เรื่องโดย  ปัญจวรา บุญสร้างสม Team Content www.thaihealth.or.th

ให้สัมภาษณ์โดย   ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผู้จัดการกองทุน สสส. นางสาวณัฐยา บุญภักดี ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะเด็ก เยาวชนและครอบครัว สสส. และเด็กหญิงปราชญา ศิริ์มหาอาริยะโพธิ์ญา ประธานสภาเด็กและเยาวชนเขตบางกะปิ

ข้อมูลประกอบจาก   งานแถลงข่าวปิดเทอมสร้างสรรค์ อัศจรรย์วันว่าง ประจำปี 2563 และหนังสือเล่น…เพื่อสร้างโลกที่เป็นสุข แนวทางจัดสภาพแวดล้อมการเล่นสำหรับเด็ก

ภาพโดย   เทียนทิพย์ เดียวกี่ Team Content www.thaihealth.or.th และแฟ้มภาพ

ปิดเทอมถือเป็นช่วงเวลาที่มีความสำคัญต่อเด็กและเยาวชนเป็นอย่างมาก เพราะถือเป็นช่วงวันหยุดยาวที่พวก เขาจะได้พักผ่อน และใช้เวลาว่างที่มีให้เกิดประโยชน์ในการทำกิจกรรมต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการออกไปทัศนศึกษา ท่องเที่ยวตามสถานที่ต่างๆ การเรียนรู้สิ่งใหม่ๆตามความถนัดและความสนใจ การทำกิจกรรมร่วมกับครอบครัว การทำงานจิตอาสา  หรือการฝึกอาชีพ และค้นหาตัวตนเพื่อนำความรู้และประสบการณ์ที่ได้รับไปต่อยอดในอนาคต

สสส. จัดกิจกรรมปิดเทอมสร้างสรรค์ อัศจรรย์วันว่าง ประจำปี 2563 เพื่อเปิดพื้นที่กิจกรรมหลากหลายให้เด็ก และเยาวชนใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ ลดการใช้เวลาหน้าจอมือถือ หรือคอมพิวเตอร์ ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผู้จัดการกองทุน สสส. กล่าวว่า สสส.ดำเนินโครงการปิดเทอมสร้างสรรค์อย่างต่อเนื่อง ซึ่งครั้งนี้ก็เป็นปีที่ 3 แล้ว โดยริเริ่มให้เกิดแพลตฟอร์มออนไลน์ ในชื่อ www.ปิดเทอม สร้างสรรค์.com หรือ https://happyschoolbreak.com เพื่อเป็นศูนย์กลางในการรวบรวมข้อมูล เชื่อมร้อยกิจกรรมจากทุกหน่วยงานสนับสนุนกิจกรรมสร้างสรรค์สำหรับเด็ก โดยในปี 2562 ได้รับความร่วมมือจากภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม รวมทั้งสิ้น 298 หน่วยงานจัดกิจกรรมในช่วงปิดเทอมกลางภาค และปิดเทอมใหญ่กว่า 2,228 กิจกรรม ครอบคลุมเด็กและเยาวชนที่มีโอกาสเข้าร่วมอย่างน้อย 111,400 คน ตลอดจนนักเรียน นักศึกษามีโอกาสฝึกงาน และทำงานพาร์ทไทม์กว่า 10,000 ตำแหน่ง โดยมีกิจกรรมสร้างสรรค์กระจายอยู่ในทุกภูมิภาค

“ ในปีนี้คาดว่าจะมีการจัดกิจกรรมเพิ่มขึ้นมากกว่า 2,500 กิจกรรม รวมถึงการเปิดรับตำแหน่งงานพิเศษอีก 10,000 ตำแหน่ง ขณะที่ส่วนภูมิภาคใน 15 จังหวัดนั้น ก็มีหน่วยงานต่าง ๆ เข้าร่วมเพิ่มขึ้น มีกิจกรรมน่าสนใจสำหรับเด็กและเยาวชนครอบคลุมทั่วประเทศ นอกจากนี้ สสส. ยังสนับสนุนให้เกิดกิจกรรมของภาคีมากกว่า 400 กิจกรรม และประสานความร่วมมือกับภาคีหน่วยงานต่าง ๆ ในส่วนภูมิภาค เรียกว่า นักจัดการเครือข่ายปิดเทอมสร้างสรรค์ ส่งผลให้เกิดความร่วมมือระดับจังหวัด ซึ่งมีการประกาศเป็นวาระของจังหวัดพร้อมกับจัดให้มีกิจกรรมเปิดตัวโครงการร่วมกัน เช่นจังหวัดเลย ศรีษะเกษ เป็นต้น” ผู้จัดการกองทุน สสส. กล่าว

