เมื่อนวัตกรรมเกมสุดฮิต Hackathon Board Game จะเข้ามาเปลี่ยนสุขภาพคนไทย!

ที่มา: งานแข่งขัน “นวัตกรรมบอร์ดเกม สร้างเสริมสุขภาพ”  วันที่ 18 มิ.ย. 2568 ที่โรงแรมชาเทรียม เรซิเดนซ์ สาทร กรุงเทพฯ 

                    เมื่อ “ภัยเงียบ” คุกคามสุขภาวะไทย บอร์ดเกมอาจคือคำตอบ

                    สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จึงเปิดมิติใหม่ ดึงนักคิดรุ่นใหม่ ร่วมพิชิตคิดเกมส์เพื่อสุขภาพ สร้างสรรค์ “บอร์ดเกมสุขภาพ” ยกระดับสุขภาวะไทย ในกิจกรรม Hackathon Board Game  ซึ่งเพิ่งมีการประกาศผลผู้ชนะเลิศ ณ โรงแรมชาเทรียม เรซิเดนซ์ สาทร กรุงเทพฯ เมื่อเร็ว ๆ นี้

                    “บอร์ดเกม” คือเครื่องมือที่ทรงพลัง ด้วยองค์ประกอบของความสนุกสนาน กติกาที่ชัดเจน และการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ตลอดการเล่น จะช่วยให้เนื้อหาวิชาการเข้าถึงผู้คนได้ง่ายขึ้น โดยเฉพาะเด็กและเยาวชน

                    ดังนั้น เวทีนี้ไม่ได้มีเพียงแค่การแข่งขัน แต่คือการรวมพลังคนรุ่นใหม่ให้มาเป็น “นักพัฒนาเกมสื่อสารสุขภาวะ” ร่วมกันสร้างสรรค์บอร์ดเกมที่จะเป็นนวัตกรรมสำคัญในการส่งเสริมสุขภาพคนไทยอย่างสนุกสนานและเข้าถึงง่าย นับเป็นการสร้างปรากฏการณ์ใหม่ในวงการสุขภาพ

                    จาก 315 สู่ 10 ทีมสุดท้ายใน Hackathon Camp

                    โครงการ Hackathon Board Game ได้รับการตอบรับอย่างล้นหลาม มีผู้สนใจส่งผลงานเข้าร่วมประกวดถึง 315 ทีมจากทั่วประเทศ ซึ่งตลอดการจัดกิจกรรม นอกจากบรรยากาศตื่นเต้นสนุกสนานของการชิงชัยห้ำหั่นทางสมอง ระหว่างผู้เข้าแข่งขัน อีกสิ่งที่สะท้อนให้เห็นคือความตื่นตัวและตระหนักถึงปัญหาด้านสุขภาพในหมู่คนรุ่นใหม่

                    ซึ่งหลังจาก สสส. ได้คัดเลือก 10 ทีมสุดท้ายที่ผ่านเข้ารอบ Hackathon Camp เพื่อรับการบ่มเพาะและพัฒนาต้นแบบบอร์ดเกมสื่อสารสุขภาวะอย่างเข้มข้น โดยมีพี่เลี้ยงเป็นวิทยากรมืออาชีพจากหลากหลายสาขา ทั้งด้านสร้างเสริมสุขภาพ เทคนิคการออกแบบ การพัฒนารูปแบบเกม และกลยุทธ์การตลาด

                    เกณฑ์การตัดสินผู้ชนะเลิศยังครอบคลุมมิติสำคัญ ไม่ว่าจะเป็น เกมต้องสนุกและเล่นง่าย เพื่อให้ผู้เล่นรู้สึกมีส่วนร่วมและไม่เบื่อ เนื้อหาถูกต้องตามหลักวิชาการ มีการสอดแทรกองค์ความรู้และทักษะสุขภาพ ไอเดียสร้างสรรค์: มีความแปลกใหม่และน่าสนใจ ศักยภาพในการขยายผล สามารถนำไปผลิตซ้ำและเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายได้ในวงกว้าง  ทักษะการนำเสนอ ความสามารถในการสื่อสารไอเดียได้อย่างน่าสนใจ

