ขอเพียงโอกาส สิทธิ-สวัสดิการให้’คนไร้บ้าน’
ที่มา: มติชน
แฟ้มภาพ
การเข้ามาทำงานกลางเมืองหลวงเพื่อแลกกับผลตอบแทนที่เพิ่มขึ้น เป็นความฝันของใครหลายคนโดยเฉพาะคนต่างจังหวัด แต่ด้วยปัจจัยของปัญหาหลายๆ อย่าง ทำให้สิ่งที่คาดหวังไม่เป็นอย่างที่คิด ข้อจำกัดในชีวิตจึงแคบลงเรื่อยๆ จนทำให้บางคนไร้ที่อยู่อาศัย บางคนแทบจะไม่มีเงินค่ารถกลับบ้านเกิดจนในที่สุดพวกเขาก็กลายเป็น "คนไร้บ้าน" ไปโดยปริยาย
ซึ่งเมื่อไม่นานมานี่ห้องอเนกประสงค์ ชั้น 1 หอศิลปวัฒนธรรมกรุงเทพมหานคร สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ได้ร่วมกับสถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส และภาคีเครือข่าย อาทิ สถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มูลนิธิพัฒนาที่อยู่อาศัย และเครือข่ายธุรกิจเพื่อสังคมและสิ่งแวดล้อม จัดงาน "Human of Street : เราล้วนเปราะบางกลางเมืองใหญ่" เพื่อกระตุ้นให้สังคมไทยเห็นความสำคัญของคนไร้บ้าน ซึ่งเป็นกลุ่มเปราะบางที่ขาดโอกาสในการเข้าถึงสวัสดิการทางสุขภาพและสังคม อันเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ไม่ได้รับโอกาสพัฒนาคุณภาพชีวิตตนเอง รวมถึงสื่อสารให้คนในสังคมปรับมุมมองใหม่ว่า แม้คนไร้บ้านเหล่านี้อาจจะดูเหมือนคนไร้ความหวัง แต่ถึงอย่างไร พวกเขาก็ยังคงต้องการโอกาสกลับคืนสู่สังคมได้อย่างปกติอีกครั้ง
นางภรณี ภู่ประเสริฐ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะประชากรกลุ่มเฉพาะ สสส. กล่าวว่า สสส.ทำงานเรื่องคนไร้บ้านมาประมาณ 10 ปี ผ่านการพัฒนาศักยภาพแกนนำคนไร้บ้านเพื่อพัฒนาทางเลือกอาชีพ ซึ่งสอดคล้องกับการทำงานของสำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) เพื่อให้เกิดรูปแบบการดูแลคนไร้บ้าน นอกจากนี้ ยังสนับสนุนการทำงานด้านวิชาการ เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการขับเคลื่อนนโยบายในประเทศ
ซึ่งจากการศึกษาที่ผ่านมาทำให้พบปัจจัยที่เสี่ยงต่อการเป็นคนไรบ้าน คือ 1.ปัจจัยส่วนบุคคล 2.ความพิการทางร่างกาย 3.ภาวะซึมเศร้า 4.ปัจจัยทางครอบครัว และ 5.ปัญหาทางเศรษฐกิจ
นางภรณี กล่าวว่า หากปัจจัยหลายอย่างมารวมกันโอกาสเป็นคนไร้บ้านก็จะสูงมากขึ้น ซึ่งการเป็นคนไร้บ้านหากอยู่ในช่วง 0-1 ปีแรก จะสามารถกลับเข้ามาสู่สังคมได้ปกติ แต่หากเกิน 1 ปี จะเป็นคนไร้บ้านกึ่งถาวรหรืออาจถาวร และยากที่จะกลับคืนสู่สังคม โดยต้องอาศัยการพัฒนาศักยภาพเป็นอย่างมาก
