เจ็บป่วยเรื่องใหญ่ ป้องกันได้ด้วยนวัตกรรม
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านควน นับเป็นศูนย์บริการด้านสาธารณสุขชุมชนที่มีความพร้อมระดับที่ไว้ใจได้ โดยตัวอาคารมีความพร้อม ตลอดจนเรื่องของเครื่องมือ ที่พอจะเรียกความเชื่อมั่นจากผู้เข้ามาใช้บริการ
หมอตุ๋ม -นางจารี ศรีปาน ผู้อำนวยการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านควน เล่าให้ฟังว่า แต่ก่อนที่นี่เป็นสถานีอนามัยที่มีโครงสร้าง และหรือกฎระเบียบในการบริหารเหมือนกับสถานีอนามัยอื่นทั่วๆ ไป ทว่าในเนื้อหาของการทำงานที่นี่มีลักษณะเชิงรุกที่ก้าวไปไกลกว่าในยุคสมัยนั้น
โดยช่วงยุค 2525 -2538 ถามว่า จะมีสักกี่สถานีอนามัยเปิดโอกาสให้ชาวบ้านเข้ามาทำงานร่วมเป็นอาสาสมัครสาธารณสุข หรือแค่เรื่องการที่ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการทำงานกับรัฐ ก็เพียงพอจะบอกถึงความล้ำของที่นี่
อาสาสมัคร หรือ อสม. ชุดที่ว่า จะทำงานร่วมกับเจ้าหน้าที่ในการสำรวจข้อมูลความจำเป็นพื้นฐานระดับครัวเรือน โดยกระบวนการทำงานในลักษณะนี้จะเป็นการทำงานที่เน้นการป้องกันมากกว่าการรอให้เจ็บไข้ก่อน กล่าวคือ แทนที่จะรอให้ชาวบ้านเจ็บป่วยแล้ว จึงมาหาหมอ แต่นี่สำรวจล่วงหน้าเลยว่าชาวบ้านมีความจำเป็นพื้นฐานอะไรบ้าง
“เราสำรวจชาวบ้านว่าขาดอะไรที่จะใช้ประจำวันบ้าง เสร็จแล้วเราก็ไปหางบประมาณมาสนับสนุนปัจจัยจำเป็นพื้นฐาน พอชาวบ้านมีปัจจัยพื้นฐานเพียงพอ ความเจ็บป่วยก็ลดน้อยลง” หมอตุ๋มขยายความให้ฟัง
บริการถึงหน้าบ้าน รักษาถึงหน้าประตู
“ช่วงปี 2539–2549 เราได้รับการคัดเลือกเป็นสถานบริการนำร่องของศูนย์สิรินธรเพื่อการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้พิการ และกลุ่มเสี่ยงในชุมชน ได้งบมา 3,000 บาท ตอนนั้นเราเริ่มปรับมาทำงานแนวรุกแบบจริงจัง โดยเจ้าหน้าที่ และอสม. เข้าไปหาผู้ป่วยถึงในชุมชน ทั้งให้คำแนะนำการดูแลสุขภาพ ทั้งส่งเสริมการออกกำลังกาย ทั้งฟื้นฟูทางการเคลื่อนไหวให้กับผู้พิการ” หมอตุ๋มอธิบาย
จากโครงการดังกล่าว ได้ก่อให้เกิดศูนย์สาธารณสุขมูลฐานครบทั้ง 18 หมู่บ้าน โดยหมอตุ๋มเล่าอีกว่า “ตามนโยบายที่รัฐสั่งลงมาให้เราทำงานเชิงรุกในเรื่องงานบริการทั้ง 5 ด้าน คือ การส่งเสริมสุขภาพ การป้องกันและควบคุมโรค การรักษาพยาบาล การฟื้นฟูสุขภาพ และการคุ้มครองผู้บริโภคนั้น งานทั้งหมด ยกเว้นในข้อสุดท้าย เราทำอยู่ก่อน ตั้งแต่สมัยที่ยังเป็นสถานีอนามัย พอได้รับการยกระดับจึงไม่มีปัญหาในการปรับตัว อย่างกายอุปกรณ์เพื่อฟื้นฟูร่างกายก็มีมาก่อนที่จะได้รับการประกาศเป็นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบล”
หมอตุ๋มขยายความต่อไปว่า “เนื่องจากบ้านควนมีพื้นที่กว้างขวาง ทั้งยังมีถนนตัดผ่ากลางตำบล โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบลจึงแบ่งเขตความรับผิดชอบออกเป็น 2 โรงพยาบาล คือ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบลบ้านควน ตั้งอยู่หมู่ที่ 11 บ้านวัดเหนือ และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบลบ้านเขาชก ตั้งอยู่หมู่ที่ 18 บ้านเขาเกรียบ”
แนวคิดหลักของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบลคือ ให้ประชาชนเข้าถึงบริการด้านสุขอนามัยอย่างทั่วถึง และครอบคลุมทุกพื้นที่ ลดค่าใช้จ่ายในการเดินทาง และให้การรักษาโรคอย่างทันท่วงที
ด้านการทำงานของที่นี่ ยังคงสืบเนื่องดังเช่นที่เคยทำตอนยังเป็นสถานีอนามัย ไม่ว่าจะให้มีหน่วยแพทย์เคลื่อนที่ไปหาผู้ป่วยในชุมชน หรือไม่ก็โครงการสวัสดิการด้านสุขภาพต่างๆ เช่น การไปเยี่ยมและฟื้นฟูผู้พิการ การส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ การให้ความรู้เพื่อป้องกันโรคต่างๆ
ที่มา : ปันสุข
โดย : ศรีศักดิ์ พิกุลแก้ว
