Page 246 - แผนการดำเนินงาน สสส. ประจำปี 2561
P. 246
การกระจายอาหาร ผักและผลไม้ ท�าให้การเข้าถึงอาหารของผู้บริโภคต�่าลง ถึงแม้ว่าในภาพรวมประเทศไทย
จะสามารถผลิตอาหารในปริมาณที่เพียงพอแก่การบริโภคในประเทศ แต่แนวโน้มของสถานการณ์
ฐานทรัพยากร รวมทั้งปัจจัยการผลิต ไม่ว่าจะเป็นความอุดมสมบูรณ์ของดินและน�้าที่ใช้ในภาคการเกษตร
ความหลากหลายของพันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ ภูมิปัญญาชาวบ้าน แรงงานภาคการเกษตร สภาพภูมิอากาศ
ความสามารถในการแข่งขันทางการค้า กลับเป็นไปในทิศทางที่ท�าให้มีปัญหาความไม่มั่นคงทางอาหารเกิดขึ้น
จึงถือว่าประเทศไทยยังคงมีความเสี่ยงต่อความไม่มั่นคงทางอาหาร หากไม่มีการจัดการป้องกันและแก้ไข
244
ปัญหาดังกล่าว อาจเกิดผลกระทบต่อระบบห่วงโซ่อาหาร ซึ่งในขณะนี้เริ่มมีสัญญาณของความไม่มั่นคง
ทางอาหารเกิดขึ้น ส่งผลให้การเข้าถึงอาหารบางชนิดลดลง โดยเฉพาะผักและผลไม้
สถานการณ์ด้านความปลอดภัยของอาหารจากการตกค้างของสารเคมีทางการเกษตร
เนื่องจากการใช้สารเคมีทางการเกษตรไม่ถูกต้อง ไม่เหมาะสม จึงมักประสบปัญหาการปนเปื้อนสารเคมี
ยาฆ่าแมลง การตรวจพบการตกค้างของสารเคมีทางการเกษตรในผักและผลไม้ที่มีตรารับรองความปลอดภัย
ในปริมาณที่สูงเกินค่ามาตรฐาน แม้ว่าจะมีหน่วยงานหลากหลายในทุกภาคส่วน ทั้งจากภาครัฐ ได้แก่
กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงอุตสาหกรรม กระทรวงการคลัง ภาคการศึกษา ได้แก่ มหาวิทยาลัยมหิดล
และภาคประชาสังคม ได้แก่ เครือข่ายเตือนภัยสารเคมีก�าจัดศัตรูพืช ร่วมกับ สสส. ผลักดันให้มีการยกเลิก
การใช้สารเคมีทางการเกษตรที่มีความเสี่ยงสูง ได้แก่ พาราควอต และคลอร์ไพรีฟอส ซึ่งจะสามารถยกเลิก
ได้ในปี ๒๕๖๒ แต่ก็ยังมีสารเคมีทางการเกษตรชนิดอื่น ๆ ที่ยังน�ามาใช้กับผักและผลไม้ที่วางจ�าหน่ายในท้องตลาด
และความกังวลต่อพืชอาหารที่มีการตัดต่อพันธุกรรม
แผนการดำาเนินงานประจำาปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑
สถานการณ์ด้านการแข่งขันในระบบธุรกิจอาหาร
การใช้สื่อโฆษณากระตุ้นให้เกิดความต้องการเทียมในการบริโภค การโฆษณาได้สร้างภาพค่านิยม
ในการบริโภคแบบคนรุ่นใหม่ การโฆษณาเชิงรุกเข้าถึงเด็ก สร้างความนิยมบริโภคอาหารและขนมกรุบกรอบ ซึ่ง
เป็นอาหารที่อุดมไปด้วยไขมัน โซเดียม และน�้าตาล พฤติกรรมการบริโภคอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพที่พบมากขึ้น
ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมด้านอาหารที่เปลี่ยนไป การเติบโตอย่างรวดเร็วของตลาดและ
อุตสาหกรรมการผลิตอาหารและเครื่องดื่ม ธุรกิจร้านอาหาร ซูเปอร์สโตร์และร้านสะดวกซื้อ ส่งผลกระทบ
ต่อจ�านวนชนิดและประเภทของอาหารที่มีการจ�าหน่าย
สถานการณ์ของการเข้าถึงอาหารสุขภาพและผักผลไม้ปลอดภัย
แม้ประเทศไทยจะได้ชื่อว่าเป็นแหล่งอาหารของโลก มีเมนูอาหารที่ชาวต่างชาติชื่นชอบ มีร้านอาหารริม
บาทวิถีมากมาย และเป็นประเทศที่มีความอุดมสมบูรณ์ การเข้าถึงอาหารของคนกลุ่มต่าง ๆ โดยเฉพาะอาหารที่
ไม่ดีต่อสุขภาพ ซึ่งมีความหลากหลายเพิ่มขึ้น เข้าถึงหรือหาซื้อได้ง่ายโดยคนทุกวัยในทุกพื้นที่ ทั้งนี้ส่วนใหญ่
มักมีเด็กและวัยรุ่นเป็นกลุ่มเป้าหมายส�าคัญ อาหารที่วางจ�าหน่ายมักเป็นอาหารที่มีไขมัน โซเดียม และน�้าตาล
เกินมาตรฐานที่ร่างกายควรได้รับต่อวัน รวมทั้งผักและผลไม้ที่ปลอดภัยส่วนใหญ่จะมีราคาแพงและผลิต
เพื่อส่งออกไปยังต่างประเทศ ผักและผลไม้ที่จ�าหน่ายให้กับผู้บริโภคในประเทศแม้จะมีปริมาณที่เพียงพอ
แต่พบว่า ยังมีความไม่ปลอดภัยและไม่มีคุณภาพอยู่เป็นจ�านวนมาก