นางสาวณัฐยา บุญภักดี ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะเด็ก เยาวชนและครอบครัว สสส. กล่าวว่า ในปีนี้นอกจากสสส. จะสนับสนุนกิจกรรมต่างๆ สำหรับเด็กประถมศึกษาไปจนถึงระดับมหาวิทยาลัยแล้ว ยังส่งเสริมการเปิดพื้นที่เล่นอย่างอิสระในกลุ่มเด็กเล็กด้วย  ซึ่งเป็นการเล่นที่เกิดจากความต้องการภายในของเด็ก โดยที่เด็กเป็นคนออกแบบกฎ กติกา ขอบเขตของการเล่นเอง สร้างการเรียนรู้และส่งเสริมพัฒนาการรอบด้านอย่างอิสระ เช่น การเล่นกองทราย กล่องกระดาษ หรือแสดงบทบาทสมมติ ฯลฯ

การพัฒนาสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเล่นของเด็กนั้น ควรมีการพัฒนาสถานที่ หรือพื้นที่ที่ทำให้เด็กได้เล่นอย่างเป็นตัวของตัวเอง เป็นความสนใจ และต้องการในการเล่น ให้เด็กได้รู้จักการแก้ปัญหาด้วยวิธีการที่สนุกสนาน มีปฏิสัมพันธ์ที่ดีกับเพื่อนๆ โดยคำนึงถึงสิ่งเหล่านี้

 • เป็นสถานที่ พื้นที่ที่เด็กเล่นได้โดยอิสระ มีโอกาสเลือก และมีความยืดหยุ่น

• มีการสอนเล่นเกมสนุกๆ พร้อมทั้งบทเรียนสั้นๆ

• มีผู้ใหญ่คอยช่วยจัดการและให้การสนับสนุนอยู่ห่างๆ

• มีการแบ่งช่วงอายุของเด็ก และจัดเตรียมกิจกรรมหรือมุมการเล่นตามวัยของเด็ก หรือจัดสถานที่ให้เด็กที่มีอายุแตกต่างกันสามารถเล่นด้วยกันได้ ซึ่งควรพิจารณาถึงความต้องการ หรือความสนใจของเด็กเป็นหลัก 

ในฐานะตัวแทนเด็ก และเยาวชน “น้องญา” หรือ เด็กหญิงปราชญา ศิริ์มหาอาริยะโพธิ์ญา ประธานสภาเด็กและเยาวชนเขตบางกะปิ กล่าวว่า ด้วยความสนใจงานด้านจิตวิทยาเด็ก ตนจึงมักจะใช้เวลาว่างในช่วงปิดเทอมในการเป็นวิทยากรให้ความรู้ทางด้านจิตวิทยาตามโรงเรียนต่างๆ โดยจะคัดเลือกโรงเรียนที่มีปัญหาแล้วเข้าไปบรรยายให้ความรู้ และตอนนี้มีโครงการที่กำลังจะทำเกี่ยวกับวิชาการจัดการทางอารมณ์ โดยจะให้เด็กๆ เรียนรู้วิธีจัดการกับอารมณ์ของตนเอง และรับมือกับปัญหาได้อย่างถูกต้อง และในอนาคตตนก็มีความตั้งใจที่จะเป็นหมอเด็กนำความรู้และประสบการณ์ต่างๆ ที่ได้รับมาต่อยอด เพื่อใช้ทำงานด้านจิตเวชเด็กและวัยรุ่น  

