ที่มา : สำนักข่าวสร้างสุข

ภาพประกอบจาก สสส.

ศูนย์เรียนรู้สุขภาวะภูมิภาค สสส. จับมือศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษาลำปาง โชว์ความสำเร็จย่อโลกวิทยาศาสตร์สุขภาพให้ถึงมือชุมชน ยกระดับคุณภาพชีวิตเหนือตอนบน พบผู้เข้าร่วมร้อยละ 97 เกิดแรงบันดาลเปลี่ยนแปลงตัวเองเพื่อสุขภาพดี

วันที่ 12 ธันวาคม 2562 ที่ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษาลำปาง จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้สุขภาวะภูมิภาค จ.ลำปาง “ย่อโลกวิทยาศาสตร์สุขภาพให้ถึงมือชุมชน” โดยมีผู้ทรงคุณวุฒิ และผู้บริหารจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เข้าร่วมแลกเปลี่ยนบทเรียนการดำเนินงานศูนย์เรียนรู้สุขภาวะภูมิภาค ตามพันธกิจของ สสส. ในการจุดประกาย กระตุ้น สาน และเสริมพลังบุคคล และองค์กรทุกภาคส่วน ให้มีขีดความสามารถและสร้างสรรค์ระบบสังคมที่เอื้อต่อการมีสุขภาวะ

นายสุรินทร์ กิจนิตย์ชีร์ คณะกรรมการบริหารแผนคณะที่ 8 สสส. กล่าวว่า ศูนย์เรียนรู้สุขภาวะภูมิภาค ณ ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษาลำปาง ก่อตั้งเมื่อปี 2558 โดยความร่วมมือระหว่าง สสส. และองค์กรพันธมิตรอย่างศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษาลำปาง พัฒนา “ศูนย์เรียนรู้สุขภาวะภูมิภาค” พื้นที่เรียนรู้ด้านสุขภาวะแก่เด็ก เยาวชน ครอบครัว และชุมชนในพื้นที่ โดยนำองค์ความรู้ที่เชี่ยวชาญทั้งด้านวิทยาศาสตร์เพื่อชีวิตและสังคม มาผนวกกับความรู้ด้านการสร้างเสริมสุขภาพ เพื่อออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับบริบทและความต้องการของคนในพื้นที่ 8 จังหวัดภาคเหนือตอนบน จากการดำเนินงานที่ผ่านมา พบว่า มีผู้รับรู้องค์ความรู้สุขภาวะผ่านช่องทางต่างๆ 350,000 คน มีผู้ได้รับประโยชน์จากการเข้าร่วมเรียนรู้ 139,273 คน ในจำนวนนี้ร้อยละ 97 เกิดแรงบันดาลใจในการเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อสุขภาวะ และเกิดเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงด้านสุขภาวะ 150 คน นอกจากนี้ สสส. ยังร่วมมือกับเครือข่ายแหล่งเรียนรู้เพื่อกระจายศูนย์เรียนรู้สุขภาวะภูมิภาคที่ครอลคลุมทุกภาคของประเทศ ได้แก่ ร้อยเอ็ด นครพนม นครราชสีมา อุดรธานี รังสิต-ปทุมธานี กาญจนบุรี นครสวรรค์ ลำปาง น่าน สมุทรสาคร ฉะเชิงเทรา สระแก้ว ยะลา ภูเก็ต และนราธิวาส โดยสนับสนุนข้อมูลและสื่อการเรียนรู้ด้านสุขภาวะตามความเหมาะสมของบริบทในพื้นที่ การพัฒนาศักยภาพบุคลากร สนับสนุนการถอดบทเรียนเพื่อเป็นต้นแบบในการขยายผลต่อไป

เจริญศักดิ์ ดีแสน ผู้อำนวยการศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษาลำปาง กล่าวว่า จากข้อมูลเขตสุขภาพที่ 1 จ.ลำปาง ในปีงบประมาณ 2563 พบว่า สาเหตุการตาย 10 อันดับแรกคือ โรควัยชราและโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง อย่างไตวายเรื้อรัง หัวใจล้มเหลว ความดันโลหิตสูง โรคปอด และมะเร็งหลอดลม การส่งเสริมความรู้ในกลุ่มผู้สูงอายุและการปรับพฤติกรรมการกินและการออกกำลังกายจึงเป็นโจทย์ในการสร้างการเรียนรู้ในพื้นที่ โดยศูนย์วิทยาศาสตร์ฯ ซึ่งมีความเชี่ยวชาญสร้างการเรียนรู้ทางวิทยาศาสตร์ เมื่อเชื่อมโยงองค์ความรู้ในการส่งเสริมสุขภาพของ สสส. จึงเกิดเป็นการเรียนรู้วิทยาศาสตร์สุขภาพที่ตอบโจทย์สถานการณ์ในชุมชน ที่ผ่านมาจึงมีการพัฒนาหลักสูตร “วิทยาศาสตร์สุขภาวะผู้สูงอายุ” จัดสอนให้แก่กลุ่มครู กศน. ในจังหวัดลำปางและพื้นที่บริการ 8 จังหวัดภาคเหนือตอนบน สื่อการเรียนรู้เพื่อปรับพฤติกรรมการกินและการออกกำลังกาย รวมถึงกิจกรรมที่โดดเด่นร่วมกับ สสส. อาทิ กิจกรรมแลกน้ำแลกใจ ประกอบชุดนิทรรศการ Sex วัยรุ่นเลือกได้ เพื่อสร้างความเข้าใจเรื่องเพศกับเด็กเยาวชนและสมาชิกในครอบครัว

นายเจริญศักดิ์ กล่าวว่า นอกจากเชื่อมโยงองค์ความรู้ร่วมกันแล้ว ยังมีการพัฒนาบุคลากรให้เป็นนักจัดการเรียนรู้สุขภาวะ และแกนนำสร้างเสริมสุขภาวะ และเกิดการทำงานรูปใหม่ๆที่เน้นความร่วมมือกับเครือข่าย เช่น หน่วยงานรัฐ เอกชน สถาบันการศึกษา องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น องค์กรศาสนา และNGOs รวมถึงการพัฒนาแกนนำสร้างเสริมสุขภาวะ (Train for the trainer)  เพื่อต่อยอดยกระดับบุคลากรและเครือข่ายในพื้นที่