สร้างสุขด้วยปัญญา สร้างเยาวชนด้วยนวัตกรรม

ที่ห้องแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ‘นวัตกรรมสร้างสุขด้วยปัญญา’ หลังจากที่ได้รับฟังดนตรีสร้างสุขจากวงผ้าขาวม้าและรับชมละครเพื่อการเปลี่ยนแปลงจากกลุ่มตะขบป่าแล้วการเสวนาเพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ ในการสร้างสุขด้วยปัญญาผ่านนวัตกรรม 7 การเรียนรู้ ซึ่งเป็นการทำงานร่วมกันระหว่าง สสส. และภาคีเครือข่ายจึงเริ่มขึ้น

การเสวนามีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์การทำงานผ่านตัวแทนนวัตกรรมด้านต่างๆ รวม 7 นวัตกรรม

กชพงศ์ มากแดง ตัวแทน ‘นวัตกรรมแผนที่สุขภาพเพิ่มพื้นที่ดีลดพื้นที่เสี่ยง’ กล่าวว่า นวัตกรรมด้านนี้เน้นไปที่กลุ่มเด็กระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ซึ่งจะชักชวนแกนนำนักเรียนจากโรงเรียนต่างๆ ให้เข้ามาอบรม เพื่อสร้างกระบวนการวิเคราะห์และแก้ไขปัญหาของชุมชนผ่าน ‘แผนที่สร้างสุข’ ที่สรุปร่วมกันว่า พื้นที่ใดเป็นพื้นที่ดีและพื้นที่เสี่ยง โดยแกนนำจะหยิบเอาความรู้ที่ได้ไปถ่ายทอดต่อในโรงเรียนหรืออาจนำไปเสนอต่อผู้ใหญ่ในชุมชนเพื่อแก้ไข

ด้าน กุณฑ์ สุจริตกุล ตัวแทน ‘นวัตกรรมปณิธาน 26 วัน เอาชนะใจตนเอง’ บอกว่า ระยะเวลาเพียง 1 ปีกับการดำเนินกิจกรรมผ่านนวัตกรรมด้านนี้ ทำให้ทีมงานได้เรียนรู้วิธีการที่จะปลูกฝังวิธีคิดให้กับเยาวชน และจะต้องมีเครื่องมือที่สามารถเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายเข้ามาช่วย ไม่ว่าจะเป็นเฟซบุ๊ค หรือแอปพลิเคชั่น ที่จะเป็นศูนย์กลางในการเชื่อมโยงคนรุ่นใหม่เข้าด้วยกัน ทั้งนี้ตามหลักจิตวิทยาระบุว่า หากคนเราปฏิบัติอะไรซ้ำๆ กันต่อเนื่องเกิน 21 ครั้งขึ้นไป จะเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม จึงได้ทดลองเลิกบุหรี่ระหว่างที่ทำกิจกรรมบนแนวคิดเปลี่ยนตัวเองให้ได้ภายใน 26 วัน ผ่านงาน ‘ทำ-มะ’ ซึ่งปรากฏว่า สามารถเลิกบุหรี่ได้จริง

เช่นเดียวกับนวัตกรรม ‘ค่ายอาสาเพื่อสังคม’ พนิดา บุญเทพ บอกว่า ไม่ได้เป็นการลงพื้นที่เพื่อไปแก้ไขปัญหาให้กับชุมชน แต่เป็นกระบวนการเรียนรู้ของกลุ่มนิสิตนักศึกษาที่จะได้รับความรู้นอกห้องเรียน และได้ไปเรียนรู้ความเป็นจริงของสังคมสอดคล้องกับนวัตกรรม ‘การสร้างเครือข่ายคนรุ่นใหม่หัวใจอาสา’ หรือ ที่ใครหลายคนรู้จักในนาม gen-v ชูเวช เดชดิษฐรักษ์ ตัวแทนนวัตกรรม เล่าว่า นวัตกรรมด้านนี้เป็นตัวช่วยสร้างกระบวนการคิดให้กับผู้เข้าร่วมกิจกรรมทำให้พวกเขาเข้าใจสภาพที่แท้จริงของสังคม

พฤหัส พหลกุลบุตร ตัวแทนนวัตกรรม ‘ละครเปลี่ยนสังคม’ เล่าว่า ละครสร้างกระบวนการเรียนรู้ให้เด็กได้รู้จักตัวตนที่แท้จริงของมนุษย์ ไม่ยึดติดกับจินตนาการ เช่นเดียวกับ รัชพงศ์ โอชาพงศ์ ตัวแทนนวัตกรรม ‘สร้างปัญญาผ่านเสียงเพลง’ ที่ยืนยันว่ากระบวนการคิดของเด็กผ่านสื่อบันเทิงอย่างเสียงเพลงจะทำให้เด็กได้เรียนรู้ความเป็นจริงของการใช้ปัญญาเพื่อแก้ปัญหา

ด้าน ธวัชชัย โตสิตระกูล ตัวแทนนวัตกรรม ‘กระบวนการเรียนรู้สร้างสุขแท้’ บอกว่า คนเรามักจะนึกถึงแค่ความสุขที่จับต้องได้ นวัตกรรมด้านนี้เน้นถ่ายทอดกระบวนการที่ชี้ให้เห็นว่า ความสุขที่แท้จริงคือความสุขที่อยู่กับธรรมชาติ และความสุขกับความทุกข์คือสิ่งที่เชื่อมโยงถึงกันอยู่เสมอ โดยทีมงานจะนำเด็กมาทำงานร่วมกันทั้งนี้ทั้ง 7 นวัตกรรม เน้นลงพื้นที่ไปทำกิจกรรมกับแกนนำที่เป็นกลุ่มเยาวชน ซึ่งผู้ร่วมเสวนายอมรับว่านวัตกรรมที่เป็นเหมือนเครื่องมือสร้างกระบวนการคิดนี้ อาจจะไม่ใช่เครื่องมือเพื่อแก้ไขปัญหาของสังคมโดยตรง แต่เชื่อว่าสามารถ

สร้างแรงขับเคลื่อนให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในสังคมได้ตลอดการแลกเปลี่ยน บรรยากาศภายในห้องเสวนาเป็นไปอย่างคึกคักเป็นกันเอง และมีผู้สนใจเข้าร่วมรับฟังองค์ความรู้ในเรื่องดังกล่าวอย่างล้นหลาม สร้างสุขให้ทั้งกับผู้พูดและผู้ฟัง

ที่มา : จดหมายข่าว “มหามวลมิตร” เวทีครบรอบ สสส. 12 ปี ฉบับที่ 1