เฝ้าไร่ ชุมชนปลอดบุหรี่ `เลิกสูบ…ก็เจอสุข`
ที่มา : หนังสือพิมพ์ข่าวสด
แฟ้มภาพ
ความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ มักเกิดจากจุดเริ่มต้นเล็กๆ เสมอ เช่นเดียวกับชุมชนเฝ้าไร่ อำเภอเฝ้าไร่ จังหวัดหนองคาย ที่ชาวบ้านต่างร่วมมือร่วมใจกันทำให้ท้องถิ่นของตนเป็นชุมชนปลอดบุหรี่ และขยายพื้นที่ปอดสะอาดไปยังชุมชนใกล้เคียง
เมื่อเร็วๆ นี้ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับเครือข่ายร่วมสร้างชุมชนท้องถิ่นน่าอยู่ และเทศบาลตำบลเฝ้าไร่ อำเภอเฝ้าไร่ จังหวัดหนองคาย จัดกิจกรรมรณรงค์ "เลิกสูบ…ก็เจอสุข (Quit Smoking : Greater Happiness)" เนื่องในวันงดสูบบุหรี่โลก ตรงกับวันที่ 31 พฤษภาคมของทุกปี โดย มีชาวบ้าน ร่วมปั่นจักรยานรณรงค์เลิกสูบบุหรี่ในชุมชน เฝ้าไร่กว่า 300 คน
นางสาวดวงพร เฮงบุณยพันธ์ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะชุมชน แม่งานคนสำคัญในการจัดกิจกรรมปั่นรณรงค์ เลิกสูบ…ก็เจอสุข ที่ชุมชนเฝ้าไร่ บอกถึง การทำกิจกรรมรณรงค์ครั้งนี้ว่า สสส. เครือข่าย ร่วมสร้างชุมชนท้องถิ่นน่าอยู่ และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.)ร่วมกันทำกิจกรรมรณรงค์ด้วยการปั่นจักรยานไปตามสถานที่ต่างๆ ของชุมชนใน 5 ตำบลทั่วทุกภาค ที่ลด ละ เลิกบุหรี่ได้จริงพร้อมกันทั่วประเทศ คือ 1. เทศบาลตำบลทุ่งรวงทอง 
จ.เชียงใหม่ 2. เทศบาลตำบลเฝ้าไร่ จ.หนองคาย 3. อบต.ช่องสาริกา จ.ลพบุรี 4. เทศบาลตำบลบ้านดอน จ.สุพรรณบุรี และ 5. อบต.ตะปอเยาะ จ.นราธิวาส
"รูปแบบการทำงานเชิงพื้นที่จะดูจากกลุ่มคนในพื้นที่เป็นหลัก หากชุมชนไหนกลุ่มผู้นำชุมชนเข้มแข็ง หรือผู้สูงอายุ เด็กและเยาวชนเข้มแข็งก็จะให้เขาเป็นผู้นำ อย่างชุมชนเฝ้าไร่ เด็ก เยาวชน รวมถึงผู้นำชุมชนมีความกระตือรือร้นและเป็นกลุ่มที่มีพลังอย่างมาก เราจึงให้เขาร่วมเป็นแกนนำหลักในการรณรงค์ และเมื่อเราลงพื้นที่ ทำงานกับชุมชนโดยตรง ผู้นำชุมชนท้องถิ่นที่เลิกบุหรี่ได้พวกเขาจะเป็นนักรณรงค์ในพื้นที่ รวมถึงเด็กและเยาวชนก็เป็นผู้นำชุมชนทำกิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์ช่วงวันหยุด ซึ่งเป็นการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ ส่งผลให้สถานการณ์สูบบุหรี่ลดลงอย่างเห็นได้ชัด" ผอ.สำนักสนับสนุนสุขภาวะชุมชน บอกเล่าถึงการทำงาน
