เรื่องโดย ฉัตร์ชัย นกดี Team Content www.thaihealth.or.th

ภาพโดย ปารมี ขันธ์แก้ว Team Content www.thaihealth.or.th

ในช่วงเทศกาลวันวาเลนไทน์ หรือวันแห่งความรัก ซึ่งตรงกับวันที่ 14 กุมภาพันธ์ของทุกปี หลายคนคงจะเตรียมตัวฉลองกับคนรัก แต่ด้วยสถานการณ์ของโควิด-19 ที่ยังคงต้องระวัง ความรักก็อยากจะแสดงออก แล้ววาเลนไทน์ปีนี้เราจะมีวิธีปรับตัวอย่างไร เพื่อป้องกันทั้งโควิด-19 และแสดงความรักได้อย่างปลอดภัย

นายชาติวุฒิ วังวล ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนการควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพ (สสส.) ได้ให้ความคิดเห็นในเรื่องนี้ว่า เชื่อว่าความรักที่มีให้กับคนรักหรือคนรอบข้างมันเท่าเดิมจริง ๆ ทั้งคุณภาพและปริมาณ เรียกว่าไม่ได้เปลี่ยนแปลงไปเลย อย่างไรก็ตามความท้าทายที่เราต้องปรับตัวเข้ากับโควิด-19 โดยเฉพาะการแสดงออกความรัก ก็มีหลายวิธีที่ช่วยให้เราสามารถยืนยันความรักที่ไม่เปลี่ยนแปลง เช่น การสื่อสารออนไลน์ หรือในกรณีที่คู่รักต้องการความใกล้ชิดกัน เช่น รับประทานอาหารด้วยกัน ก็เป็นสิ่งที่ทำได้ เพียงแต่ต้องป้องกันตัวเองดี ๆ ปฏิบัติตามมาตรการสุขอนามัยอย่างเคร่งครัด หรือแม้กระทั่งการให้ของขวัญแทนใจก็อาจจะปรับให้เข้ากับชีวิตวิถีใหม่ เช่น ให้เจลแอลกอฮอล์ หรือหน้ากากอนามัย เป็นต้น

นายชาติวุฒิ บอกว่า ขณะที่เรื่องการดูแลสุขภาวะทางเพศนั้น ในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 มีข้อมูลจากสายด่วน 1663 ปรึกษาท้องไม่พร้อมและเรื่องเอดส์ พบว่าสถิติในช่วงเดือนตุลาคม 2563 มีผู้รับบริการเฉลี่ย 83 คนต่อวัน แต่ในช่วงเดือนพฤษภาคม 2564 กลับมีผู้ติดต่อขอรับคำปรึกษาเพิ่มขึ้นถึง 149 คนต่อวัน หรือเกือบ 2 เท่า สะท้อนให้เห็นถึงปัญหาและความต้องการข้อมูลในการช่วยแก้ปัญหาเพิ่มขึ้น ประกอบกับเป็นช่วงที่สถานพยาบาลหรือหน่วยงานต่าง ๆ ต้องหันไปมุ่งเน้นรับมือกับการรักษาโควิด-19 ดังนั้น การสร้างบริการพื้นฐานเหล่านี้ให้เพียงพอกับความต้องการของประชาชนจึงเป็นสิ่งจำเป็น

นายชาติวุฒิ เล่าว่า สสส. และภาคีเครือข่ายทำงานเรื่องสุขภาวะทางเพศมาอย่างยาวนาน มีการขับเคลื่อนงานสำคัญต่าง ๆ เช่น รณรงค์ป้องกันท้องในวัยรุ่น รณรงค์ป้องกันเอดส์ ส่งเสริมการใช้ถุงยางอนามัย โดยเน้นให้ความรู้กับคนทุกกลุ่มวัย มีวัตถุประสงค์เพื่อลดการเจ็บป่วยและเสียชีวิตจากเพศสัมพันธ์ที่ไม่ปลอดภัย โดยมีช่องทางให้ความช่วยเหลือมากมาย เช่น สายด่วน 1663 ซึ่งจะมีนักจิตวิทยา ผู้เชี่ยวชาญคอยให้คำปรึกษา และยังช่วยส่งต่อความช่วยเหลือไปยังศูนย์บริการที่ปลอดภัย

