‘สี่แยกใจดี’ทางเท้าเพื่อทุกคน

/data/content/25642/cms/e_achknortuw19.jpg

          พื้นที่สาธารณะ พื้นที่ที่เป็นส่วนกลางที่ทุกคนในสังคมสามารถเข้ามาใช้ประโยชน์ร่วมกันได้ ทางเดินเท้า หรือฟุตปาธ ก็เป็นพื้นที่สาธารณะประเภทหนึ่งที่มีอยู่ทั่วกรุงเทพมหานคร

          ทว่า…คนเดินเท้ากลับไม่ค่อยได้รับประโยชน์จากฟุตปาธอย่างเต็มที่เท่าที่ควร เพราะมีทั้งพ่อค้าแม่ค้าที่ตั้งแผงขายของบนทางเท้า ป้ายโฆษณาต่างๆ นอกจากนี้ ยังมีการตัดทางเข้าอาคารต่างๆ ผ่านทางเท้าเป็นจำนวนมาก ทำให้เส้นทางเดินของคนเดินเท้าไม่สะดวกสบายเท่าไหร่นัก

          จึงนำมาสู่แนวคิด “โครงการพัฒนากลไกสนับสนุนการออกแบบและการสร้างสภาพแวดล้อมทางกายภาพเพื่อ คนทั้งมวล” หรือชื่อสั้นๆ ว่า “สี่แยกใจดี”ของสมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ซึ่งมีแนวคิดที่จะพัฒนาพื้นที่สาธารณะบริเวณย่านราชประสงค์ เพื่อเป็นต้นแบบ ของการพัฒนาพื้นที่อื่นๆ

          ทพ.ศิริเกียรติ เหลียงกอบกิจผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนการควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพ (สำนัก2) สสส. กล่าวว่า คนที่จะเข้ามาอยู่ในเขตเมืองนั้นเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ในทุกปี ในปีนี้เป็นปีที่ประชากรกว่าครึ่งโลกนั้นมีชีวิตอยู่ในเมือง ซึ่งเราต้องมองว่าจะทำอย่างไรให้เมืองมีสุขภาวะ ทำให้คนทุกคนมีความเท่าเทียมกันในการใช้ชีวิต ไม่ว่าจะเป็นช่วงอายุเท่าใด ทำอย่างไรถึงจะให้ทุกคนในสังคม ทั้งเด็ก ผู้พิการ ผู้สูงอายุ สามารถเดินทางไปไหนก็ได้ในสังคม เพราะเรื่องการเดินทางนั้นก็ถือเป็นตัววัดความเจริญของประเทศ อีกสิ่งหนึ่งหรือที่เราได้ยินกันบ่อยๆ ว่า Universal Design (UD) อารยสถาปัตย์

          “การที่เรามองมาที่สี่แยกราชประสงค์นั้น เพราะเป็นเสมือนหน้าตาของกรุงเทพฯ เป็นพื้นที่กลางกรุงเทพฯมีสถานที่สำคัญเป็นจำนวนมาก ซึ่งพื้นที่ที่มองไว้คือ ตั้งแต่แยกราชประสงค์ถึงแยกชิดลม มีระยะทาง 220 เมตร เท่านั้น แต่เต็มไปด้วยสถานที่มากมาย ทั้งโรงเรียน ห้างสรรพสินค้า และสถานที่ศักดิ์สิทธิ์” ทพ.ศิริเกียรติกล่าว และว่า จากการลงพื้นที่สำรวจประชาชนและผู้ที่สัญจรไปมาบริเวณนี้พบว่า ส่วนใหญ่เห็นด้วยกับการปรับปรุงพื้นที่ นอกจากนี้ พ่อค้าแม่ค้าในพื้นที่ก็ยินดีให้ความร่วมมือในการปรับปรุงพื้นที่

          พ.ต.ท.บัณฑิต ประดับสุข อุปนายกสมาคมสถาปนิกสยามฯ กล่าวว่า ทางเท้าในบริเวณราชประสงค์นี้มีปัญหาคือ ความสูงต่ำของพื้นที่ไม่เท่ากัน การต่อเติมอาคารที่บางครั้งก็ทำให้ทางเท้าแคบลง อุปกรณ์ต่างๆ เช่น ตู้โทรศัพท์ แผงลอย ป้ายโฆษณา เป็นต้น ขวางทางเดิน ซึ่งแนวคิดการปรับปรุงทางเท้านั้นก็เพื่อให้ทุกคนในสังคมได้อยู่ร่วมกันอย่างมีศักดิ์ศรี อย่างที่ประเทศแคนาดานั้นกำหนดคำจำกัดความของอารยสถาปัตย์ว่า ต้องเป็นสิ่งที่คนอายุตั้งแต่ 8 ขวบ จนถึงอายุ 80 ปี สามารถใช้ร่วมกันได้

