เรื่องโดย ฉัตร์ชัย นกดี Team Content www.thaihealth.or.th

ภาพโดย ชยวี ลิ้มถาวรรักษ์ Team Content www.thaihealth.or.th

แฟ้มภาพ

คุณรู้หรือไม่? เด็กไทยติดอันดับอ้วนเร็วที่สุดในโลก เนื่องจากมีภาวะโภชนาการเกิน และเด็กวัยเรียนยังมีปัญหาฟันผุ เพราะชอบกินขนมกับน้ำอัดลมมากกว่า 2 ครั้งต่อวัน!! สาเหตุเพราะขาดความรู้ ในการเลือกกินอาหารที่ถูกหลักโภชนาการ

ดังนั้น เพื่อช่วยแก้ปัญหาด้านโภชนาการให้กับเด็กและเยาวชน สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับกระทรวงสาธารณสุข ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม จึงพัฒนาเครื่องมือให้ความรู้ด้านโภชนาการ (FoodChoice) เพื่อช่วยผู้บริโภคในการตัดสินใจเปรียบเทียบ และเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ได้อย่างรวดเร็ว

“ปัจจุบันเด็กไทยติดอันดับการเพิ่มจำนวนเด็กอ้วนเร็วที่สุดในโลก โดยในปี 2561 พบเด็กอายุ 6-14 ปี ร้อยละ 11.1 เริ่มอ้วน และในปี 2562 มีเด็กเริ่มอ้วนเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 11.7 รวมถึงจากการสำรวจพฤติกรรมสุขภาพช่องปากเด็กวัยเรียน สำนักทันตสาธารณสุข ปี 2563 พบว่าเด็กอายุ 12 ปี ร้อยละ 52 ดื่มน้ำหวานและน้ำอัดลมมากกว่า 2 ครั้งต่อวัน และร้อยละ 28.9 กินขนมมากกว่า 2 ครั้งต่อวัน” เป็นข้อมูลจาก “ดร.สาธิต ปิตุเตชะ” รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข

ดร.สาธิต อธิบายว่า แอปพลิเคชัน FoodChoice ถือเป็นเครื่องมือหนึ่งในการให้ความรู้ทางด้านโภชนาการ เมื่อสแกนบาร์โค้ดจากผลิตภัณฑ์ ข้อมูลบนฉลากโภชนาการจะถูกแสดงในรูปแบบที่สามารถเข้าใจได้ง่าย ช่วยผู้บริโภคในการตัดสินใจ เปรียบเทียบและเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ชนิดเดียวกันได้อย่างรวดเร็ว โดยมีการจัดเรียงข้อมูลผลิตภัณฑ์ตามเกณฑ์ เช่น พลังงาน น้ำตาล โซเดียม ไขมัน ไขมันอิ่มตัวและโปรตีน

นอกจากนี้ยังได้มีการจำแนกสีของผลิตภัณฑ์ เป็นสีเขียว เหลือง แดง ฟ้า บ่งบอกปริมาณพลังงานและสารอาหารที่ได้ เพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถเลือกกินและกำหนดปริมาณการกิน ให้เหมาะสมกับความต้องการของร่างกายได้

“ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์” ผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวว่า ปัจจุบันแนวโน้มผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ได้เพิ่มขึ้นทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ ซึ่งพฤติกรรมการกินถือเป็นสาเหตุหลักของการเกิดโรค

โดยในปี 2562 สสส. และเครือข่ายเด็กไทยไม่กินหวาน ขยายผลผลักดันให้แอปพลิเคชัน FoodChoice เข้าไปเป็นหนึ่งในนโยบายเสริมสร้างการเรียนรู้ของเครือข่ายโรงเรียนปลอดน้ำอัดลม เพื่อใช้เป็นเครื่องมือส่งเสริมการเรียนรู้เรื่องโภชนาการของโรงเรียน และเป็นส่วนหนึ่งในการช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของเด็กวัยเรียน ให้มีความรอบรู้เรื่องสุขภาพ

