อบต.ดอนแก้ว สร้างคนต้นแบบจิตอาสา เพื่อฟื้นฟูผู้สูงอายุ–ผู้พิการ

จากกระแสโลกาภิวัฒน์ ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทั้งด้านเศรษฐกิจ การเมือง สังคม ส่งผลกระทบต่อประชาชนและสังคมทุกระดับอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้  ชุมชนส่วนใหญ่โดยเฉพาะต่างจังหวัดก็ได้รับผลกระทบของคลื่นโลกาภิวัฒน์ที่ถาโถมเปลี่ยนแปลงบริบทของชุมชนจากหน้ามือเป็นหลังมือ ภูมิปัญญาและจุดเด่นต่างๆ อันเป็นลักษณะเฉพาะของสังคมกสิกรรมค่อยๆ เลือนหายไป ความเป็นชนบทถูกแทนที่ด้วยสังคมเมือง ผู้คนเปลี่ยนวิถีชีวิตจากทำการเกษตรเป็นการวิ่งออกไปทำงานในเมืองใหญ่ เหลือทิ้งไว้แต่คนแก่ เด็ก และผู้พิการให้อยู่ในบ้านอันเงียบเหงา

ด้วยเหตุนี้ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ซึ่งให้ความสำคัญต่อพัฒนาสุขภาวะชุมชนให้เป็น “ชุมชนน่าอยู่” จึงได้ร่วมมือกับองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) ดอนแก้ว อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ จัดโครงการพัฒนาเครือข่ายสุขภาวะชุมชนสู่ตำบลน่าอยู่ในเขตภาคเหนือตอนบน โดยมี อบต.ดอนแก้ว ซึ่งพัฒนาชุมชนของตนให้เป็นชุมชนน่าอยู่ได้สำเร็จ โดยมีจุดเด่นด้านการดูแลผู้สูงอายุและผู้พิการให้มีสุขภาพกายและสุขภาพใจที่สมบูรณ์แข็งแรง เป็นแกนนำในการชักชวนอีกองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอีก 60 แห่ง มาเป็นเครือข่ายถอดบทเรียนการสร้างชุมชนน่าอยู่ของตนเอง ล่าสุดคณะกรรมการบริหารแผน สสส. นำโดย น.พ.วิชัย โชควิวัฒน ประธานกรรมการ ได้เดินทางไปศึกษาดูงานและเยี่ยมเยียน อบต.ดอนแก้ว

นายนพดล ณ เชียงใหม่ นายก อบต.ดอนแก้ว เล่าถึงการทำงานของ อบต.ดอนแก้วในการเป็นชุมชนน่าอยู่ว่า ได้เปิดเวทีผ่าน “ข่วงกำกิ๊ด” ให้ทุกคนมีส่วนร่วมในการแลกเปลี่ยน เรียนรู้ ค้นหาทุนสังคม โดยแบ่งเป็น 7 ระบบ ได้แก่ ระบบการบริหารจัดการตำบล ระบบเศรษฐกิจชุมชน ระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม ระบบการจัดการศึกษาและเรียนรู้ ระบบอาสาสมัคร ระบบสวัสดิการ และระบบภูมิปัญญาท้องถิ่น กระจายเป็น 17 แหล่งเรียนรู้มุ่งพัฒนาความเข้มแข็งของชุมชน โดยมีโจทย์ใหญ่อยู่ที่ “การทำอย่างไรให้คนในชุมชนมีอยู่ดีกินดี” 

ด้าน ดร.อุบล ยะไวทย์ ปลัด อบต.ดอนแก้ว กล่าวถึงจุดเด่นของ อบต.ดอนแก้วในการดูแลผู้สูงอายุและผู้พิการว่า คนใน ต.ดอกแก้ว ส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุและผู้พิการที่อยู่บ้านเพียงลำพัง จากการสำรวจพบว่า มีผู้พิการถึง 108 คน จำนวนหนึ่งมีฐานะยากจนและมีปัญหาด้านที่อยู่อาศัย ซึ่ง อบต.และชาวบ้านได้รวมกลุ่มจิตอาสาระดมทุนสร้างที่อยู่อาศัยและห้องน้ำให้แก่ผู้พิการ