          กชกร วรอาคม ภูมิสถาปนิกโครงการฯ บอกว่า ในเชิงภูมิสถาปัตย์นั้นการออกแบบเมือง ถนน กายภาพพื้นฐาน เส้นทางเดินทางของผู้คน การเดินทางของผู้คนจะสะท้อนออกมาว่าเมืองนั้นๆ เป็นอย่างไร โดยการออกแบบมี 5 ขั้นตอน คือ 1.มาตรการย้ายออกคือ พิจารณาว่าจะสามารถย้ายสิ่งใดออกไปจากทางเท้าได้บ้าง อย่างโครงสร้างที่เกินความจำเป็น อาทิ โทรศัพท์สาธารณะที่ใช้ไม่ได้แล้ว โครงสร้างที่ได้รับความเสียหาย สิ่งที่ไม่จำเป็น สิ่งที่ไม่ได้ใช้งานหรือกีดขวางทางเดิน ทั้งนี้ ต้องดูว่าสิ่งต่างๆ เป็นของหน่วยงานใด สามารถเคลื่อนย้ายออกได้หรือไม่ ต้องมีการประสานและร่วมมือกันระหว่างหน่วยงาน เพราะสิ่งของเหล่านี้ที่มองเห็นอาจไม่คิดว่าเป็นอุปสรรคในการเดิน แต่สำหรับผู้พิการทางสายตาแล้วโครงสร้างเหล่านี้อาจก่อให้เกิดอันตรายได้เพราะเขามองไม่เห็น

          2.การกำหนดพื้นที่ว่าต้องมีพื้นที่สำหรับการเดินสวนกันกว้างเท่าไหร่เพื่อให้มีความพอเหมาะในการเดิน และมีความสะดวกสบายสำหรับผู้สัญจรไปมา ซึ่งน่าจะประมาณ 1.5 เมตร 3.การปรับระนาบของพื้นทางเดินให้มีความเอียงที่เหมาะสมทั้งต่อคนที่เดินและต่อคนที่ใช้รถเข็นเพื่อให้สามารถสัญจรไปมาได้อย่างราบรื่น 4.การนำพื้นที่สีเขียวกลับคืนมาให้เมือง ซึ่งนอกจากจะทำให้มีความสวยงามแล้ว หากเราสามารถเชื่อมกับระบบระบายน้ำของเมืองได้ก็สามารถช่วยระบายน้ำได้ในเวลาฝนตก 5.สิ่งที่มีอยู่นั้น ทำอย่างไรเพื่อให้เหมาะสมกับสิ่งที่จะปรับปรุง เช่น ร้านขายดอกไม้บริเวณศาลพระพรหมเอราวัณ ที่มีเป็นจำนวนมากและใช้พื้นที่ทางเท้าเป็นร้านค้า เราจะทำอย่างไรในการปรับปรุงให้สามารถสัญจรได้สะดวก

          ด้าน ประภาพรรณ จันทร์นวล ผู้อำนวยการกองจัดรูปที่ดินและปรับปรุง ฟื้นฟูเมือง สำนักผังเมือง กรุงเทพ มหานคร (กทม.) กล่าวว่า แนวคิดการปรับปรุงพื้นที่สาธารณะเป็นแนวคิดที่ดี ซึ่งมองว่าสี่แยกใจดีนั้นสามารถนำไปปรับใช้กับพื้นที่อื่นๆ ที่ไม่ใช่พื้นที่สี่แยกได้ เพื่อปรับปรุงให้พื้นที่มีความสวยงามและใช้ประโยชน์ได้อย่างเต็มที่ โดยมองว่าสี่แยกใจดีนั้นสามารถทำให้เกิดขึ้นจริงได้ แต่จะสำเร็จอย่างที่ออกแบบไว้เต็มที่นั้นขึ้นอยู่กับผู้ที่เกี่ยวข้องทุกคน

          สี่แยกใจดีจึงเป็นแนวคิดจัดระเบียบ ทางเท้าให้สวยงามและยังสะดวกในการสัญจร

 

         ที่มา : เว็บไซต์มติชน

         ภาพประกอบจากอินเทอร์เน็ต

 

 

Shares:
QR Code :
QR Code