ขณะที่ “พญ.พรรณพิมล วิปุลากร” อธิบดีกรมอนามัย อธิบายว่า “FoodChoice”  คือแอปพลิเคชันที่จะช่วยให้เด็กๆ สามารถเปรียบเทียบความหวาน มัน เค็ม ก่อนตัดสินใจเลือกซื้อขนมหรือน้ำอัดลม ตามหลักโภชนาการ โดยข้อมูลผลิตภัณฑ์มีการจำแนกสี ดังนี้

สีเขียว หมายถึง ปริมาณพลังงานหรือสารอาหาร อยู่ในเกณฑ์ที่กำหนด

แต่หากบริโภคผลิตภัณฑ์นั้นๆ มากกว่าหนึ่งหน่วยบริโภค แต่ไม่เกิน 2 หน่วยบริโภคของอาหารระหว่างมื้อ (อาหารว่าง) หรือบริโภคร่วมกับผลิตภัณฑ์อื่นที่มีสารอาหารชนิดเดียวกันที่ให้สีเขียว ก็จะทำให้ได้รับสารอาหารนั้นในปริมาณสูงปานกลาง

สีเหลือง หมายถึง ปริมาณพลังงานหรือสารอาหาร อยู่ในเกณฑ์ปานกลาง

แต่หากบริโภคผลิตภัณฑ์นั้นๆ มากกว่าหนึ่งหน่วยบริโภค หรือบริโภคร่วมกับผลิตภัณฑ์อื่นที่มีสารอาหารชนิดเดียวกันที่มีสีเหลือง ก็จะทำให้ได้รับสารอาหารนั้นๆ ในปริมาณสูง

สีแดง หมายถึง ปริมาณพลังงานหรือสารอาหาร อยู่ในเกณฑ์ที่สูงเกิน 2 เท่าของเกณฑ์ที่กำหนด 

หากบริโภคอาหารระหว่างมื้อที่มีสัญลักษณ์สีแดง ในสารอาหารตัวใดตัวหนึ่ง ต้องพยายามลดการได้รับสารอาหารนั้นๆ ในอาหารมื้อหลักต่อไป

สีฟ้า หมายถึง ปริมาณโปรตีน แคลเซียม วิตามินบีสอง มีปริมาณต่ำกว่าเกณฑ์มาก

อย่างไรก็ตาม หากผู้ใช้งานสแกนบาร์โค้ดบนผลิตภัณฑ์แล้วไม่พบข้อมูล ผู้ใช้สามารถถ่ายภาพและแชร์รูปภาพของผลิตภัณฑ์ และเลข อย. 13 หลัก เพื่อเพิ่มเติมข้อมูลใหม่ในแอปพลิเคชัน ซึ่งขณะนี้มีผู้ประกอบการเข้าร่วมแล้วกว่า 5,000 ผลิตภัณฑ์

“ด.ช.ปองคุณ เรือนแก้ว” หรือน้องบุญ นักเรียนชั้น ป.5 โรงเรียนอนุบาลนนทบุรี บอกว่า ปกติจะเลือกกินแต่ขนมที่ชอบ โดยไม่ได้ดูคุณค่าทางอาหาร แต่พอได้ลองใช้แอปพลิเคชันนี้แล้ว รู้สึกว่าใช้งานง่าย เพียงแค่สแกนบาร์โค้ดบนซองขนม ก็จะปรากฏแถบสีขึ้นมา เช่น สีแดง หมายความว่า ควรกินน้อยลง เพราะมีน้ำตาลเยอะ หรือควรหลีกเลี่ยงถ้ามีความเค็มสูง อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพได้

“แอปพลิเคชัน FoodChoice” ช่วยลดพฤติกรรมเสี่ยงที่มีผลต่อสุขภาพ สสส.ขอสนับสนุนให้เด็กไทยมีภาวะโภชนาการที่ดี เลือกบริโภคอาหารให้เหมาะสมกับความต้องการของร่างกาย เพื่อพัฒนาการที่เติบโตสมวัย

ทั้งนี้ ผู้สนใจสามารถดาวน์โหลด แอปพลิเคชัน FoodChoice ได้ที่ GooglePlay โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย