วิจัยมะเร็งเต้านมระดับ “ยีนส์” ลดการใช้ยา-ลดการกลับมาเป็นซ้ำ
ที่มา : ไทยรัฐ
แฟ้มภาพ
มะเร็ง สาเหตุการตายระดับต้นๆของโลก มะเร็ง เป็นปัญหาสำคัญทางสาธารณสุขของมนุษยชาติ ในแต่ละปีจะมีผู้ป่วยมะเร็งรายใหม่เพิ่มขึ้นมากกว่า 11 ล้านคนจากทั่วทุกมุมโลก คาดการณ์ว่าในปี พ.ศ.2563 จะมีผู้ป่วยมะเร็งมากถึง 16 ล้านคน
สำหรับประเทศไทยในแต่ละปีมีผู้เสียชีวิตจากโรคมะเร็งมากกว่า 60,000 ราย และมีผู้ป่วยมะเร็งรายใหม่เพิ่มขึ้นมากกว่า 120,000 คน แม้จะมีความพยายามคิดค้นวิธีการรักษามะเร็งในรูปแบบต่างๆ เพื่อเอาชนะโรคร้ายนี้ แต่ก็ดูเหมือนว่าวิทยาการและเทคโนโลยีทางการแพทย์กำลังวิ่งไล่ล่าความรุนแรงของโรค อย่างที่บางครั้งก็ไม่รู้ว่าจุดหมายปลายทางอยู่ที่ไหน
จากการศึกษาวิจัยหาสาเหตุของมะเร็งทั่วโลก พบว่า พันธุกรรมในระดับยีน เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งได้
นพ.สุขุม กาญจนพิมาย อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ บอกว่า มะเร็งเป็นโรคที่พบได้มากขึ้น โดยปัจจัยต่างๆ เช่น พฤติกรรม สภาพแวดล้อม แต่อย่างหนึ่งที่ทั่วโลกกำลังให้ความสนใจก็คือ การค้นหาสาเหตุทางพันธุกรรมว่ามีส่วนเกี่ยวข้องหรือเชื่อมโยงกับการเกิดมะเร็งหรือไม่
“เราพบว่าครอบครัวที่มีพ่อแม่ป่วยเป็นมะเร็ง จะมีโอกาสสูงที่ลูกอาจจะป่วยเป็นมะเร็งได้ ในต่างประเทศมีการวิจัยพบว่า มะเร็งเป็นโรคที่สามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมในระดับยีน ล่าสุดดาราฮอลลีวูดอย่าง แองเจลิน่า โจลี่ ได้เข้ารับการตัดเต้านมออก หลังตรวจพบว่ามียีนที่อาจทำให้เป็นมะเร็งเต้านมได้” คุณหมอสุขุมบอกและว่า ในส่วนของผู้หญิงพบว่า มะเร็งเต้านมเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 1 ของผู้หญิงไทยและมีแนวโน้มอุบัติการณ์เพิ่มสูงขึ้นทุกปี
จากการศึกษาของประเทศในแถบยุโรป มะเร็งเต้านมเกิดจากความผิดปกติของยีน 27% จากปัจจัยสภาพแวดล้อมที่ร่วมกัน 6% จากสภาพแวดล้อมที่ต่างกันสูงถึง 67%
ด้วยเหตุดังกล่าว กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ จึงได้เริ่มทำวิจัยและพัฒนานวัตกรรมตรวจพันธุกรรมเพื่อหาสาเหตุของการเกิดมะเร็ง โดยเฉพาะมะเร็งเต้านม โดยร่วมกับศูนย์สิริกิติ์บรมราชินีนาสภากาชาดไทย ซึ่งเป็นศูนย์มะเร็งเต้านมครบวงจรตรวจรักษาด้วยทีมสหสาขาวิชาชีพ และเครื่องมือที่ทันสมัยที่สุด
อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ บอกว่า งานวิจัยครั้งนี้เป็นการพัฒนานวัตกรรมในการหาโอกาสหรือความเสี่ยงว่าจะเป็นมะเร็งหรือไม่ เป็นการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมการตรวจหามะเร็งในระดับยีนส่วนบุคคล ซึ่งจะมีประโยชน์ในการวินิจฉัยโรค ติดตามผลการรักษา ติดตามการ กลับเป็นซ้ำของผู้ป่วยภายหลังเข้ารับการรักษาและใช้เป็นแนวทางในการเลือกยาที่เหมาะสม สำหรับผู้ป่วยแต่ละราย ช่วยลดการใช้ยาเคมีบำบัด (Chemotherapy) โดยไม่จำเป็น รวมถึงการพัฒนาวิธีรักษาผู้ป่วย โดยใช้เซลล์ภูมิคุ้มกันบำบัด ซึ่งเป็นความหวังใหม่ในการรักษาและพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้ป่วยมะเร็งเต้านมให้มีระสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