นอกจากนี้น้องญายังฝากถึงผู้ใหญ่ว่า อยากให้ผู้ใหญ่เห็นความสำคัญของเด็ก และเปิดใจรับฟังเด็กมากขึ้น ไม่อยากให้มองพวกเขาเป็นเพียงเด็กที่คิด หรือตัดสินใจอะไรด้วยตนเองไม่ได้ แต่อยากให้มองเด็กในฐานะมนุษย์คนหนึ่งที่มีชีวิต จิตใจ และมีความเท่าเทียมกับคนทั่วไป เป็นปัจจุบันของชาติเช่นเดียวกัน และอยากให้เด็กๆ ให้ความสำคัญกับการออกมาทำกิจกรรมมากขึ้น เพราะการทำกิจกรรมนั้นเป็นประโยชน์ และให้อะไรหลายอย่างมากกว่าที่คิดแน่นอน 

ปิดเทอมถือเป็นโอกาสเหมาะ ในการทำกิจกรรมที่น่าสนใจ วันนี้ทีมเว็บไซต์ สสส. ขอเชิญชวนเด็กๆ และเยาวชนมาร่วมกันค้นหาตัวตน และกิจกรรมที่หลากหลาย ที่ www.ปิดเทอมสร้างสรรค์.com มาดูกันดีกว่าว่า มีกิจกรรมอะไรที่น่าสนใจบ้าง

1. เข้าไปที่ www.ปิดเทอมสร้างสรรค์.com จะเจอหน้าตาแบบนี้

2. คลิกไปที่กิจกรรม จะเห็นทางช่องด้านซ้ายมือเขียนว่า “ตัวเลือกการค้นหา” จะมีช่องประเภทกิจกรรมให้เลือกตามความสนใจ 4 รูปแบบ คือ

• ค้นหาตัวตน
• แบ่งปันสังคม
• สนุกฝึกฝน เปิดโลกเรียนรู้
• ตามหาฝัน

ไม่เพียงเท่านั้นเรายังสามารถเลือกกิจกรรมที่เหมาะสมกับช่วงวัยได้ด้วย โดยเลือกที่ช่อง “วัยการศึกษา” แล้วเลือกกิจกรรมตามช่วงวัยได้เลย โดยจะมีตัวเลือกทั้งหมด 5 ช่วงวัย คือ

• ประถมต้น
• ประถมปลาย
• ม.ต้น
• ม.ปลาย/อาชีวะ
• อุดมศึกษา

นอกจากนี้ยังสามารถค้นหาสถานที่จัดกิจกรรมที่ใกล้บ้าน เดินทางสะดวก โดยเลือกที่ช่องจังหวัดได้อีกด้วย

เพียงเท่านี้ก็สามารถค้นหาข้อมูลกิจกรรมที่น่าสนใจในช่วงปิดเทอมได้มากมาย ทั้งสถานที่ท่องเที่ยว ทัศนศึกษา นิทรรศการต่างๆ กิจกรรมค่าย หน่วยงานสำหรับฝึกงาน กิจกรรมอาสาสมัครต่างๆ สะดวก ง่าย ครบในที่เดียว ที่ www.ปิดเทอม สร้างสรรค์.com

ปิดเทอมเป็นช่วงเวลาที่มีความสำคัญต่อการพัฒนาเด็กและเยาวชนเป็นอย่างมาก การมีพื้นที่ให้พวกเขาได้แสดงออกถึงความชอบ ความถนัดและศักยภาพของตน จะทำให้พวกเขาเติบโตขึ้นอย่างมีคุณภาพ รู้จักเห็นอกเห็นใจผู้อื่น ตระหนักถึงคุณค่าของตนเอง สามารถเป็นกำลังสำคัญของสังคมและประเทศชาติต่อไป

สสส.เชื่อมั่นในพลังเล็กๆ ที่ยิ่งใหญ่ของเยาวชน และยินดีเป็นอย่างยิ่งที่ได้เป็นส่วนหนึ่งในการสนับสนุนให้เกิดกิจกรรมปิดเทอมสร้างสรรค์นี้ขึ้น และดีใจที่หลายหน่วยงานให้ความสำคัญกับเด็ก และเยาวชนไทย มองเห็นโอกาสในการพัฒนา ส่งเสริม สนับสนุนให้พวกเขาได้ใช้เวลาว่างอย่างสร้างสรรค์ในช่วงปิดเทอม เพื่อเติบโตเป็นบุคลากรที่สมบูรณ์พร้อมในทุกด้าน ทั้งสุขภาพกาย จิตใจ สังคม และปัญญา