7 ตำบลกับความปลอดภัยทางถนน
ข้อมูลความจริงของศูนย์วิชาการเพื่อความปลอดภัยทางถนน (ศวปถ.) เกี่ยวกับอุบัติเหตุทางถนน พบว่า มีคนตายประมาณ 30 คนต่อวัน มีคนพิการประมาณ 3,000 ต่อวัน มีคนเข้าโรงพยาบาลประมาณ 2,700 คนต่อวัน
พื้นที่ที่เกิดปัญหาไม่ได้อยู่ที่ถนนหลวง แต่อยู่ในตำบลและหมู่บ้านกับเส้นทางต่อสู่เมือง โดยมาจากมอเตอร์ไซค์มากที่สุด มีสาเหตุจากพฤติกรรมเมาแล้วขี่/ขับ ขับรถเร็วและอาการหลับใน, สภาพรถที่ดัดแปลงให้ขับขี่ได้เร็วขึ้น ไม่สวมเข็มขัดนิรภัย ไม่สวมหมวกกันน็อค, สภาพถนนที่เป็นหลุมเป็นบ่อ ไม่มีป้ายเตือน เป็นต้น
ในขณะที่ อบต. และเทศบาล รวมแล้ว 10,000 กว่าแห่ง มีบทบาทหน้าที่ดูแลชีวิตและความปลอดภัยของประชาชนในพื้นที่ แต่มี อบต.และเทศบาลที่ทำงานด้านนี้ไม่ถึงร้อยละ 10 ด้วยเหตุนี้ ทาง ศวปถ.ภายใต้การสนับสนุนของกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น จัดทำโครงการพัฒนารูปแบบการจัดการความปลอดภัยทางถนนโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ทำงานกับ อปท. 7 แห่ง ในจังหวัดขอนแก่น, เลย, ชัยภูมิ และอุดรธานี
เวทีการอภิปราย บทบาทของ อปท.กับการจัดการความปลอดภัยทางถนนเมื่อวันที่ 2 – 3 กันยายน 2554 ที่ จ.ขอนแก่น โดยนายก อบต. นายกเทศมนตรีและตัวแทน อปท. 7 แห่ง และการจัดทำแผนที่จุดเสี่ยงอันตราย ได้เสนอสถานการณ์จุดเสี่ยง และการทำงานความปลอดภัยทางถนน ดังนี้
สถานการณ์ที่ตำบลเชียงคาน อ.เชียงคาน จ.เลย อันเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ที่กำลังโด่งดัง วันศุกร์ เสาร์ อาทิตย์ ผู้คนหลั่งไหลเข้าไปอย่างมากมาย นายกเทศมนตรี นายกมล คงปิ่น เล่าให้ฟังว่า การจราจรคับคั่ง ทำอย่างไรให้เปลี่ยนเป็นการปั่นจักรยาน ไม่บังคับจับปรับตามกฎหมาย แต่ใช้การตักเตือนและช่วยเหลือท้องถิ่น มีการรับฟังความคิดเห็นจากสภาเมือง ใช้สัญญาณจราจรเพิ่มไฟแดง ป้ายเวลาห้ามเข้าออก ตั้งแต่ 17.00 น. เลี้ยวซ้ายขวาตามป้ายบอกทาง จนปัจจุบันสามารถป้องกันอุบัติเหตุได้ มีจุดเสี่ยงอันตรายที่ถนนเชียงคานตรงสะพานน้ำฮวย ถนนขรุขระ, บริเวณสามแยกสาธารณสุข มีรถบรรทุกทราย เป็นสี่แยกไฟแดง ไม่ปฏิบัติตามกฎจราจร ประสานงาได้, ทางลงโรงเรียนปทุมสงเคราะห์ชนด้านข้างนักเรียนและผู้ปกครอง, ถนนทางโค้งขับเร็วซอย 24 อาจรุนแรงเสียชีวิต
