ห้องเรียนบ้านป่ากำ เด็กเรียนรู้อย่างมีความหมายต่อชีวิต
ที่มา : หนังสือพิมพ์สยามรัฐ
ภาพประกอบจากอินเทอร์เน็ต และเพจเสน่ห์น่านวันนี้
โรงเรียนบ้านสว้า ห้องเรียนบ้านป่ากำ ต.ดงพญา อ.บ่อเกลือ จ.น่าน สำกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาการประถมศึกษา(สพป.)น่านเขต 2 เป็นโรงเรียนในโครงการตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ในพื้นที่ทุรกันดารจังหวัดน่าน มีพื้นที่ตั้งอยู่ห่างจากโรงเรียนบ้านสว้า ซึ่งเป็นโรงเรียนแม่ ระยะทาง 8 กิโลเมตรไม่มีเส้นทางที่รถผ่านได้ต้องใช้การเดินเท้า ช่วงฝนตกเด็กๆ เดินทางมาเรียนด้วยความยากลำบาก เพราะใช้เวลาเดินทางนานถึง 3 ชั่วโมง จึงสร้างโรงเรียนบ้านสว้า ห้องเรียนบ้านป่ากำ ขึ้นด้วยกำลังและความร่วมมือจากชาวบ้าน องค์กรภาครัฐ และเอกชน
ห้องเรียนแห่งนี้เปิดสอนมาถึง 10 ปีแล้ว จัดการเรียนการสอนระดับชั้นอนุบาล ถึง ป.4 ปัจจุบันมีนักเรียน จำนวน 27 คน ครูประจำการรวม ผอ.โรงเรียนด้วย เป็น 3 คน
และเป็นพระมหากรุณาธิคุณ เมื่อสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินมายังโรงเรียนบ้านสว้า ห้องเรียนบ้านป่ากำ ทรงทอดพระเนตรการสาธิตการจัดการเรียนการสอน และการแสดงผลงานกิจกรรมกาแฟครบวงจรโดยมี นายปกรณ์ ศศิวัจน์ไพสิฐ ผอ.โรงเรียนบ้านสว้า ห้องเรียนบ้านป่ากำ กราบบังคมทูลรายงานผลการดำเนินงานของโรงเรียน และโครงการตามพระราชดำริ เมื่อวันที่ 16 ม.ค.2561 ที่ผ่านมา
ผอ.ปกรณ์ กล่าวว่า เราใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้ที่มีความหมายต่อชีวิต ไม่แยกชีวิตกับการศึกษาออกจากกัน เพราะโรงเรียนเป็นของเด็กและชาวบ้าน ครูที่นี่นอกจากสอนความรู้แก่นักเรียนแล้ว ต้องให้ความรู้ชาวบ้านด้วย
เมื่อการศึกษาคือชีวิต หากเด็กจบการศึกษาแล้วไม่ศึกษาต่อ เด็กจะดำรงชีวิตอย่างไร นี่คือโจทย์ใหญ่ของเราดังนั้น กระบวนการเรียนรู้ด้วยการลงมือปฏิบัติ (Active Learning) เป็นกระบวนการสำคัญในการพัฒนาเด็ก อีกทั้งโรงเรียนบ้านสว้า ได้เข้าร่วมโครงการเสริมสร้างพลังอำนาจการจัดการศึกษา ที่สร้างสุขภาวะในโรงเรียน ของมูลนิธิสถาบันวิจัยระบบการศึกษา(IRES) ภายใต้การสนับสนุนจากสำนักสนับสนุนสุขภาวะเด็ก เยาวชนและครอบครัว (สสส.) ซึ่งเป็นสิ่งที่ตรงกับการทำงานของโรงเรียนที่สุด เพราะโจทย์ของโรงเรียนสุขภาวะ คือชุมชนกับ โรงเรียนต้องไม่แยกจากกันต้องอยู่อย่างมีความสุข โดยการนำสิ่งที่มีอยู่ไปเรียนรู้กับชุมชน ก่อเกิดการเรียนรู้ร่วมกัน
"สมเด็จพระเทพฯ ทรงตรัสให้กำลังใจว่า…นี่แหละคือสิ่งที่ทำ และส่งผลถึงเด็กจริงๆ" ผอ.ปกรณ์ กล่าวด้วยความปีติ และเป็นความภาคภูมิใจที่สุดแล้ว เพราะทุกอย่างมีความหมาย จากความเหนื่อย และจากการที่ไม่คิดว่าจะมีคนเห็น ความโดดเด่นของที่นี่ คือ การทำให้คนอยู่กับป่าอย่างยั่งยืน ผืนป่าที่นี่ อายุร่วม 200 ปีแล้วมีความอุดมสมบูรณ์มาก ซึ่งต้องทำให้ชาวบ้านมีชีวิตที่ดีสร้างเศรษฐกิจชุมชนด้วยตนเอง ไม่ต้องรอรับแต่ของบริจาค
"จุดเด่นของเศรษฐกิจในพื้นที่ คือการทำกาแฟ และการทำข้าวไร่ โดยนำปัญหาไปหารือกับนักวิชาการข้าวมาปรับปรุงเป็นหลักสูตร โดยขอพื้นที่ชาวบ้าน มาทำเป็นแปลงข้าวไร่สาธิต นำวิธีการจัดการทำไร่ข้าวแบบดั้งเดิมและการปลูกตามวิชาการข้าว ซึ่งใช้วิธีการทางการตลาดมาบริหารจัดการไร่ ด้วยปัญญาโดยการขายเรื่องราวของชาวบ้านไปกับข้าวด้วย เพื่อให้ชาวบ้านรู้ว่า การปลูกข้าวตามขนบธรรมเนียมประเพณี เป็นสิ่งที่ดี แต่เราก็แสวงหาวิธีการที่เหมาะสมสภาพปัจจุบัน เพื่อทำให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น และการให้เด็กเรียนรู้กิจกรรม เรียนรู้การทำธุรกิจกาแฟ ก็ถือเป็นการศึกษาที่มีความหมายต่อชีวิต ของพวกเขาในอนาคต"
ผอ.ปกรณ์ ยังสำทับอีกว่า ขณะนี้โรงเรียนบ้านสว้า ห้องเรียนบ้านป่ากำ กำลังนำเรื่องธุรกิจการท่องเที่ยว เข้ามาจัดการเรียนรู้ให้กับเด็กๆเพราะเล็งเห็นว่าอีกไม่ช้าไม่นานเมืองน่าน จะเป็นสถานที่ท่องเที่ยวแห่งใหม่
