สถานการณ์ข้าวในปัจจุบัน
1. สถานการณ์การผลิตข้าวของโลก
กระทรวงเกษตร สหรัฐอเมริกา ไดประเมินสถานการณ์การผลิตข้าวของโลกในฤดูการผลิต 2551/2552 ว่ามีพื้นที่เก็บเกี่ยวรวม 987.88 ล้านไร่ ได้รับผลผลิตเฉลี่ย 675 กิโลกรัมข้าวเปลือกต่อไร่ และพยากรณ์ ณ เดือนเมษายน 2553 ว่าในฤดูการผลิต 2552/2553 จะมีพื้นที่เก็บเกี่ยวรวม 967.44 ล้านไร่(ลดลงจากปีที่แล้ว 20.44 ล้านไร่หรือร้อยละ 2.07 แต่เพิ่มขึ้นจากเดือนที่แล้ว 0.43 ล้านไร่หรือร้อยละ 0.04) และจะมีผลผลิตเฉลี่ย 680 กิโลกรัมข้าวเปลือกต่อไร่ (มากกว่าปีที่แล้ว 5 กิโลกรัมต่อไร่ และสูงกว่าการพยากรณ์เมื่อเดือนที่แล้ว 2 กิโลกรัมต่อไร่) (ตารางที่1)
2. สถานการณ์การบริโภคและการใช้ประโยชน์จากข้าวของโลก
ในปีการค้า 2552 (ฤดูการผลิต 2551/2552) กระทรวงเกษตร สหรัฐอเมริกา ประเมินว่าทั่วโลกมีการบริโภคและใช้ประโยชน์จากข้าวรวม 437.308 ล้านตันข้าวสาร เพิ่มขึ้นจากปีการค้า 2551 (ฤดูการผลิต 2550/2551) ที่ระดับ428.143 ล้านตันข้าวสาร จำนวน 9.165 ล้านตันข้าวสาร (หรือร้อยละ 2.14) และพยากรณ์ ณ เดือนเมษายน 2553ว่าในปีการค้า 2553 (ฤดูการผลิต 2552/2553) ทั่วโลกจะมีการบริโภคและใช้ประโยชน์จากข้าวรวม 441.508 ล้านตันข้าวสารเพิ่มขึ้นจากปีการค้า 2552 จำนวน 4.200 ล้านตันข้าวสาร (หรือร้อยละ 0.96)ประเทศที่มีรายงานเปลี่ยนแปลงปริมาณการบริโภคและใช้ประโยชน์จากข้าวในเดือนนี้ คือ พม่า และอิหร่าน (ตารางที่2)
3.สถานการณ์การค้าข้าวของโลก
ปริมาณการค้าข้าวของโลกในปี 2552 (ปีการผลิต 2551/2552) กระทรวงเกษตร สหรัฐอเมริกาได้ประเมินว่า มีปริมาณการซื้อขายที่ระดับ 28.773 ล้านตันข้าวสาร ลดลงจากปีการค้า 2551 ที่มีการซื้อขายที่ระดับ29.741 ล้านตันข้าวสาร จำนวน 0.968 ล้านตันข้าวสาร (หรือลดลงร้อยละ 3.25) ประเทศที่มีปริมาณการค้าลดลง คือไทย สหรัฐอเมริกา อินเดีย จีน อียิปต์ และสหภาพยุโรป ส่วนประเทศที่มีปริมาณการค้าเพิ่มขึ้นคือ เวียตนาม กัมพูชาอุรุกวัย พม่า อาร์เจนตินา บราซิล กายานา และเปรู
สำหรับปีการค้า 2553 (ปีการผลิต 2552/2553) กระทรวงเกษตร สหรัฐอเมริกา ไดพ้ ยากรณ์ ณ เดือน
เมษายน 2553 ว่า ปริมาณการค้าข้าวจะมีปริมาณ 29.971 ล้านตันข้าวสาร เพิ่มขึ้นจากปีการค้า 2552 ที่ระดับ 28.773ล้านตันข้าวสาร จำนวน 1.198 ล้านตันหรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 4.16 โดยมีประเทศที่จะมีปริมาณการค้าข้าวที่เพิ่มขึ้นได้แก่ไทย ปากีสถาน สหรัฐอเมริกา จีน และอียิปต์ ประเทศที่คาดว่าจะมีปริมาณการค้าข้าวลดลงได้แก่ เวียดนาม อุรุกวัยพม่า อาร์เจนตินา บราซิล กายานา และสหภาพยุโรป (ตารางที่3)