“ปัจจุบันมาตรฐานในการรักษามะเร็งมี 3 แบบ คือ ผ่าตัด ใช้รังสีรักษา และใช้ยาเคมีบำบัด ซึ่งปัจจุบันแนวคิดของแพทย์ การใช้ยาเคมีบำบัดจะมีการใช้ยามากเพื่อให้รักษาได้ครอบคลุม แต่บางรายพบว่าในบางรายที่เป็นมะเร็ง 30% ที่มียีนตอบสนองต่อยา การให้ยามากเกินไปอาจส่งผลข้างเคียง และอาจทำให้การรักษาไม่ได้ผล”
คุณหมอสุขุม บอกว่า สำหรับการวิจัยร่วมกับศูนย์สิริกิติ์บรมราชินีนาถ สภากาชาดไทย ครั้งนี้ เป็นการวิจัยที่เรื่องของ การพัฒนาการแพทย์แม่นยำ หรือที่เรียกว่า Precision Medicine เป็นการรักษาแบบแม่นยำและจำเพาะ โดยอาศัยข้อมูลทางพันธุกรรมหรือข้อมูลในระดับโมเลกุลมาใช้ในการตรวจวินิจฉัย การเลือกรูปแบบการรักษา การเลือกใช้ยา รวมถึงการป้องกันโรคและสร้างเสริมสุขภาพ
“การรักษาแบบนี้จะมีการศึกษายีนของคนไข้ว่าตอบสนองต่อยาประเภทใด หรือไม่ตอบสนองต่อยาประเภทใด ทำให้เราสามารถเลือกใช้ยาให้เหมาะสมกับคนไข้ได้ ลดผลข้างเคียงของยา เป็นนวัตกรรมยุคใหม่ในปัจจุบัน ที่การให้ยาต่างๆจะเป็นไปในแนวทางของการแพทย์แม่นยำมากขึ้น” นพ.สุขุมให้ข้อมูล พร้อมกับบอกว่า เราสนใจว่ามะเร็งเต้านมมีสาเหตุจากอะไร มียีนตัวไหนบ้างที่ตอบสนอง จะต้องใช้ยาแบบไหน ซึ่งนวัตกรรมนี้มีความก้าวหน้าจากที่เคยหายีนได้เพียง 1 ตัว แต่ขณะนี้สามารถหายีนได้เพิ่มขึ้นถึง 50 ตัว ซึ่งภายใต้ความร่วมมือนี้ จะมีการพัฒนาการรักษา เป็นการรักษาด้วยภูมิคุ้มกันบำบัด หรือ Immunotherapy เป็นการรักษามะเร็งโดยอาศัยหลักการทำงานของภูมิคุ้มกัน
คุณหมอสุขุม อธิบายถึงหลักการของการวิจัยพัฒนาการรักษามะเร็งครั้งนี้ว่า หลักการง่ายๆก็คือ เมื่อมีสิ่งแปลกปลอมเข้าสู่ร่างกาย ระบบภูมิคุ้มกันจะถูกกระตุ้นให้ทำการกำจัดสิ่งแปลกปลอมนั้นออกจากร่างกาย เป็นการส่งเสริมให้ระบบภูมิคุ้มกันทำงานเพื่อให้สามารถกำจัด หรือควบคุมเซลล์มะเร็งในร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ เป็นการใช้ภูมิคุ้มกัน กระตุ้นภูมิคุ้มกันให้เกิดการรักษาโรคมะเร็ง ซึ่งในอนาคตนวัตกรรมเหล่านี้จะเข้ามาเรื่อยๆ ซึ่งแพทย์และประชาชนจะสามารถนำวิชาการเหล่านี้มาต่อยอดด้านการรักษาได้
ประโยชน์ของการวิจัยครั้งนี้คือ ลดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น ลดผลข้างเคียง และทำให้ผลการรักษาคนไข้ดีขึ้น ประโยชน์ในการดูแลรักษาคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยได้อย่างมีประสิทธิภาพและลดโอกาสในการกลับเป็นซ้ำอีก
ทั้งนี้ นักวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบ ยีน ที่เป็นสาเหตุของมะเร็งเต้านมที่สำคัญคือ BRCA1 และ BRCA2 และ P53 โดยยีน 2 ชนิดแรก พบความถี่ในการเกิดประมาณ 1 ใน 1,000 ส่วน P53 พบความถี่ในการเกิด 1 ใน 10,000 ตำแหน่งที่มีความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งคือ เต้านม รังไข่ และกระดูก
