ไม่ยึดติดความสำเร็จเดิม คือหัวใจแห่งการสร้างสรรค์โอกาสของ สสส.

                   “โอกาส” เป็นสิ่งที่เราทั้งให้และเป็นผู้รับ แต่การสร้างโอกาสใหม่ๆ อาจเกิดขึ้นจากการเปิดกว้างและไม่ยึดติดกับความสำเร็จเดิมๆ

                   เราคุ้นชินกับภาพ สสส. ในฐานะผู้รณรงค์และผลักดันด้านสุขภาพของคนไทยให้ดีขึ้น แต่อีกบทบาทที่ สําคัญไม่แพ้กันของ สสส. คือการ “สร้างโอกาส” ให้ทุกคนสามารถเข้าถึงสุขภาพที่ดี คุยกับ ‘พี่เข็ม’ เข็ม เพชร เลนะพันธ์ ผู้ช่วยผู้จัดการกองทุน สสส. และรักษาการผู้อํานวยการสํานักสร้างสรรค์โอกาส สสส. ที่ ชี้ว่าสร้างโอกาสให้สําเร็จย่อมต้องมาพร้อมกับกลวิธีใหม่ๆ อยู่เสมอ

                   “โอกาส” คือสิ่งที่สสส. มอบให้และได้รับ 

                   การสร้างสรรค์โอกาสคืออะไรในมุมมองของสสส.?

                   “คำว่าสร้างสรรค์โอกาส เรามองเป็นเครื่องมือของการสร้างเสริมสุขภาพและเป็นกระบวนการในการพัฒนาเรื่องคน ซึ่งอาจฟังดูจับต้องยากแต่มันคือการลงทุนให้กับคน”

                   พี่เข็มมองเรื่องการสร้างสรรค์โอกาสทางสุขภาวะให้กับผู้คนเป็นการลงทุนและทรัพยากรซึ่งสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 มิติแตกต่างกัน คือ

                   มิติที่ 1 การสร้างโอกาสผ่านการสนับสนุน “งบประมาณ” เพื่อให้ประชาชนเข้าถึงการสร้างเสริมสุขภาพที่สามารถทำได้ด้วยตัวเอง

                   มิติที่ 2 การสร้างโอกาสให้ประชาชนเข้าถึงความรู้ด้านสุขภาพ ที่จะนำไปสู่การมีพฤติกรรมสุขภาพที่ดี

                   มิติที่ 3 การสนับสนุนกระบวนการพัฒนาศักยภาพของคนทำงาน เช่น แกนนำชุมชน แกนนำที่ทำโครงการด้านสุขภาพ เพื่อเพิ่มขีดความสามารถและทักษะที่จำเป็นในการทำงานร่วมกับชุมชนหรือกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งจะนําไปสู่การจัดการปัญหาสุขภาวะของชุมชนได้อย่างต่อเนื่อง

                   “เมื่อชุมชนสังคม มีคนที่มีสุขภาพที่ดี พี่เชื่อมั่นว่าจะเป็นสังคมที่มีพลังของการสร้างสรรค์ เป็นพลังของการขับเคลื่อนสิ่งใหม่ๆ นำไปสู่การตอบโจทย์เรื่องสังคมสุขภาวะได้ค่ะ”

                   จุดเริ่มต้นของการสร้างสรรค์โอกาสอยู่ที่ไหน?

                   “จุดเริ่มต้นของการสร้างสรรค์โอกาส อยู่ที่ชุมชน อยู่ที่ความต้องการแก้ไขปัญหาของชุมชน เพราะฉะนั้นหน้าที่ของสสส. คือการไปจุดประกายและช่วยกระตุ้น ให้เกิดการสานพลังให้ชุมชนลุกขึ้นมาแก้ปัญหาด้วยข้อมูลด้านสุขภาพที่ถูกต้องมาออกแบบการทำงานค่ะ”

                   สสส. ได้รับอะไรจากการสร้างสรรค์โอกาส?

                   “หัวใจสำคัญของการสร้างสรรค์โอกาส ไม่ใช่แค่สสส.ให้โอกาสกับผู้อื่น สังคมเองก็ให้โอกาสกับ สส ในการสร้างการเปลี่ยนแปลง ที่จะนำไปสู่สังคมสุขภาวะได้อย่างยั่งยืนค่ะ”

                   พี่เข็มมองว่าทางสสส. ก็ได้รับโอกาสมากมายจากสังคม ตั้งแต่ได้โอกาสในการใช้ภาษีบาปจากสินค้าบางชนิด มาใช้ในการสร้างเสริมสุขภาพของคนไทย ผ่านการกระตุ้นให้ทุกคนเห็นปัญหา และให้ความรู้ด้านสุขภาพ รวมถึงยังได้โอกาสในการนำทุนเหล่านี้มาพิสูจน์การเป็นองค์กรนวัตกรรมทางการเงินการคลังที่ส่งผลกระทบต่อสังคมได้จริง ซึ่งโอกาสเหล่านี้ยังส่งผลให้เกิดวัฒนธรรมการทำงานในรูปแบบของสสส. ที่เปิดโอกาสให้ความคิด และกลยุทธ์ใหม่ๆ เข้ามาทำงานได้อย่างเต็มที่

                   สร้างโอกาสได้สำเร็จ จากการเปิดโอกาสให้ความคิดใหม่ๆ 

                   อะไรทำให้สสส. เปิดกว้างให้กับการคิดนอกกรอบ?

