Page 245 - แผนการดำเนินงาน สสส. ประจำปี 2561
P. 245
๑๔
แผนอาหารเพื่อสุขภาวะ
สถานการณ์และแนวโน้ม
ปัจจุบันประชากรไทยบริโภคผักและผลไม้ต�่ากว่าเกณฑ์มาตรฐานที่องค์การอนามัยโลกก�าหนด และ
การเข้าถึงผักผลไม้ปลอดภัยได้น้อยด้วยปัจจัยหลายอย่าง ซึ่งการบริโภคผักและผลไม้ต�่ากว่าปริมาณ
ที่แนะน�า คือ ๔๐๐ กรัม หรือ ๕ ส่วนมาตรฐานจะส่งผลต่อสุขภาวะของคนไทย ผลการส�ารวจสุขภาพประชาชน
โดยสถาบันโภชนาการมหาวิทยาลัยมหิดล พบว่าคนไทยส่วนใหญ่หรือประมาณร้อยละ ๘๒.๓ บริโภคผักและ
ผลไม้ไม่เพียงพอ โดยในเด็กอายุต�่ากว่า ๑๒ ปี บริโภคไม่ถึงครึ่งของปริมาณที่แนะน�า และจากผลการส�ารวจ
สถานการณ์อัตราชุกของผู้มีภาวะน�้าหนักเกินและโรคอ้วน ในปี ๒๕๕๙ โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กวัยเรียน
(เด็กที่มีอายุตั้งแต่ ๕ – ๑๔ ปี) ของส�านักนโยบายและยุทธศาสตร์ กระทรวงสาธารณสุข พบว่า เด็กวัยเรียน
ร้อยละ ๑๓.๑ มีภาวะเริ่มอ้วนและอ้วน ซึ่งภาวะดังกล่าวล้วนเป็นผลสืบเนื่องมาจากปัจจัยส�าคัญ
ทั้งด้านพฤติกรรมการบริโภคอาหารและการจัดการสภาพแวดล้อมด้านอาหารในโรงเรียน ซึ่งการบริโภคผัก
ผลไม้ไม่เพียงพอและการบริโภคอาหารที่ไม่ถูกหลักโภชนาการ จะส่งผลกระทบต่อสุขภาพ เป็นสาเหตุท�าให้ แผนการดำาเนินงานประจำาปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑
เกิดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคอ้วนและโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง กระทบต่อคุณภาพชีวิตและก่อให้เกิดค่าใช้จ่าย
เพิ่มมากขึ้น จากข้อมูลของส�านักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ในแผนพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ ๑๒ ได้กล่าวถึงสถานการณ์ที่เป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อการบริโภคอาหาร
ที่ไม่ดีต่อสุขภาพและการบริโภคผักผลไม้ไม่เพียงพอของคนไทย คือ
สถานการณ์ความมั่นคงทางอาหาร
243
สังคมไทยเปลี่ยนแปลงจากสังคมแห่งการพึ่งตนเองภายใต้สังคมเกษตรกรรม ที่เกษตรกรผลิต
เพื่อการบริโภคในครัวเรือนเป็นหลัก มาเป็นการผลิตเพื่อการค้าในเชิงพาณิชย์มากขึ้น แม้ประเทศไทย
จะสามารถผลิตพืชอาหารได้มากจนสามารถส่งออกไปยังต่างประเทศได้ แต่ก็ยังพบปัญหาการล้มละลาย
ของเกษตรกรในด้านหนี้สิน ปัญหาความยากจน อาจสูญเสียที่ดิน ความเสื่อมสลายของทรัพยากรต้นทุน
เช่น ดิน แหล่งน�้า ท�าให้แหล่งอาหารจากธรรมชาติลดจ�านวนลงอย่างรวดเร็ว ซึ่งส่งผลต่อเนื่องไปยังระบบ
แผนอาหารเพื่อสุขภาวะ
สถานการณ์และแนวโน้ม
ปัจจุบันประชากรไทยบริโภคผักและผลไม้ต�่ากว่าเกณฑ์มาตรฐานที่องค์การอนามัยโลกก�าหนด และ
การเข้าถึงผักผลไม้ปลอดภัยได้น้อยด้วยปัจจัยหลายอย่าง ซึ่งการบริโภคผักและผลไม้ต�่ากว่าปริมาณ
ที่แนะน�า คือ ๔๐๐ กรัม หรือ ๕ ส่วนมาตรฐานจะส่งผลต่อสุขภาวะของคนไทย ผลการส�ารวจสุขภาพประชาชน
โดยสถาบันโภชนาการมหาวิทยาลัยมหิดล พบว่าคนไทยส่วนใหญ่หรือประมาณร้อยละ ๘๒.๓ บริโภคผักและ
ผลไม้ไม่เพียงพอ โดยในเด็กอายุต�่ากว่า ๑๒ ปี บริโภคไม่ถึงครึ่งของปริมาณที่แนะน�า และจากผลการส�ารวจ
สถานการณ์อัตราชุกของผู้มีภาวะน�้าหนักเกินและโรคอ้วน ในปี ๒๕๕๙ โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กวัยเรียน
(เด็กที่มีอายุตั้งแต่ ๕ – ๑๔ ปี) ของส�านักนโยบายและยุทธศาสตร์ กระทรวงสาธารณสุข พบว่า เด็กวัยเรียน
ร้อยละ ๑๓.๑ มีภาวะเริ่มอ้วนและอ้วน ซึ่งภาวะดังกล่าวล้วนเป็นผลสืบเนื่องมาจากปัจจัยส�าคัญ
ทั้งด้านพฤติกรรมการบริโภคอาหารและการจัดการสภาพแวดล้อมด้านอาหารในโรงเรียน ซึ่งการบริโภคผัก
ผลไม้ไม่เพียงพอและการบริโภคอาหารที่ไม่ถูกหลักโภชนาการ จะส่งผลกระทบต่อสุขภาพ เป็นสาเหตุท�าให้ แผนการดำาเนินงานประจำาปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑
เกิดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคอ้วนและโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง กระทบต่อคุณภาพชีวิตและก่อให้เกิดค่าใช้จ่าย
เพิ่มมากขึ้น จากข้อมูลของส�านักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ในแผนพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ ๑๒ ได้กล่าวถึงสถานการณ์ที่เป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อการบริโภคอาหาร
ที่ไม่ดีต่อสุขภาพและการบริโภคผักผลไม้ไม่เพียงพอของคนไทย คือ
สถานการณ์ความมั่นคงทางอาหาร
243
สังคมไทยเปลี่ยนแปลงจากสังคมแห่งการพึ่งตนเองภายใต้สังคมเกษตรกรรม ที่เกษตรกรผลิต
เพื่อการบริโภคในครัวเรือนเป็นหลัก มาเป็นการผลิตเพื่อการค้าในเชิงพาณิชย์มากขึ้น แม้ประเทศไทย
จะสามารถผลิตพืชอาหารได้มากจนสามารถส่งออกไปยังต่างประเทศได้ แต่ก็ยังพบปัญหาการล้มละลาย
ของเกษตรกรในด้านหนี้สิน ปัญหาความยากจน อาจสูญเสียที่ดิน ความเสื่อมสลายของทรัพยากรต้นทุน
เช่น ดิน แหล่งน�้า ท�าให้แหล่งอาหารจากธรรมชาติลดจ�านวนลงอย่างรวดเร็ว ซึ่งส่งผลต่อเนื่องไปยังระบบ
