วิจัยเผย ‘เซลล์ภูมิคุ้มกัน’ เกี่ยวพัน ‘โรคหลับ’
เหตุ! ง่วงกะทันหัน-อารมณ์รุนแรง
นิตยสารเนเจอร์ เจเนติกส์ รายงานผลการศึกษาของนักวิจัยซึ่งนำทีมโดย ดร.เอมมานูเอล มิกนอต แห่งมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ดของสหรัฐ ซึ่งค้นพบหลักฐานที่แสดงให้เห็นว่าโรคหลับผิดปรกติ (narcolepsy) เกี่ยวพันกับความบกพร่องของ เซลล์ระบบภูมิคุ้มกัน ที่เรียกว่า t – cells โดยเชื่อว่า t – cells อาจทำให้เกิดโรคดังกล่าวด้วยการไปโจมตีเซลล์ในศูนย์ที่ควบคุมการนอนหลับในสมอง
ทั้งนี้ โรคหลับผิดปรกติเป็นภาวะที่สามารถทำให้ผู้ป่วยง่วงหลับอย่างกะทันหันโดยไม่สามารถควบคุมตัวเองได้ในเวลากลางวัน และบางรายอาจขณะมีอารมณ์รุนแรง เช่น โกรธ และหัวเราะ ซึ่งสามารถกระตุ้นให้กล้ามเนื้ออ่อนแรงอย่างฉับพลันจนทำให้ล้มลงได้ ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาให้หายขาด แต่เป็นเพียงการรักษาเพื่อบรรเทาอาการต่างๆ ลงเท่านั้น เช่น ทำให้งีบหลับเป็นระยะสั้นๆ บ่อยครั้งตลอดวัน หรือยาที่กระตุ้นให้ตื่นตัวที่มีใช้ในบางประเทศ
เดิมเงื่อนไขดังกล่าวเชื่อว่าเกี่ยวพันกับเซลล์ในส่วนพื้นที่ควบคุมต่างๆ ของสมอง แต่ทีมนักวิจัยของ ดร.มิกนอตเชื่อว่าเกี่ยวพันกับความบกพร่องของระบบภูมิคุ้มกัน ซึ่งยืนยันผลการวิจัยที่มีมาก่อนหน้านี้ โดยในการศึกษาล่าสุด นักวิจัยได้วิเคราะห์ลงลึกถึงระดับยีนเพื่อค้นหาพื้นที่ต่างๆ ของจีโนมที่เกี่ยวพันกับเงื่อนไขดังกล่าว จนได้พบการเปลี่ยนแปลงลักษณะของยีนหรือการผ่าเหล่าเฉพาะ 3 อย่างของยีนชนิดเดียวกันในผู้มีบรรพบุรุษเป็นชาวเอเชียและยุโรป ที่ดูเหมือนว่าทำให้มีความเสี่ยงเป็นโรคง่วงหลับผิดปรกติเพิ่มขึ้น ซึ่งยีนดังกล่าวมีบทบาทสำคัญในการทำหน้าที่ของตัวรับที่ t – cells ใช้จดจำโปรตีนแปลกปลอมในร่างกาย เมื่อยีนผ่าเหล่าผิดปรกติไปก็ย่อมส่งผลกระทบต่อการทำหน้าที่ของ t – cells ตามมาได้
ดร.มิกนอต กล่าวว่า เป็นไปได้ว่าโรคหลับผิดปรกตินี้เป็นผลจากเหตุการณ์โชคร้ายหลายอย่าง เริ่มจากการถูกกำหนดโดยยีนไว้ล่วงหน้า สิ่งแวดล้อม เช่น การติดเชื้อ ซึ่งมีผลกระตุ้นการทำงานของ t-cells และส่งผลกระทบต่อเครื่องมือหรืออาวุธอื่นๆ ของระบบภูมิคุ้มกัน และจากการศึกษาล่าสุดยิ่งแสดงให้เห็นเพิ่มขึ้นว่าเราอาจสามารถพัฒนาวิธีรักษาโรคนี้ได้ด้วยการยับยั้งการทำงานของตัวรับ t – cells และการตรวจพบยีนผ่าเหล่าอาจช่วยให้พัฒนาวิธีวินิจฉัยโรคได้ตั้งแต่ระยะแรกเริ่ม
ที่มา: หนังสือพิมพ์โลกวันนี้
update 06-05-52