เส้นทางปั่นจักรยานรณรงค์กว่า 7 กิโลเมตรของชุมชนเฝ้าไร่ ผ่านสถานที่สำคัญ 5 จุดคือ จุดที่ 1 ศูนย์สัมมาชีพบุคคลต้นแบบเลิกเหล้าเลิกบุหรี่ จุดที่ 2 ตลาดสดเทศบาลตำบลเฝ้าไร่ จุดที่ 3 สุขศาลาบ้านนาฮำ (คลินิกปอดสะอาด) จุดที่ 4 โรงเรียนปลอดบุหรี่ บ้านนาฮำ และจุดที่ 5 วัดทรัพย์เจริญตันติธรรมาราม มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ระหว่างผู้เลิกบุหรี่ การประกาศเจตนารมณ์เลิกบุหรี่ร่วมกัน และชาวบ้านได้ร่วมกันทำกิจกรรมปลูกป่าเพิ่มพื้นที่สีเขียวให้ชุมชน ซึ่งการเลือกปั่นจักรยานรณรงค์ในพื้นที่ถือว่าได้ผลอย่างมาก เพราะการปั่นจักรยานเป็นกิจกรรมที่สนุก คนในชุมชนได้เคลื่อนไหวร่างกาย ทั้งยังได้รับความนิยม ทั่วประเทศ ทั่วโลก และยังดีต่อสุขภาพอีกด้วย
หลังจากเสร็จสิ้นกิจกรรมปั่นจักรยานรณรงค์ ผู้นำชุมชนอย่าง นายบุญธง เทพา นายกเทศมนตรี ตำบลเฝ้าไร่ อำเภอเฝ้าไร่ จังหวัดหนองคาย ก็ได้บอกเล่าถึงการทำงานในพื้นที่ว่า ทั้ง 17 หมู่บ้าน ได้ทำงานรณรงค์ "เลิกสูบก็เจอสุข คนเฝ้าไร่สดใสห่างไกลควันบุหรี่" โดยสอดแทรกการรณรงค์ไปกับทุกกิจกรรมในชุมชน รวมถึง เหล่าอาสาสมัคร โรงพยาบาลส่ง
เสริมสุขภาพประจำตำบล เทศบาล และผู้นำชุมชน โรงเรียน ต่างร่วมมือ กันรณรงค์ ไม่ว่าจะเป็นการเพิ่มหลักสูตรการเรียนการสอนในโรงเรียน การจัดทำป้าย สติกเกอร์ รณรงค์ตามพื้นที่ และงานต่างๆ อย่างเช่น ติดป้ายรณรงค์ในงานบุญ งานบวช งานศพ เป็นต้น
นายบุญธงบอกอีกว่า เมื่อมีการรณรงค์ ต่อเนื่อง ชาวบ้านก็จะตื่นตัว และให้ความร่วมมือมากขึ้น อีกทั้งชุมชนมีศูนย์บริการสุขภาพที่เรียกว่า 'สุขศาลา' ซึ่งเกิดจากความคิดที่ว่า หากมีหน่วยงานบริการด้านสุขภาพ ให้ความรู้เรื่องยา สุขภาพ และแนะนำเรื่องเลิกบุหรี่ให้คนในชุมชนที่ตั้งใจจะเลิกบุหรี่ ด้วยการลงพื้นที่สอบถามพูดคุยอย่าง ใกล้ชิด คนในชุมชนก็กล้าและเปิดใจพูดคุยมากขึ้น
นายกเทศมนตรีตำบลเฝ้าไร่ บอกถึงความคาดหวังในกิจกรรมรณรงค์ครั้งนี้ว่า ตนไม่คาดหวัง ให้คนเลิกได้ในทันที แต่หวังว่า อย่างน้อยก็ลด การสูบบุหรี่ลง จำกัดสถานที่สูบอย่างเป็นที่ เป็นทาง ไม่สูบบุหรี่ในที่สาธารณะ ไม่ทำความเดือดร้อนให้กับคนรอบข้าง ซึ่งตอนนี้ก็ทำได้แล้ว ในระดับหนึ่ง เราทำอย่างค่อยเป็นค่อยไป ไม่กดดันแต่ให้กำลังใจผู้ที่ต้องการเลิก แม้ว่าบุหรี่เลิกยาก แต่เลิกได้แน่นอน ตนรับรอง
"สิ่งสำคัญที่สุดในการเลิกบุหรี่นั่นคือ 'ครอบครัว' มีส่วนถึง 60 เปอร์เซ็นต์ ที่ทำให้เลิกบุหรี่ได้ อย่างตนเคยติดบุหรี่มาก่อน แต่เลิกได้เพราะลูกสาว และในฐานะของผู้นำชุมชน การเป็นแบบอย่างที่ดีถือว่าเป็นสิ่งที่ควรทำ แน่นอนว่า ผมอยากมีชีวิตอยู่กับลูกสาวไปนานๆ อยากทำงานสร้างประโยชน์กับชุมชนต่อไปเรื่อยๆ จึงตัดสินใจเลิกบุหรี่อย่างเด็ดขาด และหันมาเป็นคนต้นแบบให้คนในชุมชนเลิกสูบบุหรี่เช่นเดียวกับผม เพราะเพียงแค่เขาเลิกสูบ ก็เจอสุขแล้ว" นายบุญธง บอกอย่างภาคภูมิใจ
