เลี้ยงลูกอย่างไรให้ ‘มีสุข’

การจัดงานของ ศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สสส. ในกิจกรรม "Sook Activity : SOOK Talk ตอน เลี้ยงลูกอย่างไรให้มีความสุข"ทำให้เราได้พบว่า ความปรารถนาสูงสุดของคนที่เป็นพ่อและแม่ คือ อยากให้ลูกของตน เป็นคนเก่ง ฉลาด แข็งแรง และเป็นคนดีของสังคม เพื่อหวังให้เติบโตขึ้นไปเป็นทรัพยากรมนุษย์ที่มีคุณภาพ

หากใครที่ไม่ได้ไปร่วมกิจกรรมในวันนั้น "ปานมณี" จะขอถ่ายทอดข้อมูล และเรื่องราวต่างๆ ที่จะสร้างความปรารถนาของผู้เป็นพ่อและแม่ได้สมปรารถนาให้รับทราบในคอลัมน์นี้อีกครั้ง

ในวันนั้น รศ.ดร.กรณ์กาญจน์ ภมรประวัติ คุณแม่ นักเรียนทุนวิชาการคนแรกของ Harold International School Bangkok ให้ข้อมูลเกี่ยวกับสารสื่อประสาทที่ ทำให้เกิด "ความสุข" ว่า มี 4 สาร ได้แก่ 1.โดพามีนสารสื่อประสาทซึ่งหลั่งเมื่อเราได้รับในสิ่งที่ต้องการ และเมื่อความอยากได้รับการตอบสนอง 2.เซโรโทนิน สารสื่อประสาทซึ่งหลั่งเมื่อเรากำลังรู้สึกสงบ สบาย และผ่อนคลาย เช่น กำลังนั่งสมาธิ หรือนอนฟังเพลงที่ชอบ 3.ออกซิโทซินหลั่งเมื่อเรากำลังมีความรัก และจะมีมากเป็นพิเศษในคุณแม่ ที่เพิ่งคลอดบุตร ทั้งนี้ออกซิโทซินจะหลั่งออกมาทั้งในความรัก แบบหนุ่ม-สาว แบบครอบครัว และแบบเพื่อนที่มีความผูกพันกันมาก ช่วยให้เรารู้สึกสบายใจ ปลอดภัย และอบอุ่น 4.เอ็นโดรฟิน หลั่งเมื่อเรากำลังรู้สึกมีความสุขพร้อมกับ โดพามีน เซโรโทนิน และออกซิโทซิน

เอ็นโดรฟินจะหลั่งออกมามากเป็นพิเศษตอนที่เรา ออกกำลังกาย หัวเราะ หรือยิ้ม นอกจากนี้ สารเอ็นโดรฟิน ยังทำหน้าที่เป็นยาแก้ปวดจากธรรมชาติ จึงสังเกตได้ว่า เวลาที่เรามีความสุข ความรู้สึกเจ็บปวดจะทำงานน้อยลงทั้งทางร่างกายและจิตใจ

"สิ่งสำคัญในการเลี้ยงลูกที่พ่อแม่ต้องคำนึงถึงคือ ความพอดี พ่อแม่ไม่ควรควบคุมลูกมากเกินไปในขณะ เดียวกันก็ไม่ควรละเลยเขา แต่ควรเน้นการพูดคุย เปิดโอกาส ให้ลูกได้แสดงความคิดเห็น เด็กก็จะรู้สึกไม่กดดัน รู้สึกไว้ใจคนในครอบครัว โอกาสที่เขาจะทำในสิ่งที่ผิดจึงลดลงได้ด้วย" รศ.ดร.กรณ์กาญจน์ กล่าว

ด้าน นายพงษ์พัฒน์ ธนวิสุทธิ์ ผู้เชี่ยวชาญการเลี้ยงลูกด้วยธรรมะ กล่าวว่า หลักธรรมของศาสนาพุทธ มีมากมาย สำหรับหลักธรรมในการเลี้ยงดูแลบุตรให้ถูกต้องตามหลักธรรม ประการแรกคือ การให้ความเป็นอิสระ แต่ไม่ใช่การทำตามใจ ต้องปลอดกิเลสตัณหาและสิ่งชักจูงที่ไม่ดีทั้งหลาย

