ที่มา : สำนักข่าวสร้างสุข

ภาพประกอบจาก สสส.

อิมเมจินไทยแลนด์ฯ ร่วมกับ สสส. จัดเวทีสาธารณะ โชว์พลังศาสตร์และศิลป์ สร้างสรรค์พื้นที่สุขภาวะ ลดปัจจัยเสี่ยงเยาวชน

วันที่ 27 พฤษภาคม ที่อาคารศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) นายศรีสุวรรณ ควรขจร รองประธานกรรมการบริหารแผนคณะที่ 1 สสส. เป็นประธานในพิธีเปิดกิจกรรม "เวทีสาธารณะ พื้นที่สร้างสรรค์ทางสังคม ร่วมกัน…เราทำได้ Together Make it Happen" ภายใต้โครงการศิลปินแห่งชาติ ปราชญ์ ปัญญาชน สร้างพื้นที่สร้างสรรค์สำหรับเยาวชนเพื่อลดปัจจัยเสี่ยง จัดโดย Imagine Thailand Movement ร่วมกับ สสส. โดยชวนศิลปินแห่งชาติ ปราชญ์ ปัญญาชน และเยาวชน ร่วมจุดประกายให้ตระหนักถึงบทบาท ความสำคัญ และเห็นโอกาสที่จะลุกขึ้นมาร่วมสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงบวก เพื่อลดปัจจัยเสี่ยงและสร้างภูมิคุ้มกันให้เยาวชนไทย  

โดย นายศรีสุวรรณ กล่าวว่า การมีพื้นที่สร้างสรรค์ทางสังคม พื้นที่สุขภาวะ นับเป็นเรื่องที่สสส. ให้ความสำคัญ เนื่องจากในปัจจุบันเยาวชนถูกรายล้อมไปด้วยปัจจัยเสี่ยงรอบด้าน โดยผลสำรวจจากสำนักงานสถิติแห่งชาติ ปี 2554 พบกลุ่มเยาวชนอายุ 15-24 ปี มีพฤติกรรมการสูบบุหรี่อยู่ที่ร้อยละ 12.7 พบนักสูบหน้าใหม่ที่สูบบุหรี่เกิน 1 ปี ถึง 211,474 คน ในจำนวนนี้ ร้อยละ 73.7 เริ่มสูบบุหรี่ในช่วงอายุ 15-19 ปี และยังพบว่า มีนักดื่มหน้าใหม่ 1,381,449 คน อายุเฉลี่ยต่ำสุดที่เริ่มดื่มคือ 8 ปี ปัญหาการพนันในวัยเรียนเป็นอีกปัญหาที่สำคัญ โดยพบว่า เยาวชนอายุระหว่าง 15-25 ปี เล่นพนันถึง 4.3 ล้านคน และมีพฤติกรรมที่เข้าข่ายว่าเป็นปัญหาอยู่ 6 แสนคน ทั้งนี้ นักพนันหน้าใหม่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นจาก 6.28 แสนคน ในปี 2560 เป็น 7.95 แสนคน ในปี 2564  

“เห็นได้ว่าเด็กและเยาวชนไทยจำนวนไม่น้อยที่ติดในวังวนปัญหาจากปัจจัยเสี่ยง ซึ่งเป็นสัญญาณเตือนว่า เด็กและเยาวชนอยู่ในภาวะภูมิคุ้มกันต่อปัจจัยเสี่ยงบกพร่อง จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องหาวิธีการและสร้างกลไกอย่างเป็นระบบ เพื่อสร้างภูมิคุ้มกัน สร้างความเข้าใจที่ถูกต้อง รู้เท่าทัน และไม่ถลำตัวเข้าสู่พฤติกรรมเสี่ยงทั้งจากปัจจัยเสี่ยงหลักและปัจจัยเสี่ยงทางสังคม การเปิดพื้นที่ให้เยาวชนได้มีโอกาสทำกิจกรรม และใช้เวลาให้เกิดประโยชน์ จึงเป็นหนทางหนึ่งที่หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงเหล่านี้ได้ สสส. จึง สนับสนุนการสร้างพื้นที่สร้างสรรค์สำหรับเยาวชนเพื่อลดปัจจัยเสี่ยง ที่เน้นการปลุกพลังศิลปินแห่งชาติ ศิลปินพื้นบ้าน ปราชญ์ ให้พร้อมใจกันลุกขึ้นมามีบทบาทร่วม และหาแนวทางสร้างเกราะป้องกันเยาวชนโดยประยุกต์ใช้ศิลปศาสตร์ท้องถิ่นร่วมกับทุนของสังคมในพื้นที่ให้กลายเป็นพื้นที่สร้างสรรค์” นายศรีสุวรรณ กล่าว

