ที่มา: หนังสือพิมพ์เดลินิวส์

แฟ้มภาพ

          นอนไม่หลับ นอนน้อยพักผ่อนไม่เพียงพอติดต่อกันเป็นระยะเวลานานๆ นอกจากส่งผลต่อความจำ การเรียนรู้ ยังมีผลต่อสมาธิการทำงาน บั่นทอนสุขภาพ

          การนอนไม่หลับ เป็นปัญหาที่พบได้บ่อย โดยสาเหตุปัจจัยอาจแตกต่างกันไป ทั้งนี้สาเหตุหนึ่งเกิดจากความเครียด ความวิตกกังวล พรชัย สว่างวงค์ แพทย์แผนไทยประยุกต์ โรงพยาบาลการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ผสมผสาน (ยศเส) กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข ให้ความรู้ แนะนำการดูแลสุขภาพตนเอง วิธีที่ช่วยให้การนอนหลับสนิท นอนหลับพักผ่อนเพียงพอว่า การนอนหลับโดยตื่นขึ้นมาแล้วรู้สึกไม่สดชื่น การนอนที่ไม่เพียงพอก่อให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพทั้งในระยะสั้นและระยะยาว ไม่ว่าจะเป็นในด้านการดำเนินชีวิต ประสิทธิภาพการทำงาน

          อีกทั้งหากปล่อยให้มี อาการนอนไม่หลับเรื้อรัง ยังมีความเสี่ยงต่อการเจ็บป่วย มีความสัมพันธ์ต่อการเกิดโรคต่าง ๆ ขึ้นได้ ไม่ว่าจะเป็น เบาหวาน หลอดเลือดในหัวใจ ความดันโลหิตสูง ส่งผลต่อระบบลำไส้ ระบบขับถ่าย ภาวะอารมณ์มีความแปรปรวนได้ง่าย ฯลฯ การนอนหลับสนิท การพักผ่อนที่เพียงพอจึงมีความสำคัญซึ่งก็ไม่น้อยไปกว่าการทานอาหารที่มีประโยชน์ เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย และการออกกำลังกายที่สม่ำเสมอ

          "การนอนไม่หลับ เป็นภาวะการเดินของลมผิดปกติ สาเหตุหลักมาจาก ธาตุไฟและธาตุลม ทั้งนี้การนอนหลับในเวลากลางคืนลมจะเต้นในระดับต่ำ เบา เต้นเป็นจังหวะ แต่คนที่นอนไม่หลับ ลมมีการเต้นผิดจังหวะ เต้นแรงกว่าปกติ ซึ่งส่งผลต่อธาตุไฟ ทำให้เกิดความร้อนในร่างกาย มีผลต่อการนอนไม่หลับ

          การแก้อาการนอนไม่หลับ ทางการแพทย์แผนไทยในกลุ่มยาหอมจะใช้ยาหอมเทพจิตร ยาตำรับซึ่งมีส่วนผสมเป็นเกสรดอกไม้หลายชนิด อาทิ พิกุล บุนนาค ดอกมะลิ ฯลฯ ซึ่งช่วยให้ลมที่เต้นผิดจังหวะกลับมาเต้นราบเรียบดังเดิม ทำให้นอนหลับสนิทดีขึ้น"

          ขณะที่การทานอาหารรสขมเย็น จืด สามารถช่วยปรับธาตุไฟในร่างกายให้สมดุล ช่วยลดความร้อนภายในร่างกาย

          โดยเมนูอาหารที่มีรสขมเย็น จืด อาทิ แกงขี้เหล็ก มะระผัดไข่ ต้มจืดมะระ สะเดาน้ำปลาหวาน ผัดผักบุ้ง ต้มจืดฟัก ฯลฯ  รวมทั้ง การดื่มน้ำสมุนไพร อาทิ น้ำดอกมะลิ น้ำรากบัว น้ำแตงโม น้ำใบบัวบก ฯลฯ ก็สามารถช่วยให้นอนหลับสนิทได้ตลอดคืน

          นอกจากนี้ การออกกำลังกายด้วยท่าฤาษีดัดตน ก็สามารถช่วยได้ดี ช่วยการควบคุมการหายใจเข้าออก การเต้นของลมได้เป็นปกติ การออกกำลังด้วยท่าฤาษีดัดตนใช้ท่าใดก็ได้ อย่างเช่น ท่าแก้เจ็บหลัง ทั้งนี้การออกกำลังกายท่าฤาษีดัดตนเป็นการควบคุมจิตให้นิ่ง จากลมที่วิ่งแรงจะเป็นจังหวะที่ราบเรียบเป็นปกติ นอกจากนี้อาจใช้ วิธีการอบสมุนไพร รวมถึงการนวดตนเอง ร่วมด้วย

          คุณหมอพรชัย เล่าเพิ่มอีกว่า การนอนไม่หลับที่มีสาเหตุมาจากภาวะเครียด วิตกกังวล แน่นอนว่าส่งผลให้กล้ามเนื้อช่วงบ่า คอตึง การนวดบริเวณนี้สามารถทำได้ด้วยตนเอง โดยจะช่วยให้มีความผ่อนคลายมากขึ้น อย่างเช่น บ่าข้างซ้าย ให้ใช้นิ้วมือสามนิ้วข้างขวา กดบริเวณบ่า ทำสลับซ้ายขวา 5-7 รอบ ส่วนบริเวณคอ ทำได้โดยประสานมือที่ท้ายทอยกดในแนวตั้งไปด้านบนศีรษะ 5-7 รอบซึ่งช่วยคลายเครียด ผ่อนคลาย

          "การนอนหลับพักผ่อนที่เพียงพอ การนอนหลับที่ดี การนอนควรเป็นไปอย่างราบรื่น หลับสนิทและหลับต่อเนื่องตลอดคืน โดยตื่นเช้ามามีความสดชื่น ส่วนการนอนหลับที่เป็นปัญหาที่อาจนำมาเป็นส่วนหนึ่งในการสังเกตคือ นอนหลับๆ ตื่นๆ หรือ ตื่นขึ้นมาในเวลากลางคืนและไม่สามารถนอนต่อได้ และหากปัญหาการนอนหลับมีเพิ่มมากขึ้น รบกวนต่อจิตใจและการดำเนินชีวิต ไม่ควรวางใจ ควรพบแพทย์"

          การนอนพักผ่อนไม่เพียงพอไม่ว่าจะเป็นช่วงวัยใดมีผลต่อสุขภาพทั้งสิ้น อีกทั้งการนอนไม่หลับ การพักผ่อนที่ไม่เพียงพอยังทำให้ร่างกายอ่อนเพลีย ไม่กระปรี้กระเปร่า นอกจากส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานแล้วยังมีความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ ซึ่งเป็นอีกหนึ่งเรื่องสำคัญที่ควรเพิ่มความระมัดระวังและรู้เท่าทันปัญหาการนอนไม่หลับและการพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ.