“สื่อพื้นบ้าน” สร้างสุขภาวะเยาวชน

สืบสานศิลปวัฒนธรรมไทย

 

“สื่อพื้นบ้าน” สร้างสุขภาวะเยาวชน

 

 

                ท่ามกลางสังคมบริโภคนิยม สื่อกระแสหลักได้ข้ามามีบทบาทกับวิถีชีวิตของคนไทยมากขึ้นจนลดทอนความสำคัญของสื่อพื้นบ้านที่เป็นรากเง้าแห่งชีวิต สายใยเชื่อมโยงความสัมพันธ์ของคนในท้องถิ่น การสืบทอดภูมิปัญญาจากรุ่นสู่รุ่นค่อยๆ เลือนหายไป เมื่อเยาวชนหันเข้าหาวัตถุนิยมหลงลืมมรดกทางวัฒนธรรมของตนเอง

 

“สื่อพื้นบ้าน” สร้างสุขภาวะเยาวชน

             

             จากกระแสนิยมสื่อหลักนี้ ภก.สงกรานต์  ภาคโชคดี  ประธานคณะกรรมการกำกับทิศทางแผนงานทุนอุปถัมภ์เชิงรุกเพื่อสื่อศิลปวัฒนธรรมและกิจกรรมสร้างสรรค์ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ได้ตระหนักถึงสถานการณ์สื่อพื้นบ้านกำลังจะถูกกลืนหายไปกับสื่อกระแสหลัก แนวทางที่จะช่วยให้เกิดการเปลี่ยนแปลงได้นั้น  ต้องเริ่มจากคนในชุมชนโดยเฉพาะ กลุ่มเยาวชน เข้าใจและเห็นคุณค่าของสื่อพื้นบ้านเสียก่อน

 

              เป็นที่มาของโครงการขับเคลื่อนเครือข่ายสื่อพื้นบ้านเพื่อสุขภาวะเยาวชน สื่อพื้นบ้าน สร้างสรรค์ สานสุข ปี2  ดำเนินงานโดยสถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย มหาวิทยาลัยมหิดลร่วมกับ สสส. เปิดพื้นที่สนับสนุนโครงการสื่อพื้นบ้านได้มีบทบาทสำคัญในการปลูกฝังค่านิยมที่ดีงามให้แก่เยาวชน เพื่อก่อให้เกิดกระบวนการเรียนรู้อย่างมีส่วนร่วมในการสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น

 

                “สื่อพื้นบ้านเป็นสื่อที่ปราศจากพิษภัย มีการพัฒนาอย่างสร้างสรรค์เมื่อเปรียบเทียบกับสื่อกระแสหลัก ทั้งนี้รูปแบบวัฒนธรรมของแต่ละภูมิภาคมีเอกลักษณ์โดดเด่นเฉพาะตัว แม้จะนำเสนอด้วยภาษาถิ่นบางครั้งผู้ชมอาจไม่เข้าใจในภาษา แต่สามารถซึมซับความงดงามทางศิปะพื้นบ้านของท้องถิ่นนั้นได้ อย่างเพลงพื้นบ้านไทยเบิ้งโคกสลุง จังหวัดลพบุรี เสน่ห์อยู่ที่คำร้อง การเอื้อนคำ และจังหวะการร้องรับร้องส่งภก.สงกรานต์สะท้อนความรู้สึก

 

“สื่อพื้นบ้าน” สร้างสุขภาวะเยาวชน

นายดนัย หวังบุญชู

 

                สำหรับการดำเนินโครงการในปีที่ผ่านมา นายดนัย หวังบุญชู ผู้จัดการแผนงานอุปถัมภ์เชิงรุกเพื่อสื่อศิลปวัฒนธรรมและกิจกรรมสร้างสรรค์ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เล่าว่า มีผู้สนใจส่งโครงการสื่อพื้นบ้านเข้าร่วมกว่า 60 โครงการ โดยมี 28 โครงการที่ได้รับคัดเลือกสนับสนุนแบ่งเป็นประเภท  การบอกเล่า  การแสดง วัตถุ และพิธีกรรมนำไปสู่การสร้างภาคีเครือข่ายสื่อพื้นบ้านจากทุกภูมิภาคเพื่อเป็นต้นแบบเรียนรู้ศิลปวัฒนธรรมสืบไป

 

                เห็นได้ชัดจากโครงการของภาคเหนือ ที่มีความหลากหลายทางชาติพันธ์ มีอัตลักษณ์เฉพาะตัว เมื่อเข้าร่วมกับโครงการได้มีการส่งเสริมด้านความเข้าใจและมีการเผยแพร่ให้ผู้อื่นชื่นชมจนเกิดการยอมรับในความหลากหลายทางวัฒนธรรมนั้นได้ โครงการของภาคอีสานเช่นเดียวกับที่ใช้สื่อพื้นบ้านเป็นเครื่องมือในการรณรงค์ปัญหาเรื่องสิ่งแวดล้อมในชุมชนมีการสอดแทรกเรื่องราวนำเสนอผ่านสื่อ จนสามารถปลูกจิตสำนึกด้านการอนุรักษ์ธรรมชาติให้เกิดขึ้นกับชุมชนอีกครั้งได้

 

“สื่อพื้นบ้าน” สร้างสุขภาวะเยาวชน “สื่อพื้นบ้าน” สร้างสุขภาวะเยาวชน 

 

