สสส. สานพลังภาคีเครือข่ายชุมชนสาวะถี ปั้นเด็ก-เยาวชนเป็น “นักสื่อสารสุขภาวะ”
ที่มา : โครงการสาวะถีโฮมพราว ในงานเทศกาลอีสานสร้างสรรค์ 2568
สสส. สานพลังภาคีเครือข่ายชุมชนสาวะถี ปั้นเด็ก-เยาวชนเป็น “นักสื่อสารสุขภาวะ” ช่วยขับเคลื่อนงานชุมชนให้เข้มแข็ง เติบโตไปพร้อมกับเศรษฐกิจของ จ.ขอนแก่น
เมื่อเร็วๆ นี้ สำนักสร้างเสริมระบบสื่อและสุขภาวะทางปัญญา พร้อมด้วยแผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกิจกรรมภายใต้โครงการสาวะถีโฮมพราว ในงานเทศกาลอีสานสร้างสรรค์ 2568 หรือ ISAN Cretive Festival 2025 (ISANCF 2025) ที่วัดไชยศรี บ้านสาวะถี อ.เมือง จ.ขอนแก่น ซึ่งเป็นหนึ่งในพื้นที่นำร่องของการพัฒนาชุมชนเชิงสร้างสรรค์และยั่งยืน โดยมีวัดไชยศรีเป็นศูนย์กลางการสร้างความภาคภูมิใจของชุมชน (home proud) ผ่านการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมและการมีส่วนร่วมของเครือข่ายท้องถิ่น ได้รับเกียรติจากคุณน.ส.จิราพร สินธุไพร รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เป็นประธานเปิดงานที่งานเทศกาลอีสานสร้างสรรค์ และที่วัดไชยศรี
นางญาณี รัชต์บริรักษ์ ผู้อำนวยการสำนักสร้างเสริมระบบสื่อและสุขภาวะทางปัญญา สสส. กล่าวว่า ชุมชนสาวะถี จ.ขอนแก่น เป็นพื้นที่ต่อยอดทุนทางศิลปวัฒนธรรมเพื่อสุขภาวะสู่เศรษฐกิจสร้างสรรค์ ชุมชนที่มีสิ่งที่ให้เรียนรู้มากมาย เมื่อได้มีโอกาสเข้ามาจะเห็นถึงความเรียบง่าย งดงาม ซึ่ง สสส. โดยสำนักสร้างเสริมระบบสื่อและสุขภาวะทางปัญญา หรือสำนัก 11 มีทิศทางที่จะดำเนินงานตามยุทธศาสตร์ในการพัฒนาศักยภาพนักสื่อสารสุขภาวะทั้ง เยาวชน และผู้คนในชุมชุมชน ให้ลุกขึ้นมาใช้พลังของการสื่อสาร พลังของศิลปวัฒนธรรม อัตลักษณ์ชุมชนไปสื่อสารเพื่อสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชน และสามารถสื่อสารเรื่องราวของชุมชน ของดีที่เป็นอัตลักษณ์ชุมชนให้มีความเข้มแข็งด้วยการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน และเกิดความยั่งยืน สร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจให้กับชุมชน นอกเหนือจากมิติการสร้างเสริมสุขภาพ สังคม วัฒนธรรม และเศรษฐกิจควบคู่กันไป นอกจากนี้ ยังเป็นการต่อยอด ทาง สสส. โดยสำนัก 11 พร้อมสนับสนุนทั้งการพัฒนาศักยภาพของผู้คนในชุมชน ทั้งเรื่องขององค์ความรู้ เรื่องของกระบวนการต่างๆ รวมถึงงบประมาณบางส่วนที่จะไปช่วยหนุนเสริมการทำงานของชุมชน เพื่อให้ชุมชนมีสุขภาวะที่เข้มแข็งเติบโตไปพร้อมกับเศรษฐกิจของจังหวัดต่อไป
