‘โลกการพนัน’ ในวันที่โลกเปลี่ยนแปลง
เรื่องโดย ปัญจวรา บุญสร้างสม Team Content www.thaihealth.or.th
ข้อมูลบางส่วนจาก งานเสวนาวิชาการ “คาสิโนอาเซียนใต้เงามังกร” และศูนย์ศึกษาการพนัน
ภาพโดย ปารมี ขันธ์แก้ว Team Content www.thaihealth.or.th และ สสส.
การแพร่ระบาดของโควิด-19 ส่งผลกระทบต่อภาพรวมของภาคเศรษฐกิจ สังคม และอุตสาหกรรมเป็นอย่างมาก อุตสาหกรรมการพนันก็เป็นหนึ่งในอุตสาหกรรมที่ได้รับผลกระทบอย่างรุนแรง ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ ในส่วนของไทยซึ่งยังไม่อนุญาตให้มีการพนันที่ถูกกฎหมาย พบว่า มีการลักลอบเล่นการพนันที่ผิดกฎหมายจำนวนมาก การลักลอบเล่นพนันปรากฏอย่างชัดเจน แม้กระทั่งในช่วงแพร่ระบาดของโควิด-19 จนกลายเป็นคลัสเตอร์ของการแพร่ระบาด ทำให้รัฐบาลต้องมีคำสั่งให้มีการปราบปรามอย่างเคร่งครัดจริงจัง ส่งผลให้เกิดการปรับตัวของรูปแบบอุตสาหกรรมการพนัน โดยเฉพาะประเภทคาสิโน กลายเป็นบ่อนชุมชน บ่อนขนาดเล็ก และพนันออนไลน์แพร่หลายมากขึ้น ซึ่งมีผลอย่างมากในการเพิ่มนักพนันหน้าใหม่ และนักพนันที่เป็นเด็กและเยาวชน จึงเป็นเรื่องสำคัญที่ทุกภาคส่วนจะต้องตระหนักและร่วมมือกันหาแนวทางป้องกันและแก้ไขปัญหานี้
นายมานพ แย้มอุทัย กรรมการกำกับทิศทางกลุ่มแผนงานลดปัญหาจากการพนัน สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวว่า พันธกิจหลักของ สสส. คือ การสร้างสุขภาวะ และไม่ได้ทำเพียงแค่เรื่องเหล้า บุหรี่ แต่ดูแลปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดทุกขภาวะในเรื่องอื่น ๆ ด้วย ‘การพนัน’ ก็เป็นเรื่องหนึ่งที่ สสส. ได้ทำการขับเคลื่อนมาตั้งแต่ช่วงปี 2553 เพราะตระหนักดีว่าการพนันมีผลกระทบในวงกว้าง ทั้งต่อตัวเอง ครอบครัว ชุมชน ไปจนถึงสังคม โดยทำงานประสานและเชื่อมโยงกับทุกภาคส่วน ทั้งหน่วยงานภาครัฐ ภาควิชาการ และภาคประชาสังคม เพื่อให้สังคมตระหนักและร่วมกันจัดระเบียบการพนัน สนับสนุนให้เกิดการเรียนรู้แบบเท่าทัน พัฒนาและผลักดันการขับเคลื่อนข้อเสนอนโยบายและมาตรการต่าง ๆ เพื่อให้เกิดกลไกการควบคุม ป้องกัน และลดปัญหาที่เกิดจากการพนัน
รศ. ดร.นวลน้อย ตรีรัตน์ ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า ผู้ที่เล่นพนันออนไลน์ระบุุปัจจัยที่่มีผลต่อการเข้ามาเล่น 5 อันดับแรก ได้แก่ “ความสะดวก ง่าย เล่นได้ทุกที่ ทุกเวลา” “มีรููปแบบการแทงพนันที่่หลากหลาย” “การฝาก-ถอนเงินจากระบบได้อย่างรวดเร็ว” “เพื่่อนชวน” และ “โปรโมชันจูงใจ” ซึ่งการเล่นพนันออนไลน์เกือบทั้งหมดเป็นการเล่นผ่านโทรศัพท์มือถือ/สมาร์ตโฟน
แนวทางการป้องกันปัญหาการพนันในเด็กและเยาวชน (นักพนันหน้าใหม่)
1.จัดให้มีหลักสูตรการเรียนการสอนที่ให้ความรู้เกี่ยวกับการพนัน เป็นหลักสูตรในโรงเรียนในระดับชั้นประถมศึกษาตอนปลายเป็นต้นไป เพื่อให้เด็กและเยาวชนมีความรู้ ความเข้าใจเรื่องการพนัน
2.กำกับดูแลการโฆษณาการพนัน และกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการพนันไม่ให้มีเป้าหมายหลักไปที่กลุ่มเด็กและเยาวชน การกำกับดูแลการเข้าถึงการเล่นพนันบนอินเทอร์เน็ต
3.สร้างความตระหนักรู้เรื่องปัญหาการพนันให้แก่กลุ่มวิชาชีพครู ผู้ทำงานทางด้านสังคม และแพทย์เพื่อให้ความช่วยเหลือแก่ภาครัฐในการคัดกรองและส่งต่อผู้มีปัญหาการพนันเข้ารับการรักษา
4.สร้างทัศนคติของคนในชุมชนให้เล็งเห็นถึงอันตรายจากการพนันในกลุ่มเด็กและเยาวชน
ดร.อาร์ม ตั้งนิรันดร ผู้อำนวยการศูนย์จีนศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า จากการศึกษาพบว่า ปัจจุบันอุตสาหกรรมการพนันในภูมิภาคอาเซียนและมาเก๊าได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงนโยบายภายในของจีน และการเปลี่ยนแปลงของจำนวนนักท่องเที่ยวจีนที่เดินทางออกมาแสวงโชคยังต่างประเทศ ซึ่งทำให้ต้องทบทวนแนวความคิด ที่สนับสนุนให้เกิดการเปิดเขตการพนันถูกกฎหมายในประเทศไทย โดยมีเป้าหมายหนึ่งที่จะดึงดูดนักแสวงโชคชาวจีน และหวังผลในการพัฒนาเศรษฐกิจจากอุตสาหกรรมการพนัน ย่อมต้องพิจารณาอย่างรอบคอบและระมัดระวังอย่างยิ่ง เนื่องจากแรงต้านหลายประการข้างต้นทำให้อุตสาหกรรมการพนันในภูมิภาคอาจไม่สดใสอีกต่อไป
สสส. ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน และภาคีเครือข่าย หวังเป็นอย่างยิ่งว่างานศึกษาวิจัยต่าง ๆ จะเป็นประโยชน์ในการศึกษาเพื่อวางแนวทางที่เหมาะสมในการกำกับดูแล ลดปัญหาและผลกระทบจากการพนัน สร้างความรู้เท่าทันปัจจัยเสี่ยงให้กับคนไทย ลดจำนวนนักพนันหน้าใหม่ และปัญหาสังคมที่มีผลเกี่ยวเนื่องจากอุตสาหกรรมการพนัน วางรากฐานที่มั่นคงในการสร้างสังคมสุขภาวะได้อย่างยั่งยืน