เพชรบุรีนำร่องโครงการเพื่อเด็กไทยมีโภชนาการสมวัย ปี 2555

ปัจจุบันปัญหาทางด้านโภชนาการที่สำคัญของเด็กส่วนใหญ่ก็คือ การบริโภคสารอาหารที่ไม่เพียงพอทำให้เป็นโรคขาดสารอาหาร และการบริโภคอาหารที่มากเกินไปทำให้เกิดโรคอ้วน ซึ่งจะเชื่อมโยงไปสู่โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจและหลอดเลือด

ในขณะที่เด็กในพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี พบว่า เด็กส่วนใหญ่ยังมีปัญหาด้านโภชนาการทั้งปัญหาการขาดสารอาหารและปัญหาโภชนาการเกิน แม้ว่าหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทุกภาคส่วนจะได้มีการดำเนินการแก้ไขปัญหาในภาพรวมไปได้ในระดับหนึ่ง แต่ก็ยังไม่สามารถแก้ไขปัญหาดังกล่าวให้ประสบความสำเร็จได้ ถึงแม้บางพื้นที่ของจังหวัดเพชรบุรีจะประสบความสำเร็จในการแก้ปัญหา แต่ก็ยังไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้อย่างยั่งยืน

การแก้ไขปัญหาโภชนาการให้ประสบความสำเร็จนั้น จำเป็นจะต้องมีการบูรณาการของหน่วยงานหลักที่เกี่ยวข้องทั้ง กระทรวงมหาดไทย กรมส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่น กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงศึกษาธิการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งมีเครือข่ายอาสาสมัครสาธารณสุข เป็นหน่วยงานหลักในการปฏิบัติงานด้านอาหารและโภชนาการ พร้อมไปกับการดูแลด้านสุขอนามัย ให้มีส่วนร่วมดูแลตั้งแต่แรกเกิดถึง 3 ปี ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กก่อนวัยเรียน โรงเรียนประถมศึกษา ดูแลเด็กในวัยเรียน และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

ซึ่งมีภารกิจหลักที่สำคัญก็คือ การดูแลและพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในพื้นที่ จะต้องมีการบรรจุงานโภชนาการไว้ในนโยบาย ภารกิจ และแผนงานขององค์กร รวมทั้งกำหนดงานนี้ให้เป็นส่วนหนึ่งของตัวชี้วัด เพื่อประเมินผลการทำงานของผู้บริหารท้องถิ่น และกำหนดยุทธศาสตร์แบบมีส่วนร่วม

ดังเช่นที่สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเพชรบุรีได้จัดการประชุมวิชาการขับเคลื่อนแผนปฏิบัติการพัฒนาเด็กเพชรบุรีให้มีโภชนาการสมวัยสู่ การปฏิบัติปีที่ 3 ปี 2555 เพื่อขับเคลื่อนนโยบายด้านอาหารและโภชนาการในระดับองค์กร ท้องถิ่น เพื่อเป็นแนวทางให้กับภาคีเครือข่ายในการดำเนินงานสู่เป้าหมายเดียวกัน

นายวัฒนา โรจนวิจิตรกุล แพทย์สาธารณสุขจังหวัดเพชรบุรี กล่าวว่า ด้วยสมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ร่วมกับ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ซึ่งจังหวัดเพชรบุรี เป็น 1 ใน 9 จังหวัดของไทย ที่เป็นพื้นที่โครงการนำร่อง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาศักยภาพให้ท้องถิ่นและชุมชน ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก และโรงเรียนประถมศึกษาให้มีความสามารถและมีสมรรถนะในการส่งเสริมภาวะโภชนาการในเด็กอายุ 0-14 ปี ให้มีพฤติกรรมทางโภชนาการที่พึงประสงค์สู่การมีโภชนาการสมวัย โดยมีพื้นที่เป้าหมายนำร่องในจังหวัด ประกอบด้วย เทศบาล 12 แห่ง อบต. 36 แห่ง โรงเรียน 51 แห่ง ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กและชุมชน 48 แห่ง ซึ่งได้รับความร่วมมืออย่างดีจากท้องถิ่น จังหวัด เทศบาล และองค์การบริหารส่วนตำบล และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในพื้นที่เป้าหมายจังหวัดเพชรบุรี จนกระทั่งเกิดผลงานเป็นที่น่าพอใจ