ทั้งนี้ ดร.ดนัย หวังบุญชัย ผู้จัดการแผนงานงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ สสส. ภายใต้ สำนักสร้างเสริมระบบสื่อและสุขภาวะทางปัญญา สำนัก 11 กล่าวว่า เพื่อเป็นการเสริมศักยภาพด้านการสื่อสารสุขภาวะให้กับเด็กและเยาวชน H-CLUB Community & Network ที่เป็นช่องทางการสื่อสารออนไลน์ ประกอบไปด้วย 5 H : Head-Heart-Hand-Health and Hero ที่สื่อความหมายถึงการเป็นผู้นำที่ดี ด้วยหลัก 3H (Head สมอง – Heart ใจ – Hand ลงมือทำ) ทั้งที่เป็น Change Agent ที่เป็น Hero ในการสื่อสารสุขภาวะ Health จึงได้เปิดโอกาสให้เยาวชนในชุมชนก้าวเข้ามาเป็นคนที่ใส่ใจชุมชนและสังคม นำประเด็นสุขภาวะในพื้นที่มาสื่อสารร่วมรณรงค์กับชุมชน ซึ่งพื้นที่สาวะถี จ.ขอนแก่นนี้ได้มีการคุยกันว่าจะหนุนเสริมให้เยาวชนก้าวมาสู่การเป็นนักสื่อสารสุขภาวะ นำเสนอเรื่องของ 3 อ. อาหาร กิจกรรมทางกาย และอารมณ์ เข้าไปบูรณาการกับการท่องท่องเที่ยวและอัตลักษณ์ของชุมชน ทั้งยังมีการเสริมการแสดงหรือกิจกรรมอะไรลงไปเพื่อเป็นการโชว์แหล่งท่องเที่ยวผ่านการทำคลิปวีดีโอจากนั้นเผยแพร่ผ่านโซเชียลมีเดีย เด็กๆ ได้เป็นครีเอเตอร์ เป็นอินฟลูเอนเซอร์ เพื่อแนะนําเมนูอาหารพื้นบ้าน สถานที่ท่องเที่ยวต่าง ๆ ในชุมชนผ่านคลิปวีดีโอส่งต่อข้อมูลชุมชนไปยังกลุ่มเยาวชนด้วยกันเองและขยายผลต่อไปยังสังคมวงกว้าง นอกจากจะช่วยเพิ่มความรู้และศักยภาพให้เด็กๆ ยังเป็นการฝึกฝนตัวเองให้กล้าก้าวเข้ามาทำงานสื่อสารเพื่อชุมชนตนเองไปได้อย่างแนบเนียน
นางสุมาลี สุวรรณกร ประธานเครือข่ายสื่อศิลปวัฒนธรรมชุมชนอีสาน และกลุ่มท่องเที่ยวสาวะถีวิถีสุข กล่าวว่า ชุมชนสาวะถี จ.ขอนแก่น เดิมเป็นชุมชนโบราณ ย้อนไปเมื่อประมาณ 200 ปีเศษ “บ้านสาวะถี” เพื่อให้สอดคล้องกับ “กรุงสาวัตถี” เมืองสมัยพุทธกาล ตำบลสาวะถียังคงรักษา โบราณสถาน ภูมิปัญญา ประเพณีวัฒนธรรมไว้ได้อย่างดี เป็นต้นทุนที่พร้อมต่อยอดสู่การพัฒนาในมิติต่างๆ โดยสาวะถีโฮมพราวนี้ได้มีการสร้างต้นแบบของงานออกแบบสร้างสรรค์ที่เกิดจากทำงานร่วมกับชุมชน ให้เกิดแนวคิดและผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ ประกอบด้วย 1.การออกแบบหุ่นกระบอกสินไซสตอรี่ โดยทำงานร่วมกับกลุ่มช่างฝีมือจักสานในชุมชนและโรงเรียนต่าง ๆ ในตำบลสาวะถีนำเสนอเรื่องราววรรณคดีสินไซจากจิตรกรรมฝาผนังที่วัดไชยศรีแห่งนี้และจะเปิดการแสดงตลอด 9 วัน ในงานเทศกาลอีสานสร้างสรรค์ 2.การออกแบบผลิตภัณฑ์ สาวะถีกู๊ด โดยการทำงานร่วมกับบริษัทสินไซโมเดล จำกัด วิสาหกิจเพื่อสังคม สร้างต้นแบบผลิตภัณฑ์สร้างสรรค์ที่ใช้ต้นทุนทางวัฒนธรรมในชุมชนมาต่อยอดและทดลองจำหน่าย 3. กิจกรรม สาวะถี พราวทูพรีเซ๊น นำเสนอของดีสาวะถี โดยให้บริการรถสามล้อพาเที่ยวชุมชน 5 จุด ได้แก่ บ้านระเบียบวาทศิลป์วงหมอลำชื่อดังของภาคอีสาน, พิพิธภัณฑ์ชุมชนบ้านสาวะถี, บ้านแม่จันลา, ชิมข้าวเกรียบสมุนไพร และวัดไชยศรี