"การดูแลคนไร้บ้านต้องเฉพาะเจาะจงเป็นรายบุคคล ที่สำคัญต้องสอดคล้องกับความต้องการของคนไร้บ้านด้วย จึงจะสามารถทำให้คนไร้บ้านคืนสู่สังคมเหมือนคนทั่วไปได้ การจัดงาน Human of Street : เราล้วนเปราะบางกลางเมือง เป็นการสะท้อนการทำงานของคนรุ่นใหม่ และสื่อออกมาผ่านมุมมองความเปราะบางที่เกิดขึ้นในสังคมไทย การเป็นคนไร้บ้านไม่ใช่เรื่องไกลตัว หากคนเรามีความเปราะบางอยู่ในพื้นที่เมืองใหญ่ ไม่ว่าใครก็มีโอกาสเป็นคนไร้บ้านได้" นางภรณีกล่าว
ด้าน นายสมเกียรติ จันทรสีมา ผู้อำนวยการสำนักเครือข่ายสื่อสาธารณะ ไทยพีบีเอส กล่าวว่า สภาพสังคมเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ชีวิตของใครหลายๆ คนถูกแขวนอยู่บนความเปราะบาง เมื่อเกิดความผิดหวังล้มเหลวทางครอบครัวหรือพิษของเศรษฐกิจถาโถมจึงเป็นสาเหตุหลักๆ ที่ทำให้เกิดคนไร้บ้านเพิ่มมากขึ้น และหากสังเกตให้ดีเราแทบไม่รู้เลยว่า ถนนที่เดินผ่านจะมีคนไร้บ้านอยู่ ซึ่งคนไร้บ้านพวกนี้ได้หายไปจากสังคมทั้งที่ยังมีชีวิตสะท้อนได้ว่าพวกเรากำลังลืมใครบางคนไว้ข้างหลัง
"ดังนั้น การทำงานในฐานะสื่อสาธารณะจึงมี หน้าที่เผยแพร่ให้ประชาชนเข้าใจและเห็นคุณค่าของคนไร้บ้าน ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือทั้งองค์กรภาครัฐและเอกชน ร่วมกันสร้างเมืองให้เป็นมิตรกับทุกคนที่อาศัย และอยู่ด้วยกันอย่างมีความสุข เข้าใจ เห็นใจ เอื้ออาทร และจับมือเดินหน้าไปด้วยกันโดยไม่ทิ้งหรือลืมใครไว้ข้างหลัง" นายสมเกียรติกล่าว
"อย่ารังเกียจ พวกผมเลย…" เสียงสะท้อนของ นายสุชิน เอี่ยมอินทร์ นายกสมาคมเครือข่าย คนไร้บ้าน ก่อนจะเล่าต่อไปว่า ดีใจที่เห็นหน่วยงานต่างๆ ให้ความสำคัญกับคนไร้บ้าน ให้มีพื้นที่ได้แสดงความคิดเห็น ผลักดันให้ได้รับการดูแลสนับสนุนเรื่องสวัสดิการทางสังคมและมีการฝึกอาชีพ เพราะก่อนหน้านี้ คนไร้บ้านไม่มีพื้นที่ออกสิทธิออกเสียง
"ผมเคยนั่งร้องไห้ เพราะเดินไปที่ไหนก็มีแต่คนกลัว แต่ทุกวันนี้ รู้สึกมีตัวตนและสังคมยอมรับมากขึ้น อยากให้สังคมสนับสนุนคนไร้บ้าน ให้ทำในสิ่งที่อยากทำ มีอาชีพติดตัวสร้างรายได้ และสามารถกลับคืนสู่สังคมได้ สุดท้ายอยากบอกว่า ถ้าเสียงที่พูดมันดังมากพอ ก็อยากบอกว่า คนไร้บ้านที่ดีมีอยู่จำนวนมาก เพียงแค่ขาดโอกาสในสังคม คนที่พบเห็นอย่ากลัวเลยเวลาเห็นพวกคนไร้บ้าน ขอแค่รอยยิ้มก็มีกำลังใจในการใช้ชีวิตแล้ว พวกเราไม่ได้ต้องการอะไรมากมาย แค่มีชีวิตอยู่ไม่เดือดร้อนใครก็เพียงพอ" นายสุชินกล่าวทิ้งท้าย
คนไร้บ้านล้วนมีความหวัง มีความต้องการเหมือนคนทั่วไป ขอเพียงแค่ความร่วมมือหนุนเสริมศักยภาพให้คนเหล่านี้กลับมาดูแลตนเองได้อีกครั้ง รวมถึงคนในสังคมเปิดใจให้โอกาสพวกเขามากขึ้นก็จะดี