ประเทศที่มีการพยากรณ์ว่าจะมีการนำเข้าข้าว ในปีการค้า 2553 (ปีการผลิต 2551/2552)ในปริมาณที่เกินกว่า1 ล้านตันข้าวสาร ได้แก่ ฟิลิปปินส( 2.6 ล้านตัน) ไนจีเรีย(1.8 ล้านตัน) อิหร่าน(1.4 ล้านตัน) สหภาพยุโรป(1.35ล้านตัน) ซาอุดิอาระเบีย(1.1 ล้านตัน) อิรัก(1.1 ล้านตัน) และมาเลเซีย(1.02 ล้านตัน) ตามลำดับ และคาดว่าทั่วโลกจะมีปริมาณการค้าข้าวรวม 29.971 ล้านตันข้าวสาร เพิ่มขึ้นจากปีที่แล้วที่ระดับ 28.773 ล้านตันข้าวสาร จำนวน 1.198 ล้านตันข้าวสาร (หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 4.16)
ปริมาณการค้าข้าวในตลาดโลกในปี 2553 ที่พยากรณ์ในเดือนนลี้ ดลงจากการพยากรณ์เมื่อเดือนที่แล้ว(ที่ระดับ 30.421 ล้านตันข้าวสาร) จำนวน 4.5 แสนตันข้าวสารหรือร้อยละ 1.48 โดยคาดว่าการแข่งขันในตลาดการค้าข้าวปีนมีี้แนวโน้มอ่อนตัวลง เพราะปริมาณการผลิตใกล้เคียงกับปริมาณการบริโภคและใช้ประโยชน ์ประเทศที่มีการปรับปริมาณนำเข้าในเดือนนี้ คือ ฟิลิปปินส(์ ลดลง) อิหร่าน(ลดลง) และซีเรีย(เพิ่มขึ้น)
(ตารางที่4)
4.สถานการณ์ข้าวไทย
ราคาข้าวสารส่งออกของไทย ช่วงเดือนมกราคม 2553 ราคาข้าวสารส่งออก ณ ท่าเรือกรุงเทพฯ มีราคาทรงตัวในทุกรายการสินค้า ต่อมาราคาส่งออกมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่องตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ เรื่อย ๆ มาตลอดเดือนมีนาคม ราคาข้าวส่งออกลดลงร้อยละ 5 – 8 (ยกเว้นข้าวหอมมะลิ และข้าวเหนียว ที่ราคาทรงตัวถึงอ่อนตัวเล็กน้อย) ในขณะที่ค่าเงินบาทกลับมีแนวโน้มแข็งค่าขึ้นเมื่อเทียบกับเงินเหรียญสหรัฐ
อนึ่งปริมาณการส่งออกข้าวของไทย ระหว่างวันที่ 1 – 8 เมษายน 2553 มีจำนวน 161,652 ตัน
ลดลงร้อยละ 12.42 จากช่วงเดียวกันของปีที่แล้ว (184,578 ตัน) และตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม – 8 เมษายน 2553 การ ส่งออกมีจำนวน 2,283,641 ตัน เพิ่มขึ้นร้อยละ 2.78 จากช่วงเดียวกันของปีที่แล้ว (2,221,844 ตัน)
(ตารางที่5)
ที่มา: กรมการข้าวกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
Update: 10-05-53
อัพเดตเนื้อหาโดย: คมสัน ไชยองค์การ