ดร.อุดม หงส์ชาติกุล ผู้ก่อตั้ง Imagine Thailand Movement  กล่าวว่า จากความร่วมมือของ ศิลปินแห่งชาติ ปราชญ์ ปัญญาชน ที่เห็นความสำคัญของปัญหาและอยากมีส่วนร่วมสร้างการเปลี่ยนแปลง ทำให้เกิดพื้นที่สร้างสรรค์ทางสังคมขึ้นมาอย่างหลากหลาย ตามบริบท ความถนัด และความเชี่ยวชาญและต้นทุนทางสังคม รวมถึงความพร้อมและเครือข่าย โดยริเริ่มสร้างทำพื้นที่สร้างสรรค์ในทันที เช่น คุณพ่อเสริม คำแปง ปราชญ์เกษตรอินทรีย์ ตำบลเจดีย์ชัย อ.ปัว จ.น่าน ได้ชวนให้ลูกสาวเปิดบ้านเป็นศูนย์เรียนรู้เชื่อมวัย ชวนคนในชุมชน และคนรุ่นใหม่ รวมถึงนักเรียนมาเรียนรู้เทคนิคการเกษตรอินทรีย์ด้วยวิถีทางธรรมชาติ รวมถึงให้หลักคิดในการขยันอย่างฉลาดปราศจากความจน สามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้

ขณะที่ คุณครูเล็ก ภัทราวดี มีชูธน ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง ผู้ก่อตั้งโรงเรียนภัทราวดีหัวหิน ซึ่งเป็นผู้จุดประกายให้เกิดโครงการฯ กล่าวว่า ได้นำความรู้ความเชี่ยวชาญด้านศิลปศาสตร์การแสดงเข้ามาใช้กล่อมเกลา สร้างการเปลี่ยนแปลงให้เยาวชน ซึ่งจากความสำเร็จ ที่ชุมชนเพชรหึงษ์ อ.พระประแดง จ.สมุทรปราการ ให้ก้าวข้ามปัญหายาเสพติด สู่การสร้างชีวิตใหม่ มีการฝึกทักษะกีฬาสเก็ตจนเชี่ยวชาญ และยังเปิดบ้านเป็นพื้นที่สร้างสรรค์ สอนน้องๆ ในชุมชนเล่นสเก็ต และกลับไปเรียนหนังสือ และที่ชุมชนเจ็ดเสมียน จ.ราชบุรี เปลี่ยนลานอเนกประสงค์ที่ถูกปล่อยรกร้าง ทำเป็นพื้นที่สร้างสรรค์ของชุมชน ออกแบบเป็นลานสเก็ตในวัดเป็นแห่งแรกในประเทศไทย นอกจากนี้ยังริเริ่มโปรเจกต์ ละคร เสน่ห์…รอยรั่ว โดยชวนลูกศิษย์เชี่ยวชาญด้านการกำกับ การแสดง มาร่วมกันทำละครออนไลน์สร้างสรรค์สังคม เพื่อคนทุกวัยได้เรียนรู้การสื่อสารอย่างสรรค์และการเคารพความเป็นมนุษย์ 

“ขณะนี้มีพื้นที่สุขภาวะของเยาวชน ที่กำลังพัฒนาสู่การเป็นพื้นที่สุขภาวะต้นแบบ 8 แห่ง ได้แก่ 1.ชุมชนคลองมหาสวัสดิ์ จ.นครปฐม 2.ชุมชนวัดโพธิ์เรียง กรุงเทพมหานคร 3.ศูนย์การเรียนรู้เสริมทรัพย์ ต.เจดีย์ชัย จ.น่าน 4.ศูนย์การเรียนรู้ลำตัดหวังเต๊ะ-คุณแม่ศรีนวล ขำอาจ จ.นครปฐม 5.ชุมชนบ้าน ท่ามะพร้าว จ.กระบี่ 6.สวนศิลป์บ้านดิน ชุมชนเจ็ดเสมียน จ.ราชบุรี 7.โรงเรียนภัทราวดี หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์ และ 8.ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนบ้านหัวอ่าว จ.นครปฐม” คุณครูเล็ก ภัทราวดี กล่าว

ทั้งนี้ ภายในงานมีการสาธิตการนำเนื้อหาสุขภาวะบูรณาการเข้าไปในศาสตร์ และศิลปวัฒนธรรมที่มีอยู่ ที่จะช่วยปลุกกระตุ้นให้คนในสังคมได้ตื่นตัว และเป็นแรงบันดาลใจให้ชุมชนอื่น ๆ  เช่น  เพลงซอพื้นเมือง นำโดยคุณทศรรห์ วันดี ศูนย์การเรียนรู้แม่ครูบัวตอง เมืองพร้าว ลำตัด โดยคุณแม่ศรีนวล ขำอาจ ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง ปี 2562 (ศิลปะพื้นบ้าน-ลำตัด) หนังตะลุง โดย ศ.ดร.บบุญธรรม เทิดเกียรติชาติ อธิการมหาวิชชาลัยชุมชน ศิลปินพื้นบ้านศรีวิชัย มวยพระยาพิชัยดาบหัก โดย ศ.ดร. ดร.ประไพร จันทะบัณฑิต ผู้ช่วยอธิการบดี มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง รวมถึงละครออนไลน์ ซึ่งล้วนเป็นศิลปะที่มีคุณค่า ที่สามารถเชื่อมคนในสังคมให้มาร่วมกัน ดูแลเยาวชนให้ห่างไกลจากปัจจัยเสี่ยง โดยวันนี้ มีศิลปินแห่งชาติ ศิลปินพื้นบ้านปราชญ์ มาให้ข้อคิดเห็นเพิ่มเติม เพื่อการขยายพื้นที่สร้างสรรค์ในพื้นที่อื่นๆ