                    “Drink-Off วัดใจไม่วัดดีกรี” นวัตกรรมบอร์ดเกมพลิกมุมมองการดื่ม

                    ท้ายสุดของการแข่งขัน คณะกรรมการก็ได้ประกาศรางวัลเปิดเผยชื่อทีมผู้ชนะในครั้งนี้  “One Thousand” คือทีมสองหนุ่มรุ่นใหม่ไฟแรง สามารถคว้ารางวัลชนะเลิศไปครองได้สำเร็จ ด้วยผลงานบอร์ดเกมสุดสร้างสรรค์ในชื่อ “Drink-Off วัดใจไม่วัดดีกรี” ซึ่งเป็นการจำลองสถานการณ์การชวนดื่มที่พบได้จริงในชีวิตประจำวัน และสอดแทรกเทคนิคให้ผู้เล่นได้เรียนรู้วิธีการปฏิเสธการชวนดื่มและเรียนรู้ผลกระทบของการดื่ม เพื่อที่ท้ายสุดจะได้ตระหนักถึงคุณค่าของการเลือก “ไม่ดื่ม” อย่างมั่นใจ

                    ก้องภพ เคนรัง ตัวแทนทีมผู้ชนะเลิศ ได้เผยถึงแนวคิดเบื้องหลังเกมนี้ว่า จากการได้ศึกษาข้อมูลอย่างละเอียด และพบว่าปัญหาหลักของการดื่มแอลกอฮอล์ที่เพิ่มขึ้นในประเทศไทย คือคนส่วนใหญ่ถูกชักชวนแล้วปฏิเสธไม่เป็น

                    “ดังนั้น บอร์ดเกมของเราจึงมุ่งเน้นการเสริมสร้างทักษะการปฏิเสธเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในกลุ่มเด็กและเยาวชน พร้อมทั้งสร้างความตระหนักรู้ถึงผลเสียและผลกระทบของการดื่ม”

                    ภายใต้ประเด็น “ลด ละ เลิก การบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์” ด้วยแนวคิด “สร้าง นำ ซ่อม” เนื้อหาของบอร์ดเกมนี้มุ่งสื่อสารกับกลุ่มเด็กและเยาวชนตั้งแต่ 12-18 ปี มีเป้าหมายสำคัญ 3 ด้าน 1.รณรงค์ให้เด็กและเยาวชนเห็นถึงผลกระทบจากการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 2.ลด ละ ความอยากรู้ อยากลอง 3.ทักษะการปฏิเสธเมื่อถูกชักชวน เนื้อหาของเกมเข้าใจง่าย เล่นซ้ำได้ ใช้เวลาเล่นไม่นาน เกมจำลองสถานการณ์ชวนดื่มที่พบได้จริงในชีวิตประจำวัน ซึ่งจะช่วยให้ผู้เล่นเรียนรู้วิธีการปฏิเสธการชวนดื่มและผลกระทบของการดื่ม พร้อมตระหนักถึงคุณค่าของการเลือก “ไม่ดื่ม” อย่างมั่นใจให้เด็กและเยาวชนทุกคน

                    เขายังกล่าวเสริมว่า การได้รับคำแนะนำจากกรรมการและผู้เชี่ยวชาญ ทำให้ทีมได้ปรับปรุงและเสริมเนื้อหาของเกมให้สมบูรณ์แบบยิ่งขึ้น

                    เดิมทีก้องภพและเพื่อนร่วมทีมเป็นคนที่หลงใหลในการออกแบบบอร์ดเกมอยู่แล้ว โดยเริ่มจากการเป็นผู้เล่น ก่อนที่จะเริ่มผันตัวมาเป็นนักออกแบบบอร์ดเกม ได้พยายามเก็บสั่งสมประสบการณ์ร่วมประกวดออกแบบบอร์ดเกมต่อเนื่องในหลายเวที และในที่สุดก็สามารถคว้ารางวัลชนะเลิศในเวทีนี้เป็นครั้งแรก

                    ก้องภพมองว่าการได้เข้าร่วมโครงการนี้เป็นประสบการณ์ล้ำค่าสำหรับเขาอีกครั้ง เพราะนอกจากการคว้าแชมป์เป็นครั้งแรกในชีวิต เขายังมีโอกาสในการเรียนรู้เกี่ยวกับเรื่องการมีสุขภาพและต่อยอดเพื่อสังคม ร่วมกับเพื่อน ๆ ที่เข้าร่วมโครงการนี้  ก้องภพคาดการณ์ถึงเหตุผลที่ทำให้เกมของเขาได้รับรางวัลในครั้งนี้ว่า

                    “ผมเชื่อว่าจุดเด่นของเกมอยู่ที่เราเห็น Pain Point และเข้าใจปัญหาอย่างแท้จริง จึงสามารถออกแบบเกมที่ตรงจุด” ก้องภพกล่าว