ที่ตำบลสวนหม่อน อ.มัญจาคีรี จ.ขอนแก่น นายประสงค์ สุดวิเศษ ประธานอสม. เล่าว่ามีสถานการณ์อุบัติเหตุบ่อยครั้งเกิดจากเมา มอเตอร์ไซค์ไม่มีไฟท้าย วิ่งเร็ว รถการเกษตรกลับกลางคืน เส้นทางมีถนนสายหลักรถเยอะ ถนนแคบ ทางคนเดินแคบ รถ 6 ล้อขนนักเรียนขึ้นบนหลังคามีรถสวนกันเร็ว ไฟเตือนน้อย เจ้าหน้าที่ตำรวจจราจรมีไม่พอ มาเพียงเช้าเย็น พอช่วงไม่มีตำรวจรถวิ่งเร็วเกิดอุบัติเหตุมีจุดเสี่ยงทางโค้งหักศอกที่บ้านกอกหมู่ 3 รถชนขาหัก ศีรษะแตก, แยกทางเข้าอบต.เป็นทางโค้ง มีต้นไม้บัง
สถานการณ์ที่ตำบลโนนสูง อ.เมือง จ.อุดรธานี นายเฉิด ครบุรี ผู้ใหญ่บ้านหมู่6 เล่าว่าสภาพยูเทิร์นราว 3 กิโลเมตร ไม่สะดวกตลอดติดเส้นถนนมิตรภาพยาวประมาณ 5 กิโลเมตร เกิดอุบัติเหตุทั้งรถบรรทุก และจักรยานยนต์ เสียชีวิตและบาดเจ็บสาหัส ลักษณะชนท้าย ประสานงา มีตลาด เกิดเหตุในเมือง ตลาด ถนนใหญ่มากกว่าในชุมชนในชุมชนไม่ค่อยร้ายแรง มีทางโค้ง ต้นไม้เยอะ มีหลุมเยอะ อุบัติเหตุเกิดในตอนกลางคืน เมาแล้วขี่/ขับ มีการร้องเรียนให้ตัดยูเทิร์นให้สั้น ทำสะพานลอย ลูกระนาดและตัดต้นไม้ที่บดบังทาง บริเวณสี่แยกโรงพยาบาลสร้างเสริมสุขภาพ(รพสต.) เป็นสี่แยกไม่มีป้ายจราจร ชนสัตว์เลี้ยงและประสานงา
ตำบลแคนเหนือ อ.บ้านไผ่ จ.ขอนแก่น นายเพียรธนา พระเรียง ผู้อำนวยการโรงเรียนไตรคามประชาสรรค์ หมู่ 4 เล่าว่า มีถนนสายหลัก 2 สาย เชื่อมกับอำเภออื่นๆ เด็กนักเรียนใช้รถเดินสายรับจ้าง รถมอเตอร์ไซค์ขับขี่ด้วยความคึกคะนองอุบัติเหตุเกิดตามเทศกาลปีใหม่ สงกรานต์ งานบุญประเพณี มีการให้ความรู้เรื่องจราจร ความปลอดภัยทางถนนและกฎหมายต่างๆ มีจุดเสี่ยงสามแยกเข้าหมู่บ้านห้วยชัน หมู่ 5 ทางโค้งมุมอับ ถนนต่างระดับ คับแคบ ต้นไม้มาก กำแพงวัดสูง
ตำบลป่าปอ อ.บ้านไผ่ จ.ขอนแก่น จ.ส.อ.สุรเดช อันชื่น เจ้าหน้าที่ป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย เล่าว่า มี 4 หมู่บ้านที่ติดถนนมิตรภาพ ทำไร่อ้อยไร่มันสำปะหลัง มีรถบรรทุกเข้าโรงงาน มีรถมาซื้ออ้อยซื้อมันสำปะหลัง มีทางโค้งอันตรายมีอุบัติเหตุตอนเย็น เป็นรถที่สัญจรจากต่างถิ่น ชนวัวควาย คนเลี้ยงต้อนกลับช้า วัยรุ่นจับกลุ่มแข่งรถซิ่ง สัญญาณไฟจราจรมีเพียง 4 จุด ไฟทางโค้งถูกเด็กวัยรุ่นทำลายทุบปากระจกแตก ตายช่วงปีใหม่สงกรานต์ 2 รายในปีที่ผ่านมา มีจุดเสี่ยงแยกหนองหญ้าแดง และแยกสนามฟุตบอล เป็นสี่แยกทางโค้ง ต้นไม้บดบัง