นายวัฒนา กล่าวต่อไปว่า โครงการนี้ได้เริ่มต้นการดำเนินงานมาตั้งแต่ปี 2553 จากการดำเนินงานที่ผ่านมา จังหวัดเพชรบุรีได้มีการประเมินภาวะโภชนาการของเด็กในกลุ่มเป้าหมายพบว่า ปัญหาภาวะโภชนาการของเด็กจังหวัดเพชรบุรี ยังไม่สามารถแก้ไขให้ลดลงได้ พบปัญหาทั้ง 2 ด้าน คือ ทั้งการขาดอาหารและภาวะอ้วน ในเด็กกลุ่มอายุ 0-1 ปี และอายุ 0-6 ปี มีภาวะเตี้ย (การขาดอาหารแบบเรื้อรัง) ร้อยละ 14.3 และ 13.5 เด็กอายุ 7-12 ปี และ 13-15 ปี มีภาวะเตี้ยร้อยละ 4.5 และ 7.8 เด็กผอมพบทุกกลุ่มอายุ เฉลี่ยร้อยละ 8.4 ในขณะที่เด็กอ้วนพบทุกกลุ่มอายุเช่นเดียวกัน เฉลี่ยร้อยละ 9.75 จึงมีความจำเป็นที่จะต้องแก้ไขปัญหาด้านโภชนาการ

สำหรับในปี 2555 นี้ มีแผนงานที่สำคัญทั้งสิ้น 4 แผน คือ 1.มีระบบเตือนภัยด้านอาหารและโภชนาการ 2.ผลักดันให้เกิดแผนชุมชนด้านการพัฒนาเด็กไทยในมีโภชนการสมวัย 3.พัฒนาองค์กรพึงประสงค์และแหล่งเรียนรู้ด้านโภชนาการสมวัย และ 4.มีการสื่อสารสาธารณะและการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะด้านการพัฒนาเด็กไทยมีโภชนาการสมวัย

ด้วยเหตุผลดังกล่าว สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเพชรบุรีจึงได้ประสานความร่วมมือศูนย์ประสานโครงการพัฒนาระบบและกลไกเพื่อเด็กไทยมีโภชนาการสมวัย จัดการประชุมการขับเคลื่อนแผนปฏิบัติการพัฒนาเด็กเพชรบุรีให้มีโภชนาการสมวัย สู่การปฏิบัติปีที่ 3 (ปี 2555) ในการพัฒนาสู่การมีภาวะโภชนาการสมวัยของเด็กทารก เด็กก่อนวัยเรียน และเด็กวัยเรียน โดยผู้เข้าร่วมประชุมประกอบด้วย ผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การประถมศึกษา ศึกษานิเทศก์ ผู้บริหาร โรงเรียน ครู ผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น นักวิชาการศึกษา ครูผู้ดูแลเด็ก บุคลากรสาธารณสุข และอาสาสมัครสาธารณสุข ซึ่งทุกคนจะได้รับสื่อนวัตกรรมโภชนาการเพื่อนำไปใช้ในพื้นที่ด้วย

อย่างไรก็ดี แนวทางการดำเนินงานในปี 2555 นี้ หวังว่าองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเป้าหมายทั้ง 48 แห่ง จะเห็นความสำคัญในเรื่องการจัดอาหารที่ถูกหลักโภชนาการให้กับเด็ก จนเกิดบรรลุแผนงานด้านโภชนาการสมวัยไว้ในแผนชุมชน และมีโครงการงบประมาณของท้องถิ่นรองรับ รวมทั้งมีระบบการเฝ้าระวังทางโภชนาการอย่างเป็นรูปธรรมเพื่อใช้ในการวางแผนงานและโครงการในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโภชนาการของประชาชนในพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด

เรื่อง: ภัทรพงษ์ ปานปิ่นทอง-ประดิษฐ์ เหลืองอร่าม/เพชรบุรี
ที่มา: หนังสือพิมพ์บ้านเมือง