เล่นฟุตบอลกระแทก…ระวังปัญหาข้อเข่าเสื่อม
หมอแนะไม่ควรนั่งงอเข่านานเกิน 30 นาที และคุมน้ำหนักตัวเอง
“ผู้ชื่นชอบการเล่นกีฬาบาสเกตบอล หรือกีฬาที่ต้องกระโดด เสี่ยงที่จะเกิดข้อเข่าเสื่อมได้” นพ.ไทยินทร์ ศรีมงคล หัวหน้าศูนย์กระดูกและข้อ โรงพยาบาลไทยนครินทร์ กล่าวเตือน
ข้อเข่าเสื่อมเป็นอาการที่พบได้บ่อยในกลุ่มผู้สูงอายุ เกิดจากความเสื่อมจากการใช้งานเข่าและการใช้งานเข่าไม่ถูกต้องเมื่อครั้งหนุ่มสาว เช่น เกิดอุบัติเหตุหรือบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา นอกจากนี้กิจวัตรประจำวันบางอย่างยังเป็นสาเหตุของข้อเข่าเสื่อมได้อีกด้วย
นพ.ไทยินทร์อธิบายว่า การนั่งซักผ้าบนพื้น นั่งรีดผ้า นั่งพับเพียบ หรือนั่งยองๆ ล้วนแล้วแต่เป็นท่าที่ทำให้เข่างอ ข้อเข่าจะกดทับกันโดยตรง ทำให้ข้อเข่าเสื่อมได้เร็วกว่าปรกติ นอกจากนี้การขึ้นลงบันไดมากๆก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งของข้อเข่าเสื่อม เมื่อข้อเข่าเสื่อมมากๆ พอแก่ตัวไปเข่าจะผิดรูป ขาโก่ง ในขณะที่อุบัติเหตุระหว่างการเล่นกีฬา ไม่ว่าจะเป็นฟุตบอล บาสเกตบอล วอลเลย์บอล แบดมินตัน หรือกีฬาที่ต้องกระโดดและบิดข้อเข่า ล้วนแล้วแต่มีความเสี่ยงที่จะทำให้หมอนรองข้อเข่าหรือเอ็นไขว้หน้าในข้อเข่าฉีกขาด ก็เป็นตัวเร่งให้ข้อเข่าเสื่อมได้เร็วขึ้นเช่นกัน
“การรักษาโรคข้อเข่าเสื่อมทำได้ทั้งกินยา กายภาพบำบัด และการผ่าตัด อย่างไรก็ดี ผู้ป่วยบางราย โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้สูงอายุกลัวการผ่าตัด เมื่อเทคโนโลยีทางการแพทย์ก้าวหน้าไปมากทำให้การผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมสามารถใช้เทคนิคแผลผ่าตัดเล็กในการเปลี่ยนข้อเทียมหรือเทคนิคการส่องกล้องเพื่อเข้าไปล้างข้อ ตัดเยื่อบุข้อที่อักเสบออก ทำให้แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก ผู้ป่วยสามารถฟื้นตัวได้เร็วกว่า” หัวหน้าศูนย์กระดูกและข้อ โรงพยาบาลไทยนครินทร์ กล่าว
การส่องกล้องเป็นการรักษาที่มีขนาดแผลเล็กมาก เป็นการนำอุปกรณ์ที่คล้ายกล้องผ่านเข้าไปในข้อเข่าเพื่อตรวจดูสภาพต่างๆภายในของข้อเข่า นอกจากนี้ยังสามารถตัดเยื่อบุข้อที่อักเสบ หมอนรองกระดูกที่มีลักษณะคล้ายวงพระจันทร์ที่ฉีกขาด ตัดเอาส่วนของกระดูกงอกที่ออกมาขัดขวางการเคลื่อนไหวของข้อ เย็บตกแต่งกระดูกอ่อนที่ฉีกออก หรือแต่งกระดูกอ่อนที่ผิวข้อให้เรียบได้
แผลจากการส่องกล้องมีขนาดเพียง 2-3 มิลลิเมตร ลดลงอย่างมากจากการผ่าตัดแบบเดิมที่ต้องเปิดปากแผลยาวกว่า 10 เซนติเมตร ทำให้ผู้ป่วยเสียเลือดน้อยลง เนื้อเยื่อเสียหายน้อย ใช้เวลาพักฟื้นน้อยกว่าการผ่าตัดแผลเปิดเป็นเท่าตัว เพียง 3-5 วัน นอกจากนี้ยังเพิ่มความแม่นยำในการวางตำแหน่งของเส้นเอ็นหรือจุดที่ต้องทำการผ่าตัด โดยไม่ต้องเปิดแผลเพิ่มในผู้ป่วยที่ข้อเข่าบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา
ข้อเข่าเสื่อมส่งผลต่อคุณภาพชีวิต ทำให้ไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันหรือกิจกรรมบางอย่างได้ตามต้องการ สำหรับผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อม นพ.ไทยินทร์แนะว่า ควรดูแลตัวเองโดยการบริหารกล้ามเนื้อต้นขา (quadriceps) ที่เป็นกล้ามเนื้อที่ดึงให้กระดูกต้นขายืดขึ้นมา ทำให้ข้อเข่าแข็งแรงขึ้น ในขณะเดียวกันก็ต้องหลีกเลี่ยงกิจกรรมระหว่างวันที่ต้องงอเข่าเป็นเวลานาน เช่น นั่งซักผ้า รีดผ้า นั่งพับเพียบ ขึ้นลงบันได หากต้องการออกกำลังกายควรจะเดินหรือว่ายน้ำมากกว่า
“สำหรับคนปรกติจำเป็นต้องดูแลตนเองเพื่อชะลออาการข้อเข่าเสื่อม โดยเริ่มจากการควบคุมน้ำหนักตัว เพราะแต่ละ 1 กิโลกรัมของน้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้นจากน้ำหนักปรกติจะทำให้ข้อเข่าต้องรองรับน้ำหนักเพิ่มขึ้น 20-30% จากนั้นควรหมั่นบริหารกล้ามเนื้อต้นขาให้แข็งแรง หลีกเลี่ยงกีฬาที่จะทำให้เอ็นไขว้หน้าในข้อเข่าหรือหมอนรองข้อเข่าฉีกขาด ที่สำคัญคือ ไม่ควรนั่งงอเข่านานเกิน 30 นาที” นพ.ไทยินทร์แนะนำ
ที่มา:หนังสือพิมพ์โลกวันนี้
update : 24-06-51