“4. กิจกรรมเพื่อนบ้านสาวะถี เป็นการชวนชุมชนต่างๆ ที่สนับสนุนโดย สสส. มาร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้และนำเสนอความสำเร็จร่วมกัน 3 ชุมชน ได้แก่ ชุมชนสหัสขันธ์, ชุมชนขอบฟ้ากว้าง และชุมชนอัจฉริยะโดนกู่ และ 5. กิจกรรม สาวะถี แอนด์ เอไอเอสไฟเบอร์ ที่ส่งเสริมนักออกแบบทำงานหัตถกรรมร่วมกับชุมชน ผลิตต้นแบบงานจักสานรักษ์โลก โดยได้รับการสนับสนุนสายไฟเหลือใช้จากภาคเอกชน บริษัท เอไอเอส นำมาทำต้นแบบและเตรียมขยายผลสร้างอาชีพใหม่ให้กับชาวบ้านต่อไป โดยการทำงานของชาวสาวะถีในครั้งนี้ได้รับการส่งเสริมอย่างดียิ่ง จากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ จนเป็นความสำเร็จ และหวังจะร่วมกันพัฒนา ต่อยอด ส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ สู่การเป็นชุมชนสุขภาวะต้นแบบของภาคอีสานต่อไป” นางสุมาลี สุวรรณกร กล่าว
นางสาว สุภิญยา เขียวในวัง หรือน้องโฟกัส เยาวชนในชุมชนสาวะถี กล่าวว่า รู้สึกภูมิใจมากที่ได้เข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่งใน H-CLUB Community & Network เพราะได้มีโอกาสได้เรียนรู้ถึงกระบวนการการผลิตสื่อสร้างสรรค์ ได้รู้จักการถ่ายทอดของดีที่มีอยู่ในชุมชนผ่านคลิปวีดีโอ และความรู้เกี่ยวกับชุมชนของตัวเองแบบลึกซึ้งมากขึ้นว่ามีของดีอะไรบ้างในชุมชน เมื่อได้เผยแพร่และสื่อสารของดีที่มีอยู่ในชุมชนนี้ให้คนอื่นๆ ได้รับรู้ผ่านโซเชียลมีเดีย ช่วยให้ชุมชนเป็นที่รู้จักมากขึ้น เกิดการรับรู้ข้อมูลทั้งเรื่องอาหาร การมีกิจกรรมทางกาย ควบคู่ไปกับการท่องเที่ยวชุมชน เป็นการดึงดูดให้เข้ามาในชุมชนมามองหาของดีต่างๆ ทั้งผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่เป็นวิสาหกิจเพื่อสังคมของชุมชน สถานที่ท่องเที่ยวในชุมชน อาหารที่เป็นภูมิปัญญาต่างๆ ถือว่าเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจที่ดีทางหนึ่ง ทั้งยังทำให้คนในชุมชนมีรายได้ต้อนรับจากนักท่องเที่ยวเกิดขึ้น แถมยังเป็นการอนุรักษ์สืบสานสืบทอดของดีต่างๆ ให้คงอยู่และเป็นที่รู้จักมากขึ้นด้วย สนใจเที่ยวชุมชนและชมคลิปต่างๆ ที่เราผลิต สามารถติดตามชมได้ที่ www.facebook.com/HClubNetwork
