หนุน (ร่าง) พ.ร.บ.กองทุนสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์

ชวนผู้ปกครองดูทีวีกับลูก  หนุนผลักดันร่าง พ.ร.บ.กองทุนสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์

เป็นที่น่ายินดีที่นายแพทย์เจษฎา โชคดำรงสุข อธิบดีกรมสุขภาพจิต ชวนผู้ปกครองดูทีวีกับลูกหลาน กรณีละครเรื่องทองเนื้อเก้าที่กำลังถูกพูดถึงในแง่ของเนื้อหาที่แฝงความรุนแรง และอาจนำไปสู่พฤติกรรมเลียนแบบของเด็ก หากผู้ปกครองไม่ได้ดูแลเด็กอย่างใกล้ชิด

โดยเฉพาะช่วงที่ชมละคร เพราะแม้เนื้อหาของเรื่องจะให้ข้อคิดแก่ผู้ชม แต่ในละครมีหลายฉากที่ใช้ถ้อยคำ และพฤติกรรมของความรุนแรง ซึ่งเด็กอาจจะซึมซับได้ ผู้ปกครองจึงควรดูแลอย่างใกล้ชิด หากจะพูดถึงความรุนแรงในสังคมนั้นส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากอิทธิพบของสื่อทั้งภาพยนตร์ ละคร  การนำเสนอข่าวสารผ่านทางสื่อประเภทต่างๆ นั้น มีอิทธิพลต่อค่านิยม ความเชื่อถือ การนำไปปฏิบัติของคนในสังคมเป็นส่วนมาก ภาพสะท้อนจากรายงานข่าว และการนำเสนอข่าวสาร

ย้อนรอยสถิติความรุนแรง

ในปี 2555 สถิติความรุนแรงในครอบครัวเพิ่มสูงขึ้นจากร้อยละ 80 เป็นร้อยละ 90-95 มีเด็กถูกกระทำรุนแรงทางเพศเฉลี่ยวันละ 5 คน ยังไม่รวมความรุนแรงที่แฝงตัวอยู่อย่างเงียบๆ ไม่ได้ตกเป็นข่าวอีกจำนวนมาก

ขณะที่ ผลวิจัยของโครงการติดตามสภาวการณ์เด็กและเยาวชนรายจังหวัด พบว่า เด็กระดับมัธยมศึกษาและอาชีวศึกษา มีการใช้กำลังกันระหว่างเพื่อนนักเรียนด้วยกัน ประมาณ 1 ใน 10 หรือ ประมาณ 700,000 คน จากจำนวนนักเรียนในระดับนี้ทั้งหมด ซึ่งสาเหตุสำคัญส่วนหนึ่งมาจากเด็กได้รับการถ่ายทอดประสบการณ์

มองภาพให้ชัดผ่านตัวอย่างสื่อ

1) โทรทัศน์ เป็นสื่อที่มีอิทธิพลต่อประชาชนสูงสุด  เพราะสามารถเข้าถึงได้ง่ายกับคนทุกเพศทุกวัย  โดยมีการนำเสนอภาพที่มีพฤติกรรมก้าวร้าว  และการใช้ความรุนแรงเป็นเครื่องมือในการแก้ไขปัญหา ความขัดแย้ง หรือความไม่เข้าใจ เช่น การทะเลาะวิวาท  ต่อสู้กัน  ยิงกัน  เป็นต้น

2) วิดีโอเกม เกมออนไลน์ หรือการ์ตูน ส่วนมากจะมีอิทธิพลกับเด็กและวัยรุ่น ความรุนแรงที่เกิดขึ้นจากการนำเสนอ เช่น ภาพการชกต่อย ต่อสู้ ใช้อาวุธยิงกัน เป็นต้น

3) การแสดงดนตรี  มีอิทธิพลกับวัยรุ่นเป็นส่วนมาก การนำเสนอพบว่ามักใช้การเล่นดนตรีที่มีทำนองรุนแรง เร้าใจ ลักษณะการร้องที่เข้มแข็งดุดันหรือเนื้อหาที่เร้าอารมณ์ต่างๆ เป็นต้น

4) เว็บไซต์ทางอินเทอร์เน็ต จะมีอิทธิพลมากกับเด็กและวัยรุ่น บางเว็บไซต์ที่นำเสนอภาพหรือข้อความที่สื่อไปในทางลามก  อนาจาร  รวมทั้งการพูดคุยสนทนาหลอกลวงในลักษณะต่างๆ ซึ่งจะนำไปสู่การใช้ความรุนแรงในสังคมต่อไป

5) หนังสือพิมพ์ เข้าถึงได้กับบุคคลตั้งแต่วัยรุ่น  วัยผู้ใหญ่ซึ่งเป็นคนทำงาน  มีการนำเสนอข่าวหรือพาดหัวข่าวที่มีเนื้อหาแสดงถึงการใช้พฤติกรรมที่รุนแรง  ก้าวร้าว  อาจทำให้เกิดการปฏิบัติตามได้  หากมีความเครียด หรือขัดแย้งกัน   