ตำบลโพนทอง อ.เมือง จ.ชัยภูมิ ติดกับเทศบาลเมือง นายเกรียงศักดิ์ ฝางชัยภูมิและตัวแทนตำบล เล่าว่ารถตอนเช้าตอนเย็นเยอะมาก มีนักเรียนข้ามถนนมากถนนแคบและสามแยก มี อปพร.ช่วยจัดจราจร มีการป้องกันอุบัติเหตุช่วงเทศกาลถึง 11 จุด มีการประชุมประชาคมร่วมกันเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหา เคยทำลูกคลื่นแต่สูงเกินไป ทำไม่ถูกหลักทางถนน มีอุบัติเหตุบาดเจ็บเล็กๆ น้อยๆ ไม่ถึงกับตายหรือพิการ รถจักรยานถูกชนตายจากพื้นที่อื่นในเวลากลางคืนมาถึงตำบล มีปัญหาทางหลวงที่ท้องถิ่นทำอะไรไม่ได้ มีจุดเสี่ยงบ้านหนองหญ้ารักษา หมู่ 9 เป็นทางโค้ง มีการเลี้ยงสัตว์ กลับมืดค่ำ
ตำบลหนองหญ้าปล้อง อ.วังสะพุง จ.เลย นายก อบต.นางอธิชา อินพิทักษ์ เล่าว่า มีพื้นที่อ้อย ยางพารา ถนนไม่เข้ารูป มีโรงเรียนขยายโอกาส ศูนย์เด็กเล็กเดือนเมษายนที่ผ่านมา นายก อบต.คนเก่าโดน ถนนสายหลัก มีสะพานติดกัน 3 แห่งและแม่น้ำ มีจุดเสี่ยงมากในยามวิกาล มีโค้งร้อยศพลงโค้งทีไรตายทุกที มี 5 จุดที่มองไม่เห็น ไม่มีสัญญาณหรือป้ายบอกทางโค้งอันตราย อบต.ทำอะไรไม่ได้เป็นทางหลวง ประสบอุบัติเหตุตาย จะมีโรงงานน้ำตาลเกิดขึ้นในอีกสองปีข้างหน้า รถและสภาพการใช้ถนนจะมีแนวโน้มทำให้เกิดอุบัติเหตุได้มากขึ้น แม้คิดว่าป้องกันได้ แล้วแต่ก็มีโอกาสเกิดอุบัติเหตุได้ ที่ผ่านมาเสียชีวิต 3 ราย มีคาราวานของเด็กรถซิ่งที่นำรถมอเตอร์ไซค์เก่ามาตกแต่งใหม่ มีจุดเสี่ยงที่โค้งรังกกเดื่อ ถึงขั้นเสียชีวิต เป็นทางโค้งบดบัง มีการแหกโค้งและเฉี่ยวชน จุดสามแยกลอตเตอรี่เป็นทางแยกและโค้ง
สถานการณ์อุบัติเหตุโดยทั่วไปไม่ร้ายแรง มีปัญหาพื้นที่ที่ติดกับถนนสายหลักของกรมทางหลวง ท้องถิ่นไม่สามารถทำอะไรเพื่อป้องกันอุบัติเหตุได้ ต้องประสานงานและให้กรมทางหลวงเห็นชอบดำเนินการ สาเหตุอุบัติเหตุทั้ง 7 ตำบลมาจากพฤติกรรมการขับขี่รถ เมาแล้วขับ การตกแต่งรถ รถไม่มีไฟท้าย การแข่งรถซิ่ง สภาพถนนทางโค้ง เป็นสี่แยก มีต้นไม้บดบัง ไม่มีสัญญาณและป้ายบอกทาง
แม้จะป้องกันและมีกลไกทำงาน จนดูเสมือนหนึ่งมีปัญหาอุบัติน้อย จนคิดว่าไม่เป็นปัญหา แต่โอกาสเกิดอุบัติเหตุมีได้ตลอดเวลา ดังนั้นการทำงานสร้างความปลอดภัยทางถนนของ อปท.จึงเป็นภารกิจที่สำคัญและจำเป็นอย่างยิ่ง ก่อนที่จะเกิดการตาย บาดเจ็บ พิการและสูญเสียทรัพย์สินจำนวนมหาศาล จนทำให้เกิดทุกข์ภาวะทั้งทางร่างกาย จิตใจและสังคมไปตลอดชีวิต
เรื่อง: สมพันธ์ เตชะอธิก
ที่มา: หนังสือพิมพ์สยามรัฐ
