนาชุดบริการและการเข้าถึง
ตามความเหมาะสมของกลุ่มประชากร และท�าให้ประชากรกลุ่มเฉพาะสามารถเข้าถึงสิทธิและการบริการได้
อย่างเป็นธรรม และมีการสื่อสารสังคมมีให้มีเจตคติที่เหมาะสมส�าหรับประชากรกลุ่มเฉพาะ
สถานการณ์ปัญหาประชากรกลุ่มเฉพาะที่แผนสุขภาวะประชากรกลุ่มเฉพาะด�าเนินการในปัจจุบัน สรุป
ได้ดังนี้
สถานการณ์ผู้สูงอายุ
๗๖
ข้อมูลสถานการณ์ผู้สูงอายุในปี ๒๕๕๙ มีจ�านวนผู้สูงอายุที่มีอายุ ๖๐ ปีขึ้นไป จ�านวน ๑๐,๗๗๔,๗๐๑ คน
คิดเป็นร้อยละ ๑๖ ซึ่งคาดว่าประเทศไทยจะเป็นสังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ (Complete Aged
Society) ในปี ๒๕๖๔ หรือ อีก ๔ ปีข้างหน้า ประชากรสูงอายุจะมีถึง ๑ ใน ๕ และเป็น “สังคมสูงวัยระดับ
สุดยอด” (Super Aged Society) ในปี ๒๕๐๐ ซึ่งโครงสร้างอายุของประชากรที่เปลี่ยนไปนี้ เท่ากับเป็นการ
เปลี่ยนโครงสร้างของสังคมไทยโดยรวมด้วย ทั้งนี้เมื่อจ�าแนกประเภทผู้สูงอายุ พบว่า มีผู้สูงอายุส่วนใหญ่
๗๗
ที่ดูแลตัวเองได้โดยไม่ต้องพึ่งผู้อื่น ร้อยละ ๘๗.๔ โดยส่วนใหญ่อยู่ในช่วงอายุ ๖๐ - ๖๙ ปี มีผู้สูงอายุที่ต้องพึ่ง
ผู้อื่นในบางกิจกรรมของกิจวัตรประจ�าวันร้อยละ ๑๑.๔ โดยส่วนใหญ่อยู่ในวัยมากกว่า ๘๐ ปี และมีผู้สูงอายุ
๗๘
ที่ต้องพึ่งพาผู้อื่นทั้งหมดร้อยละ ๑.๓ โดยส่วนใหญ่อยู่ในวัยมากกว่า ๘๐ ปี ซึ่งผู้สูงอายุในช่วงวัยปลายหรือ
อายุตั้งแต่ ๘๐ ปีขึ้นไปนั้น มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น จึงน่าจะสะท้อนถึงการเพิ่มขึ้นของประชากรที่อยู่ในวัยพึ่งพิงทั้งใน
เชิงเศรษฐกิจ สังคม และสุขภาพ รวมทั้งการที่อายุที่ยืนยาวขึ้นกลับตามมาด้วยการเจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรัง
๗๙
ยาวนานขึ้น และโอกาสที่จะอยู่ในภาวะพึ่งพาอันเนื่องมาจากการทุพพลภาพมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ในส่วนของ
ผู้สูงอายุที่อยู่ล�าพังมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นขึ้นเช่นกัน โดยในปี ๒๕๕๗ มีผู้สูงอายุที่อยู่คนเดียวล�าพังร้อยละ ๘.๗
และร้อยละ ๑๘.๘ อยู่ล�าพังกับคู่สมรส ซึ่งทั้ง ๒ กลุ่มจัดเป็นกลุ่มเสี่ยงที่มีความเปราะบางต่อปัญหาต่างๆ
นอกจากนี้อีกไม่เกิน ๑๕ ปี ประชากรไทยจะเริ่มเข้าสู่รูปแบบที่วัยแรงงานต้องรับภาระการเลี้ยงดูกลุ่มประชากร
ผู้สูงอายุและเด็กมากขึ้นเรื่อยๆ จากปัจจุบันที่มีสัดส่วนประชากรวัยท�างานประมาณ ๔.๕ คนต่อการดูแล
ผู้สูงอายุ ๑ คน และประชากรวัยเด็กอีก ๑ คน (๔:๑:๑) เป็นสัดส่วนประชากรวัยท�างานประมาณ ๒ คน ต่อการดูแล แผนการดำาเนินงานประจำาปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑
ผู้สูงอายุ ๑ คน และประชากรวัยเด็กอีก ๑ คน (๒:๑:๑) ท�าให้ครอบครัวในปัจจุบันและครอบครัวใหม่
ในอนาคต จะต้องประสบกับปัญหาความเครียดจากภาระค่าครองชีพและภาวะหน้าที่ที่ต้องดูแลคน
ในครอบครัวที่เพิ่มขึ้น นับได้ว่าจากนี้ไปสังคมไทยก�าลังอยู่ในสภาวการณ์ที่มีผู้สูงวัยเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
๘๐
และจะส่งผลกระทบต่อด้านเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ
113
๗๖ United Nations. ๒๐๑๕. World Population Prospects, the ๒๐๑๕ Revision.
๗๗ มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. ๒๕๕๘, สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. ๒๕๕๗. บริษัทอัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จ�ากัด
(มหาชน)
๗๘ สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. รายงานสำารวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ ๕ พ.ศ. ๒๕๕๗
๗๙ วิพรรณ ประจวบเหมาะและชลธิชา อัศวนิรันดร. ๒๕๕๓. “ผลกระทบเชิงนโยบายต่อการพัฒนาประเทศด้านสวัสดิการผู้สูงอายุ: ศึกษาจากผล
การคาดประมาณประชากรของประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๕๓ - ๒๕๘๓” ในส�านักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
การศึกษาวิเคราะห์ผลกระทบเชิงนโยบายต่อการพัฒนาประเทศจากผลการคาดประมาณประชากรของประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๕๓ - ๒๕๘๓.,
๘๗ - ๙๘.
๘๐ คณะกรรมการปฏิรูประบบเพื่อรองรับสังคมผู้สูงอายุของประเทศไทย. ๒๕๕๘. รายงานข้อเสนอปฏิรูประบบเพื่อรองรับสังคมสูงวัย.สภาปฏิรูป
แห่งชาติ