                   ในหมวกของผู้ช่วยผู้จัดการที่ต้องดูแลคนทำงานเบื้องหลังของสสส. ในการทำงานที่เปิดกว้างทางความคิด พี่เข็มชี้ว่าเพราะสิ่งที่คนในสสส.มีร่วมกันคือ ‘เป้าหมาย’ ที่มุ่งความสำเร็จ ซึ่งต้องการกระบวนการวางแผนและวิธีการ ดังนั้นเมื่อทุกคนเห็นเป้าหมายเป็นสิ่งสำคัญ วิธีการจึงไม่ถูกจำกัดอยู่แต่แบบเดิมๆ เท่านั้นและเปิดโอกาสให้คนทำงานสามารถครีเอทวิธีการใหม่ๆ

                   “พี่คิดว่ามันคือการไม่ยึดติดกับความสำเร็จเดิมๆ การไม่ยึดติดกับวิธีการเครื่องมือเดิมๆ แต่เป็นการสร้างสรรค์เอาวิธีการ ความคิด แนวคิดที่มันมีความหลากหลาย และทันสมัยมาปรับใช้”

                   เมื่อเรื่องสร้างสรรค์สุขภาพมันไม่สามารถทำให้สำเร็จด้วยวิธีเดิมๆ เราจำเป็นต้องออกแบบวิธีการให้สอดคล้องกับสถานการณ์และองค์ความรู้ใหม่ๆ ดังนั้น การได้ลองทำสิ่งใหม่ๆ การคิดนอกกรอบ การเปิดกว้างรับความคิดเห็นใหม่ๆ แน่นอนว่าต้องเกิดจากความเชื่อมั่นใจทีม

                   ทำยังไงให้คนทำงานเปิดรับความคิดนอกกรอบ

                   “การนอกกรอบของเขาเนี่ย มันไม่ได้ก็ได้เป็นการจินตนาการนะ มันมาจากการค้นคว้าข้อมูล มันมีข้อมูลซัพพอร์ทอยู่ข้างหลัง มันมีหลักฐาน มีสิ่งที่เขาศึกษาหาข้อมูลเบื้องต้นไว้แล้ว มีกระบวนการในคุยกัน ปรึกษากัน และติดตามความก้าวหน้ากันอยู่เสมอ”

                   เมื่อการทำงานในองค์กรระดับใหญ่ต้องมีทีมที่หลากหลายทั้งในเชิงทักษะและความคิดเห็น ซึ่งพี่เข็มมองว่าเป็นเรื่องดีที่จะใช้ความเชี่ยวชาญในด้านต่างๆ มาสนับสนุนกัน แต่สิ่งสำคัญคือทีมเบื้องหน้าและเบื้องหลังต้องสื่อสาร ส่งต่อข้อมูล และแลกเปลี่ยนกันอยู่เสมอ

                   การสานพลังของคนทำงานเบื้องหน้าและเบื้องหลังเกิดจากอะไร

                   การทําให้ทุกคนรู้ว่าตนเองเป็นส่วนหนึ่งขององค์กร เห็นคุณค่าของงานที่ส่งผลต่อประชาชนในพื้นที่ จริงๆ และที่สําคัญคือการมีเป้าหมายร่วมกัน จะช่วยยึดโยงให้ทุกคนมุ่งเป้าไปในทิศทางเดียวกัน คือ ผลลัพธ์ความสําเร็จ

                   “พี่คิดว่าทุกคนคือส่วนสําคัญของ สสส. เป็นกลไก เป็นฟันเฟืองตัวหนึ่งที่ช่วยขับเคลื่อนองค์กร เพราะ ฉะนั้นการทําให้เขาเห็นว่างานที่กําลังทํา กําลังพัฒนา แม้เป็นเรื่องเล็กๆแต่มีความสําคัญต่อความสําเร็จ ขององค์กร”

                   โอกาสในการสร้างสรรค์สุขภาพ ยังเปิดรับให้ทุกคน

                   “โอกาสของสสส.เนี่ย เราเรียกว่าเปิดโอกาสอยู่ตลอดเวลาอยู่แล้วนะคะ”

                   สสส. ส่งต่อโอกาสในการสร้างเสริมสุขภาพและเปิดให้ประชาชนเข้าถึงโอกาสผ่านหน่วยจัดการที่ กระจายอยู่ในระดับจังหวัดต่างๆ ทั่วประเทศ ซึ่งทําหน้าที่เป็นตัวกลางเพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าถึงทุน ของ สสส. นอกจากนี้ สสส. ยังสนับสนุนให้ทุกคนสามารถเข้าถึงข้อมูลความรู้ด้านสุขภาพของ สสส. ผ่านศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ (ThaiHealth Resource Center) เพื่อเริ่มต้นสร้างสุขภาพอย่างถูกต้อง

                   ทั้งนี้ สําหรับคนที่มีความต้องการในการทําโครงการสร้างเสริมสุขภาพ สามารถรวมกลุ่มและเสนอ โครงการมาที่ สสส. ได้ตลอด เรามีกระบวนการในการพิจารณาโครงการอยู่ตลอดทั้งปีค่ะ พี่เข็มยังฝาก ถึงคนที่มีไอเดียในการสร้างสุขภาพว่าทาง สสส.ยังเปิดรับอยู่เสมอ

                   “หากท่านต้องการทําโครงการสร้างเสริมสุขภาพด้วยวิธีการใหม่ๆ ที่วัดผลได้ สามารถติดต่อโดยตรงมา ที่ สสส. ได้เลยค่ะ”