นอกจากนี้ยังมีเว็บไซต์ rsathai.org ที่ให้ความรู้ในการคุมกำเนิดต่าง ๆ การให้บริการทางเลือกการตั้งครรภ์ เช่น กรณีท้องตอนอายุยังน้อยจะเลือกยุติการตั้งครรภ์ หรือท้องต่อไปอย่างมีคุณภาพ ซึ่งทางเว็บไซต์จะมีผู้เชี่ยวชาญช่วยให้คำปรึกษาแนะนำ เช่นเดียวกับ เลิฟแคร์สเตชั่น ของมูลนิธิแพธทูเฮลท์ ซึ่งเป็นช่องทางให้คำปรึกษาเรื่องสุขภาพผู้หญิง ขณะที่ทางกรมอนามัยก็มีแอปพลิเคชัน Teen Club ให้คำปรึกษา และป้องกันปัญหาท้องไม่พร้อม สำหรับกลุ่มเด็กและเยาวชน ซึ่งช่องทางต่าง ๆ เหล่านี้จะเป็นตัวช่วยให้เราสามารถจัดการปัญหาต่าง ๆ ได้อย่างปลอดภัย

ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนการควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพ (สสส.) บอกด้วยว่า ต้องยอมรับว่าเรื่องเพศอาจจะเป็นเรื่องที่พูดคุยตรง ๆ ลำบาก เพราะอาจจะรู้สึกว่าเป็นเรื่องที่ต้องแอบคุย ดูน่ากังวล ดังนั้น สสส.จึงมุ่งเป้าสร้างความเปลี่ยนแปลงเพื่อสร้างทัศนคติเชิงบวก พยายามสื่อสารชวนคิดให้เห็นว่าจริง ๆ เรื่องเพศไม่ใช่เรื่องที่หยาบคาย ไม่ใช่เรื่องที่ต้องโป๊เปลือย หรือเป็นเรื่องที่น่ารังเกียจ แต่กลับเป็นเรื่องดีที่ทำให้ผู้คนเข้าใจตัวเอง และพ่อแม่ผู้ปกครองมีความเข้าใจลูกหลาน

“เรื่องเพศเป็นเรื่องที่พูดได้ ถามได้ สื่อสารได้ แต่สิ่งสำคัญ คือ เราต้องเลือกสื่อสารกับคนที่เราไว้ใจ คนที่ไม่ตัดสินเรา และยิ้มให้เราเวลาที่เราอยากคุยเรื่องที่รู้สึกว่ายาก อย่างไรก็ตามผู้ที่เราปรึกษาด้วยควรจะให้ข้อมูลที่ถูกต้อง และไม่ควรไปค้นหาคำตอบเองตามเว็บไซต์ เพราะอาจจะได้รับคำตอบที่ไม่ถูกต้องตามหลักสุขภาวะ ดังนั้น สิ่งที่ต้องเน้นย้ำคือ 1.เลือกคนที่คุยด้วยที่สามารถเก็บความลับได้ 2.ไม่ตัดสินเรา 3.สามารถอยู่เคียงข้างเราได้ และ 4.ข้อมูลที่แนะนำต้องถูกต้อง” นายชาติวุฒิ เน้นย้ำ

ด้วยสถานการณ์ของโควิด-19 ทำให้เรายังต้องระมัดระวังในการใช้ชีวิต และทำกิจกรรมต่าง ๆ สสส. จึงขอนำ 5 วิธีบอกรักง่ายๆ แบบ NEW NORMAL เพื่อให้วันวาเลนไทน์ปีนี้ เป็นปีที่มีความสุขและปลอดภัยจากโควิด-19

1. รับประทานอาหารด้วยกันที่บ้าน

2. ทำกิจกรรมต่าง ๆ ทางออนไลน์ เช่น ชวนออกกำลังกาย

3. เลิกเหล้า – บุหรี่ เป็นของขวัญ

4. เว้นระยะห่าง ด้วยการบอกรักผ่านสื่อออนไลน์

5. ให้ของขวัญเพื่อสุขภาพ เช่น เจลแอลกอฮอล์ หรือหน้ากากอนามัย

แม้ว่าสถานการณ์ของโควิด-19 ยังคงอยู่ แต่ก็ทำให้เรามีความท้าทายใหม่ๆ ในการปรับตัวให้เข้ากับการบอกรักยุค New Normal อย่างไรก็ตาม สสส. ขอรณรงค์ป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ รวมไปถึงปัญหาท้องไม่พร้อม และขอให้วาเลนไทน์ของคุณอบอุ่นไปด้วยความรัก ที่สำคัญอย่าลืมดูแลรักษาสุขอนามัย สวมหน้ากากอนามัย หมั่นล้างมือด้วยเจลแอลกอฮอล์ และเว้นระยะห่างทางสังคม เพื่อให้คุณและคนที่คุณรักปลอดภัย ห่างไกลจากโควิด-19