              “ ส่วนในปีนี้โครงการที่จะเสนอเข้ามาต้องไม่แสวงหาผลกำไรและไม่รับการสนับสนุนจากผู้ผลิตสุราหรือสินค้าทำลายสุขภาพ ที่สำคัญยังคงมุ่งเน้นพัฒนาเยาวชนให้ได้รับประโยชน์จากสื่อพื้นบ้านด้วยแนวทางวิถีปฏิบัติที่สัมพันธ์กับสุขภาวะทั้งกาย ใจ จิตวิญญาณ และความสัมพันธ์ในชุมชนจากการใช้สื่อพื้นบ้านเป็นเครื่องมือในการแสดงเรื่องราว ความคิด เน้นการมีส่วนร่วมของเยาวชนให้ได้รับการถ่ายทอดองค์ความรู้จากรุ่นสู่รุ่นเป็นหลัก ที่สำคัญจะมีเยาวชนที่เข้าร่วมโครงการขับเคลื่อนเครือข่ายสื่อพื้นบ้านเพื่อสุขภาวะเยาวชน สื่อพื้นบ้าน สร้างสรรค์ สานสุข ปี1 ในภูมิภาคเดียวกันเป็นพี่เลี้ยงให้ตลอดระยะเวลาดำเนินการ 8 เดือน เริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ กันยายน 2553  นายดนัย บอก

 

“สื่อพื้นบ้าน” สร้างสุขภาวะเยาวชน

รศ.ดวงพร  คำนูณวัฒน์

 

                ด้านรศ.ดวงพร  คำนูณวัฒน์ หัวหน้าโครงการขับเคลื่อนเครือข่ายสื่อพื้นบ้านเพื่อสุขภาวะเยาวชน สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย มหาวิทยาลัยมหิดล บอกว่า แนวทางการขับเคลื่อนเครือข่ายสื่อพื้นบ้านสร้างสรรค์สานสุขตลอดระยะเวลาดำเนินการ จะเป็นไปในรูปแบบของการสนับสนุนข้อมูลทางวิชาการร่วมกับ สสส. ตลอดจนการลงพื้นเก็บข้อมูลท้องถิ่นที่จะทำงานร่วมกับภาคีเครือข่ายสื่อพื้นบ้าน ไปจนถึงการอบรมเชิงปฏิบัติการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกลุ่มคน องค์กรในชุมชน ได้เข้ามามีบทบาทสร้างสรรค์สื่อพื้นบาทเพื่อสุขภาวะเยาวชนร่วมกัน

 

“สื่อพื้นบ้าน” สร้างสุขภาวะเยาวชน

นายจำลอง  บัวสุวรรณ์ 

 

                หนึ่งในตัวแทนภาคีเครือข่าย นายจำลอง  บัวสุวรรณ์  ภาคีเครือข่ายสื่อพื้นบ้านเพื่อสุขภาวะเยาวชน หัวหน้าโครงการลูกหว้าสืบสานงานสกุลช่างเมืองเพชร รร.เบญจมเทพอุทิศจังเพชรบุรี บอกว่า การเข้าร่วมโครงการขับเคลื่อนเครือข่ายสื่อพื้นบ้าน ทำให้เยาวชนได้ทำกิจกรรมเรียนรู้สื่อศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นจากปราชญ์ชาวบ้าน พร้อมกับลงมือปฏิบัติจริงด้วยตนเอง ก่อให้เกิดกระบวนการพัฒนาผู้เรียนอย่างยั่งยืน เช่นเดียวกับเยาวชนกลุ่มลูกหว้าได้รับจากการถ่ายทอดความรู้ด้านงานช่าง อาทิ งานทำพวงมโหตรและการตรอกลายกระดาษ จากครูช่างเมืองเพชร สร้างแรงบันดาลใจให้เยาวชนกลุ่มลูกหว้าสานต่อยอดกิจกรรมเผยแพร่งานตอกลายกระดาษสู่นักท่องเที่ยวทุกวันเสาร์ ณ สถานีรถรางไฟฟ้าขึ้นเขาวัง อ.เมือง จ.เพชรบุรี เด็กๆมีรายได้ระหว่างเรียนควบคู่ไปกับการถ่ายทอดความรู้ให้แก่ผู้อื่นอีกด้วย 

 

                นับได้ว่าเป็นอีกหนึ่งโครงการที่น่าสนใจเพื่อสืบทอดความเป็นไทยให้อยู่คู่กับคนไทยสืบต่อไปให้ตราบนานเท่านานเลยทีเดียว สำหรับผู้ที่สนใจเข้าร่วมกิจกรรม สื่อพื้นบ้าน สร้างสรรค์ สานสุข ก็สามารถทำได้เพียงเข้าไปดูข้อมูลได้ที่ www.thaihealth.or.th หรือโทรศัพท์สอบถามคุณวาริฉัตร ดวงจินดา ที่ 02-298-0500 ต่อ 1212  

“สื่อพื้นบ้าน” สร้างสุขภาวะเยาวชน“สื่อพื้นบ้าน” สร้างสุขภาวะเยาวชน 

 

                เมื่อสื่อพื้นบ้านกำลังถูกแทนที่ด้วยสื่อกระแสหลัก หากพวกเรายังนิ่งนอนใจไม่ช่วยกันส่งเสริมสืบทอดให้คงอยู่คู่ชุมชน ไม่แน่ว่าในอนาคตข้างหน้าลูกหลานไทยอาจไม่รู้จักกับคำคำนี้ สื่อพื้นบ้าน เลยก็ว่าได้

 

 

 

 

 

เรื่องโดย: กิตติยา ธนกาลมารวย team content www.thaihealth.or.th

             

 

 

update: 24-12-52

อัพเดทเนื้อหาโดย: กิตติยา  ธนกาลมารวย

 

 

 

 

              

 

 

 

 

 

 

Shares:
QR Code :
QR Code