ปรับโฉมห้องสมุด สู่ยุค New Normal
ที่มา : เว็บไซต์ chula.ac.th
แฟ้มภาพ
ห้องสมุดถือเป็นอีกหนึ่งการให้บริการที่ต้องมีการปรับตัว เพื่อให้เข้ากับสถานการณ์ของโควิด-19 โดยเน้นการทำความสะอาดหนังสือและพื้นที่ห้องสมุดอยู่เสมอ เน้นให้บริการผ่านรูปแบบออนไลน์มากขึ้น พร้อมเพิ่มบริการที่หลากหลาย เพื่อลดความเสี่ยงจากโควิด-19
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ทรงพันธ์ เจิมประยงค์ หัวหน้าภาควิชาบรรณารักษ์ศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวถึงทางออกของการจัดการห้องสมุด ยุคโควิด-19 ว่า ทางออกที่เป็นไปได้ที่สุดคือ บริการสื่อหรือหนังสือดิจิทัล ซึ่งเหมาะสมสำหรับการให้บริการออนไลน์ เพื่อการลดความเสี่ยงจากการสัมผัสและการอยู่ใกล้กันภายในพื้นที่จำกัด แต่นั่นก็ยังมีข้อจำกัดเกี่ยวกับกฎหมายการค้า ปัญหาด้านลิขสิทธิ์เผยแพร่ออนไลน์ ซึ่งห้องสมุดหลายแห่งไม่อาจให้บริการได้เต็มประสิทธิภาพอย่างที่คาดหวัง"
ผศ.ดร.ทรงพันธ์ กล่าวยกตัวอย่างห้องสมุดประชาชนของต่างประเทศ เช่น ประเทศสหรัฐอเมริกาว่า ได้ปรับระบบการยืม-คืนหนังสือเป็น Drive-thru Library มีเจ้าหน้าที่คอยให้บริการหยิบหนังสือให้โดยผู้ใช้บริการไม่ต้องลงจากรถ รวมทั้งเพิ่มความหลากหลายในการใช้พื้นที่ เช่น การปรับเป็นศูนย์สนับสนุนผู้ได้รับผลกระทบจากโควิด-19 เนื่องจากพิกัดห้องสมุดส่วนใหญ่ตั้งอยู่บนทำเลที่คนส่วนใหญ่เข้าถึงได้สะดวก พื้นที่กว้างขวาง ระบายอากาศดี
และที่สำคัญคือมีลานจอดรถเพียงพอ ส่วนเจ้าหน้าที่หรือบรรณารักษ์ก็ปรับหน้าที่กลายเป็นผู้ประสานงาน คอยให้บริการผู้เข้ามาตรวจเชื้อ ห้องสมุดบางแห่งในสหรัฐฯ เช่น ห้องสมุดนิวยอร์ก ถึงกับยอมลงทุนพัฒนาแอปพลิเคชันและจัดกิจกรรมออนไลน์ (Online Group Club) เพื่อกระตุ้นให้ทุกคนมีโอกาสได้อ่านหนังสือ ผ่านกิจกรรมที่ทำร่วมกัน
ผศ.ดร.ทรงพันธ์ กล่าวต่อว่า ข้ามไปฝั่งยุโรป เช่น หอสมุดแห่งชาติฝรั่งเศส ได้เพิ่มบริการใหม่ "นิทรรศการเสมือน" (Virtual Exhibition) ให้ผู้สนใจเข้าชมออนไลน์พอให้คลายความเครียด จากวิกฤตการแพร่ระบาดที่ยืดเยื้อนานแรมปี ที่โปรตุเกส ห้องสมุดหันมาผลิตรายการอ่านหนังสือให้ฟังเพื่อการผ่อนคลายโดยเผยแพร่ทางช่อง YouTube ขณะที่เอเชีย เช่น อินเดีย ห้องสมุดที่นั่นได้เพิ่มบริการใหม่ "หนังสือบำบัด" โดยห้องสมุดจะจัดส่งหนังสือแนะนำไปให้ผู้อ่านถึงบ้าน ลดการเดินทางโดยไม่จำเป็น