สื่อทางลบเหล่านี้มีอิทธิพลในการชี้นำและกำหนดแนวคิด รวมถึงพฤติกรรมของวัยรุ่น หลังจากได้ชมภาพการกระทำที่ใช้ความรุนแรงในละครโทรทัศน์ ภาพยนตร์ เกมส์ออนไลน์ ทำให้วัยรุ่นเกิดความชาชินและคุ้นเคยกับความรุนแรง  มีการเลียนแบบที่จะใช้ความรุนแรงเป็นแบบอย่างในการแก้ปัญหา ส่งผลให้วัยรุ่นขาดความยับยั้งชั่งใจและชอบใช้ความรุนแรง

พ.ร.บ.กองทุนสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์แก้ปัญหาได้

พ.ร.บ.กองทุนสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ เป็นกองทุนที่คณะกรรมการกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรคมนาคม หรือ กสทช. จัดสรรให้งบประมาณให้  หรือมาจากส่วนอื่นๆที่จะกำหนดไว้ ตามกฎหมาย  ที่มีไว้เพื่อพัฒนาสื่อดีๆ เพื่อสร้างการเรียนรู้  รวมทั้งช่วยเพิ่มช่องทางให้คนทุกกลุ่มได้เข้าถึงสื่อดีได้อย่างทั่วถึง เท่าเทียมและมีส่วนร่วมในการพัฒนาสื่อ  เท่าทันสื่อ ฯ ซึ่งกองทุนฯ ไม่ใช่แค่ ทุน ”เงิน” เพื่อผลิตสื่อเท่านั้น แต่รวมถึงทุนความคิด จินตนาการ และทรัพยากรอื่นๆ ที่จะร่วมสนับสนุนการใช้สื่อเพื่อสร้างการเรียนรู้

ซึ่งบทบาทของ พ.ร.บ. กองทุนสื่อปลอดภัยฯ นั้นจะช่วยพัฒนาและเผยแพร่สื่อสร้างสรรค์สำหรับเด็ก เยาวชน และครอบครัว ที่มีเนื้อหา คุณค่าที่หลากหลายสอดคล้องกับกลุ่มต่างๆ รวมทั้งส่งเสริมการศึกษา วิจัย พัฒนาองค์ความรู้และแนวคิดใหม่ๆในเรื่องสื่อ  พัฒนาศักยภาพผู้ผลิตทั้ง มืออาชีพ กลุ่มอิสระ รวมถึงสื่อโดยเด็ก เยาวชน และชุมชน และเพิ่มช่องทางนำเสนอสื่อสร้างสรรค์ที่หลากหลาย ทั่วถึง และเท่าเทียมมากขึ้นพัฒนาผู้ใช้สื่อ ให้เท่าทัน และสนับสนุนการมีส่วนร่วมของประชาชนในการเฝ้าระวังและร่วมพัฒนาสื่อดี

ขณะนี้ ร่างพระราชบัญญัติ กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ ได้ผ่านขั้นตอนการรับรองของสภาผู้แทนราษฎรในวาระที่ 1 และขั้นตอนการพิจารณาของคณะกรรมาธิการวิสามัญเพื่อพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ ซึ่งมีผู้แทนของภาคประชาชนเข้าร่วมเป็นกรรมาธิการวิสามัญ จำนวน 12 คน เสร็จสิ้นแล้ว เตรียมบรรจุเข้าวาระที่ 3 ของสภาผู้แทนราษฎร

ซึ่งหากผลักดันออกมาแล้วจะทำให้ 1) เด็กเยาวชน ครอบครัว และคนในชุมชน ได้เรียนรู้สิ่งดีๆ เปลี่ยนแปลงตนเอง พัฒนาชุมชน สังคมให้ดีขึ้น เพราะมีสื่อสร้างสรรค์ที่มีเนื้อหา คุณค่าที่หลากหลาย สอดคล้องกับกลุ่มต่างๆ มากขึ้น  ชุมชนเข้าถึงสื่อสร้างสรรค์อย่างทั่วถึงและเท่าเทียมมากขึ้น  2) เด็กเยาวชน ครอบครัวและคนในสังคม มีพื้นที่สร้างสรรค์  ได้ทำกิจกรรมดีๆ และลดพื้นที่เสี่ยง เพราะ .มีโอกาสรวมกลุ่มกัน ทำกิจกรรมดีๆในการพัฒนาสื่อ ใช้สื่อ รู้เท่าทันสื่อ เฝ้าระวังสื่อ ในชุมชน ในสังคมฯลฯ 3) ผู้ผลิตสื่อ ผู้ใช้สื่อ หน่วยงานและผู้คนหลากหลายกลุ่ม ได้มีส่วนร่วมพัฒนาสื่อดีๆ มีแนวคิดใหม่ๆเกิดขึ้นในสังคม

ร่วมคลิก like และลงชื่อสนับสนุน พ.ร.บ. กองทุนสื่อสร้างสรรค์และปลอดภัยได้ที่ http://www.facebook.com/fchildmedia

เรียบเรียงโดย : สุมาลี พะสิม เจ้าหน้าที่จัดการความรู้และสื่อสาธารณะ สถาบันสื่อเด็กและเยาวชน