การประชุม เพศวิถีศึกษาแห่งชาติ ครั้งที่ 4 “สาธารณะ รัฐ เซ็กส์” (Public, States, Sexuality)

นโยบาย มาตรการ ระเบียบแบบแผน ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องเพศ อีกทั้งการละเลยเพศวิถีที่แตกต่างและสิทธิทางเพศในมิติของกฎหมายแสดงชัดเจนว่ารัฐไทยได้เข้าไปกำกับวิถีทางเพศของประชาชนทุกกุล่มทั้งโดยตรงและอ้อม ที่ผ่านมา รัฐมักเน้นการตัดสินและการควบุคมพฤติกรรมทางเพศ การกวดขันเรื่องเพศโดยรัฐมักใช้การปฏิบัติแบบสองมาตรฐาน ขาดมุมมองเรื่องเพศเชิงบวก ไม่คุ้มครองและไม่ปกป้องสิทธิทางเพศของคนกลุ่มต่างๆ เช่น เยาวชน คนข้ามเพศ และ/หรือคนรักเพศเดียวกัน การใช้ทัศนะแบบรัฐดังกล่าวในการทำงานเรื่องเพศยังคงเป็นประเด็นที่ต้องถกเถียงและโต้แย้งกันอีกมาก

การไหลเวียนของข้อมูลเรื่องเพศในปัจจุบันมีเพิ่มขึ้นทั้งด้านสาระ ปริมาณ ช่องทาง ความครอบคลุม และความรวดเร็วในการเผยแพร่ สื่อสมัยใหม่และเครือข่ายสังคมออนไลน์นับว่าเป็นสื่อยอดฮิตที่ใช้สื่อสารเรื่องนี้ ด้วยเป้าหมายที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นเพื่อรวมตัวทำกิจกรรมทางสังคมที่เกี่ยวกับสิทธิทางเพศ การเรียกร้องให้เกิดการเปลี่ยนแปลงไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนความคิด หรือปฏิบัติการที่มีผลต่อเรื่องสิทธิเสรีภาพในการแสดงตัวตนทางเพศ ความรู้สึกทางเพศ หรือพฤติกรรมทางเพศ ขณะเดียวกันสื่อเหล่านี้ก็เป็นช่องทางของปัจเจกบุคคลช่วงวัยต่างๆ ที่จะเข้าถึงข้อมูลเรื่องเพศ

กล่าวกันว่าในโลกปัจจุบันนั้นไร้พรมแดนมากขึ้น ส่งผลให้ปฏิสัมพันธ์ข้ามพรมแดนในเรื่องเพศเกิดง่ายขึ้นและมากขึ้นเป็นเงาตามตัว อีกทั้งมีรูปแบบที่ซับซ้อนและหลากหลาย ปรากฎการณ์ข้ามพรมแดนในเรื่องเพศ เช่น การแต่งงานข้ามชาติ สิทธิพลเมืองของภรรยา/สามีต่างชาติ ธุรกิจหาคู่ การค้าหญิงและเด็กหญิงในธุรกิจทางเพศ การจัดเซ็กส์ทัวร์ ธุรกิจทางเพศบนโลกออนไลน์ อุตสาหกรรมแปลงเพศ และศัลยกรรมความงาม การปรับเปลี่ยนเพศวิถีและเพศภาวะผ่านการเดินทางข้ามพรมแดน การค้าผู้หญิงต่างชาติเพื่อการอุ้มบุญ เป็นต้น ปัจจุบันประเทศไทยเป็นประเทศปลายทางของปรากฎการณ์ข้ามพรมแดนเหล่านี้อย่างชัดแจ้ง จนกลายเป็นสนามของการศึกษาวิจัยและกล่าวขวัญกันในระดับนานาชาติ

สภาวะความเกลียดกลัวเรื่องเพศอย่างไร้เหตุผล ยังคงถูกซึมซับอย่างกว้างขวางในสังคมไทยเรื่องเพศที่ปรากฎในพื้นที่สาธารณะ เช่น รายการทีวี หนังสือพิมพ์ หรือนวนิยาย วรรณกรรม เพลง ภาพยนตร์ ตำราเรียน และไซเบอร์สเปซ ยังคงถูกนำเสนอด้วยอคติ ตัดสินและตีตราการปฏิเสธบุคคลที่มีเพศวิถีที่แตกต่างไปจากที่สังคมกำหนด ยังคงเป็นวิธีคิดกระแสหลักของสังคมไทย การสร้างความร่วมมือเพื่อส่งเสริมให้เกิดภาพความเข้าใจเรื่องเพศภาวะและเพศวิถีในเชิงบวกน่าจะช่วยให้สาธารณชนเข้าใจเรื่องเพศที่ถูกต้อง อีกทั้งช่วยเสริมสร้างทัศนคติที่เป็นมิตรต่อบุคคลหลากหลายทางเพศได้

แนวคิดเรื่องเควียร์เข้ามาแพร่หลายในประเทศไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในวงนักวิชาการ นักวิจัย และคนทำงานเรื่องความหลากหลายทางเพศมาระยะหนึ่งแล้ว แต่ดูเหมือนว่าการแปลศัพท์คำนี้เป็นภาษาไทย ตลอดทั้งการนำคำนี้ไปใช้อย่างรวบรัดตัดตอน สร้างความเข้าใจที่สับสนอลหม่านอยู่มากทีเดียว การนำคำว่าเควียร์มาทำความเข้าใจ ถกเถียง และชี้ให้เห็นประเด็นที่เชื่อมโยงกับแนวคิดเรื่องความหลากหลายทาเพศ สตรีนิยม และการเมืองเรื่องอัตลักษณ์เพศ น่าจะเกิดคุณูปการในด้านเพิ่มพูนองค์ความรู้ที่เป็นประโยชน์ต่อการผลักดันขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมเรื่องเพศในบ้านเราให้มีจังหวะก้าวที่ชัดเจนยิ่งขึ้นได้