“ทาง อบต.ดอนแก้ว ได้เล็งเห็นความสำคัญของการพัฒนาศักยภาพในการดูแลผู้สูงอายุและผู้พิการ จึงจัดตั้งศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพของคนพิการและผู้สูงอายุ ที่สำนักสงฆ์สันเหมืองประชาราม เป็นการบูรณาการทุกภาคส่วนเพื่อนำไปสู่คุณภาพชีวิตที่ดีของคนในชุมชน มีกิจกรรมการทำกายภาพบำบัดให้แก่ผู้สูงอายุและผู้พิการ นำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้ พร้อมทั้งจัดกิจกรรมส่งเสริมด้านอาชีพให้แก่ผู้พิการทางปัญญา เช่น การเย็บตุ๊กตาดับกลิ่น เป็นต้น” ปลัด อบต.ดอนแก้ว กล่าว

นอกจากนี้ ยังมีระบบอาสาสมัครและจิตอาสาเพื่อพัฒนาสุขภาวะ กลุ่มนักพัฒนาอาวุโสตำบลดอนแก้ว เป็นการรวมกลุ่มของผู้สูงอายุที่เป็นข้าราชการบำนาญสังกัดต่างๆ โดยมีแนวคิดที่จะรวมกลุ่มเพื่อทำประโยชน์ให้แก่คนใน ต.ดอนแก้ว โดยกลุ่มนักพัฒนาอาวุโส ต.ดอนแก้ว มีกิจกรรมต่างๆ เช่น การติดตามเยี่ยมบ้านผู้สูงอายุ การจัดกิจกรรมสันทนาการให้แก่ผู้สูงอายุ จัดตั้งศูนย์ส่งเสริมผู้สูงอายุสายสัมพันธ์วัด โรงเรียน และชุมชน วัดโสภณราม

ด้าน คุณยายจันตา อินทะโกฎิ์ ชาว ต.ดอนแก้ว หนึ่งในผู้สูงอายุที่เข้าร่วมกิจกรรม เล่าว่า ป่วยเป็นโรคอัมพฤกษ์ด้านขวามานานกว่า 10 ปีแล้ว เมื่อ อบต.ดอนแก้วมีโครงการจิตอาสา ที่คนหนุ่มสาวจะไปรับคนเฒ่าคนแก่จากบ้าน เพื่อมาทำกายภาพบำบัดและทำกิจกรรมร่วมกัน จนทำให้ร่างกายของคุณยายฟื้นตัวดีขึ้นกว่าเดิม ขณะนี้ขยับแขนและขาด้านขวาได้คล่องแคล่ว ทำให้เดินมาที่ศูนย์ฯ ได้เอง และยังความสุขที่ได้พูดคุยกับคนแก่และอาสาสมัครในชุมชน ทำให้ไม่เหงา และยังได้ทำกายภาพบำบัดให้ร่างกายฟื้นตัวอีกด้วย

หากมาตรวัดของ gdp ทางเศรษฐกิจเป็นตัวบ่งชี้ถึงการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ขณะเดียวกัน gdp มวลรวมด้านความสุขของทุกคนในชุมชนนั้น ต้องอาศัยการผนึกกำลังของทุกฝ่ายในชุมชนที่จะสร้างความเข้มแข็งและร่วมมือกันพัฒนาให้ชุมชนของตนเป็น “ชุมชนน่าอยู่” สร้างสังคมที่มีคุณภาพชีวิตที่ดี เหมือนดัง อบต.และชาวบ้านใน ต.ดอนแก้ว ที่ใช้กลยุทธ์จิตอาสาพัฒนาคุณภาพชีวิต อย่างไรก็ตาม โมเดลกิจกรรมของ อบต.ดอนแก้ว อาจไปจุดประกายให้คนในชุมชนอื่นๆ หันมาพัฒนาชุมชนของตนเองให้เป็นชุมชนน่าอยู่ต่อไป

ที่มา: หนังสือพิมพ์มติชน