                    มากกว่าแค่รางวัล แต่คือประตูสู่สุขภาวะ

                    “สิ่งที่เราได้กลับมาคือความรู้ภายใต้หัวข้อที่โครงการกำหนด ก่อนหน้านี้ผมไม่ได้มีความรู้หรือสนใจเรื่องสุขภาพมากนัก แต่เมื่อได้ทำงานวิจัยและออกแบบเกม ก็รู้สึกเหมือนได้เรียนรู้และอยากดูแลสุขภาพตัวเองมากขึ้น” ก้องภพเอ่ย

                    ด้าน ดร.ณัฐพันธุ์ ศุภกา รักษาการผู้อำนวยการสำนักวิชาการและนวัตกรรม สสส. กล่าวว่าการเข้าถึงสื่อสุขภาพยังเป็นปัญหาสำคัญในการขับเคลื่อนงานสร้างเสริมสุขภาวะ เนื่องจากข้อมูลสุขภาพที่มีอาจไม่เหมาะสมสำหรับประชาชนทุกกลุ่มอายุ

                    ด้วยเหตุนี้ สสส. จึงเล็งเห็นศักยภาพของ “บอร์ดเกม” ที่มีทั้งความสนุกสนาน กติกาที่เข้าใจง่าย และสามารถสอดแทรกความรู้ด้านสุขภาพผ่านการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม ให้เป็นเครื่องมือสื่อสารสุขภาวะยุคใหม่ที่ตอบโจทย์ความต้องการของคนรุ่นใหม่ได้อย่างลงตัว

                    ดร.ณัฐพันธุ์ ยังชี้ให้เห็นถึงสถานการณ์ด้านสุขภาพของคนไทยที่น่าเป็นห่วง จากความเครียดในชีวิตประจำวัน พฤติกรรมการทำงานหนัก การเลือกรับประทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ การสูบบุหรี่และบุหรี่ไฟฟ้า การบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และการขาดกิจกรรมทางกาย ปัจจัยเหล่านี้ล้วนนำไปสู่ “โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง” (NCDs) ซึ่งเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 1 ของคนไทย โดยมีผู้เสียชีวิตเกือบ 4 แสนคนต่อปี

                    สำหรับโจทย์ท้าทายที่ สสส. มอบให้เหล่านักพัฒนาบอร์ดเกมในครั้งนี้ ครอบคลุม 4 ประเด็นสำคัญที่เกี่ยวข้องกับปัญหาสุขภาพของเด็กและเยาวชนไทยอย่างใกล้ชิด นั่นคือ 1.ลด ละ เลิก การบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์  2.เพิ่มกิจกรรมทางกาย 3.ลด ละ เลิก การสูบบุหรี่ไฟฟ้า และ 4. การจัดการอารมณ์และความเครียด

                    เกมที่ไม่หยุดอยู่แค่การประกวด

                    สำหรับเส้นทางการต่อยอด ดร.ณัฐพันธุ์ ยืนยันว่า สสส. จะไม่หยุดอยู่แค่การประกวด สำหรับทีมที่ได้รับรางวัล รวมถึงทีมอื่น ๆ ใน 10 ทีมสุดท้ายที่มีศักยภาพ สสส.จะสนับสนุนการพัฒนาต้นแบบบอร์ดเกมเหล่านี้ให้มีความทันสมัย สวยงาม และถูกต้องตามหลักวิชาการ เพื่อให้สามารถเผยแพร่และนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างมืออาชีพ และอาจมีการต่อยอดความร่วมมือกับโรงเรียน อบต. ชุมชน หรือแม้กระทั่งผลักดันเข้าสู่ตลาดบอร์ดเกม เพื่อให้ผลงานเหล่านี้เข้าถึงกลุ่มเป้าหมายในวงกว้างมากที่สุด

                    “เราหวังว่าการจัด Hackathon ในลักษณะนี้ จะก่อให้เกิดนักสร้างบอร์ดเกมรุ่นใหม่ที่เข้าใจเรื่องการสร้างเสริมสุขภาพและสามารถต่อยอดผลงานได้ และในระยะยาว เราอาจมีการจัดกิจกรรมลักษณะนี้เพิ่มขึ้นอีกในอนาคต เพื่อตอบโจทย์สุขภาพที่เปลี่ยนแปลงไปและค้นหาไอเดียใหม่ ๆ มาแก้ไขปัญหา” ดร.ณัฐพันธุ์ ทิ้งท้าย

                    Hackathon Board Game จึงไม่ใช่เพียงแค่การแข่งขัน แต่คือการจุดประกายพลังของคนรุ่นใหม่ ให้มาร่วมสร้างสรรค์นวัตกรรมที่จะเป็นฟันเฟืองสำคัญในการขับเคลื่อนสุขภาวะที่ดีของคนไทยในอนาคต