"อีกหนึ่งปัจจัยที่จะเสริมให้ลูกและครอบครัว มีความสุข คือ หลักพรหมวิหารธรรม 4 ประการ คือ 1.เมตตา รักใคร่ใส่ใจดูแลมีแต่ปรารถนาให้มีสุขตลอดเวลา 2.กรุณา คอยเป็นกำลังใจยามลูกผิดหวัง หรือรับรู้ความรู้สึกของลูกเสมอ 3.มุทิตา ยินดีเสมอเมื่อลูกได้ดี ประสบความสำเร็จทั้งด้านการศึกษา การครองชีพ และครองเรือน และ 4.อุเบกขา ยามลูกสุขสบายก็วางใจเป็นกลาง มองดู อยู่ห่างๆ เพื่อคอยช่วยเหลือ จึงจะเรียกว่าทำหน้าที่ของพ่อแม่ ได้อย่างแท้จริง" นายพงษ์พัฒน์ กล่าว

ทางด้าน คุณพ่อเลี้ยงเดี่ยว นายแทนคุณ จิตต์อิสระนักแสดงและพิธีกร ร่วมแชร์ประสบการณ์เลี้ยงลูกให้มี ความสุขว่า การสร้างสิ่งแวดล้อมที่ดีให้กับลูกเป็นเรื่อง สำคัญ เนื่องจากปัจจุบันมีสื่อต่างๆ มากมายทั้งสื่อดีสื่อร้าย การเลือกสรรสื่อที่ดี จึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างมากที่จะช่วย เปิดโลกแห่งการเรียนรู้ของลูกอย่างสมวัย และต้องจำเอาไว้ให้ขึ้นใจว่า "พ่อแม่ถือเป็นสื่อสำหรับลูก"

"การที่พ่อแม่มีโอกาสได้พูดคุยกับลูก จะช่วย สร้างความเข้าใจอย่างมีเหตุผลจะช่วยลดช่องว่างระหว่างวัย นอกจากนี้ การเป็นแบบอย่างที่ดีต่อลูก เป็นอีกส่วนหนึ่ง ที่พ่อแม่พึงกระทำ เพราะการทำสิ่งที่ดีงามให้ลูกดูเป็น ตัวอย่างทุกวัน เด็กๆ จะเรียนรู้ลักษณะนิสัยที่ดีจากการซึมซับในสิ่งที่พวกเขาได้เห็นอยู่เป็นประจำ เมื่อเราต้องการให้ลูกมีพฤติกรรมที่ดี ตัวเราเองก็ต้องแสดงพฤติกรรมที่ดีเหล่านั้นให้ลูกเห็นด้วย และที่สำคัญมากก็คือ พ่อแม่ยังจะต้องสอนให้ลูกรู้จักการทำความดี ช่วยเหลือ และรู้จักการให้อภัยผู้อื่น มีความเพียรพยายามและอดทนต่อความยาก ลำบาก อีกทั้งรู้จักต่อสู้กับความพ่ายแพ้ในทุกรูปแบบ ของชีวิตด้วยความถูกต้องชอบธรรมโดยไม่ทำร้ายผู้อื่น เด็กที่เติบโตเป็นคนประเภทนี้แหละ ที่เป็นที่ต้องการของสังคมไทยยุคปัจจุบัน" นายแทนคุณ กล่าว

การเลี้ยงดูลูกให้เก่ง เป็นคนดี และมีความสุขนั้น อาจไม่จำเป็นต้องลงทุนมากมาย ขอเพียงพ่อแม่หรือผู้เลี้ยงดูเข้าใจถึงพัฒนาการของลูก และให้การเลี้ยงดูอย่างเหมาะสม ก็สามารถทำให้เด็กๆ เติบโตขึ้น อย่างมีคุณภาพได้สำหรับผู้สนใจกิจกรรมจากทางศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สสส. สามารถติดตามได้ที่ www. thaihealthcenter.org.

ที่มา: หนังสือพิมพ์แนวหน้า