30 องค์กรภาคประชาชนเสนอแก้ปัญหามลพิษ

30 เครือข่าย-องค์กร ภาคประชาชนเสนอแก้ปัญหามลพิษและการขยายตัวอุตสาหกรรมเชิงนโยบาย เพื่อการปกป้องทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

เป็นเวลา 2 ทศวรรตนับจากการปรับปรุงปฏิรูปกฎหมายและหน่วยงานด้านสิ่งแวดล้อมและการควบคุมมลพิษของประเทศไทย ในขณะเดียวกับที่การพัฒนาอุตสาหกรรมของประเทศก็รุดหน้าไปมาก พร้อมๆ กับการตามมาของปัญหาสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของชุมชนที่เกิดจากมลพิษอุตสาหกรรม และความขัดแย้งในสังคม ซึ่งมีแนวโน้มที่จะกระจายวงกว้างและทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ เพราะการส่งเสริมอุตสาหกรรมของประเทศยังดำเนินไปอย่างไม่หยุดยั้ง แต่การจัดการกับปัญหามลพิษ การปกป้องทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และการมีส่วนร่วมของประชาชนในการกำหนดทิศทางนโยบายและโครงการพัฒนายังคงมีปัญหา

ดังนั้น มูลนิธิบูรณะนิเวศ, โครงการนิติธรรมสิ่งแวดล้อม, เครือข่ายวางแผนและผังเมืองเพื่อสังคม, ศูนย์ประสานงานการพัฒนาระบบและกลไกการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพ สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ, และศูนย์ศึกษาสันติภาพและความขัดแย้ง จึงร่วมกันจัดงานสัมมนา “20 ปีมลพิษอุตสาหกรรมไทย: ปัญหาและการจัดการ” ในวันพฤหัสบดีที่ 28 มิถุนายน 2555 ณ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตบางเขน

ในงานสัมมนาดังกล่าวมีผู้สนใจเข้าร่วมกว่า 200 คนจากหน่วยงานราชการ นักวิชาการ สถาบันการศึกษา นักศึกษา ประชาชนทั่วไป และชาวบ้านที่ได้รับผลกระทบจากมลพิษอุตสาหกรรมและโครงการพัฒนาอุตสาหกรรม ทั้งนี้ เมื่อเวลา 15.00 น. เครือข่ายชุมชนที่ได้รับผลกระทบจากโครงการอุตสาหกรรมในพื้นที่ต่างๆ ของประเทศไทย และองค์กรพัฒนาเอกชนจำนวนรวม 30 เครือข่าย/องค์กร จัดแถลงข่าวเพื่อนำเสนอ “ข้อเสนอเชิงนโยบายจากเวทีสัมมนาฯ” ประกอบด้วยชุดข้อเสนอ 3 ชุดได้แก่

ข้อเสนอเพื่อการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืนและเป็นธรรม เช่น การกำหนดนโยบายการพัฒนาของรัฐที่ส่งเสริมและสนับสนุนให้ชุมชนกำหนดทิศทางและนโยบายการพัฒนาพื้นที่ตนเอง และให้ความสำคัญกับการคุ้มครองความหลากหลายทางชีวภาพ และการรักษาความมั่นคงทางอาหาร และ การปฏิรูปกฎหมายและข้อตกลงระหว่างประเทศทุกฉบับที่ไม่รับรองและคุ้มครองสิทธิชุมชนในการปกป้องทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และการจัดการมลพิษ

ข้อเสนอเพื่อแก้ปัญหาความขัดแย้งจากการขยายอุตสาหกรรมที่ไม่สอดคล้องกับความต้องการของชุมชน อาทิ ส่งเสริมและสนับสนุนมาตรการป้องกันเชิงพื้นที่ และให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการจัดทำผังเมือง, คุ้มครองประโยชน์ของสาธารณะและชุมชนท้องถิ่นก่อนผลประโยชน์ของเอกชนในการจัดสรรจัดการทรัพยากร, ปรับปรุงกระบวนการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม (อีไอไอ) เพื่อประกอบการพิจารณาอนุมัติ-อนุญาตโครงการ

ข้อเสนอเพื่อแก้ปัญหามลพิษจากอุตสาหกรรมที่มีอยู่แล้ว อาทิ แก้ไขปัญหาที่เกิดจากอุตสาหกรรมที่มีอยู่เดิมก่อนที่จะอนุญาตให้มีอุตสาหกรรมเพิ่มเติม, จัดทำระบบและเปิดเผยข้อมูลการปลดปล่อยและเคลื่อนย้ายมลพิษอุตสาหกรรมและสารเคมีอันตราย ให้ประชาชนเข้าถึงได้โดยง่าย, และจัดให้มีระบบการจัดการขยะอุตสาหกรรม ทั้งในเชิงป้องกันและลดปัญหาขยะอุตสาหกรรม และการจัดการกับขยะที่เกิดขึ้นแล้ว

นอกจากนี้ยังเสนอให้แก้ปัญหาความหละหลวมหรือละเลยการปฏิบัติหน้าที่ในการคุ้มครองและแก้ปัญหาของชุมชนที่ได้รับผลกระทบจากการพัฒนาอุตสาหกรรม และความจำเป็นที่จะต้องมีระบบการแก้ไขเยียวยาปัญหาการปนเปื้อนมลพิษในสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของชุมชนอย่างรวดเร็วและเป็นธรรม พร้อมทั้งเสนอให้มีกองทุนในการเยียวยาความเสียหายด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ โดยให้ประชาชนผู้ได้รับผลกระทบเข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารจัดการกองทุน และต้องมีการเปิดเผยข้อมูลในการบริหารจัดการกองทุนดังกล่าวต่อสาธารณะ

ที่มา: โครงการนิติธรรมสิ่งแวดล้อม มูลนิธิบูรณะนิเวศ