วางกฎของบ้าน ด้วยความรักและเข้าใจ
ที่มา : หนังสือชีวิตครอบครัว สำนักส่งเสริมสถาบันครอบครัว สำนักงานกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว
โดยปกติแล้วกฎระเบียบจะแทรกอยู่ในวิถีชีวิตของทุกครอบครัวเพื่อความเป็นระเบียบภายในครอบครัว ถ้าพ่อแม่เคยปล่อยให้ลูกไร้ระเบียบเมื่อวัยเด็กแล้ว คิดจะมาฝึกลูกเมื่อเลยวัยไปแล้วย่อมเป็นเรื่องยาก พ่อแม่จะต้องวางระเบียบวิธีปฏิบัติที่แยบยล แอบแฝงไปด้วยความรักและความภาคภูมิใจแก่ผู้ปฏิบัติ
เคล็ด (ไม่) ลับของการวางกฎระเบียบในครอบครัว
– ให้ลูกได้ร่วมกำหนดกฎระเบียบ กฎหนดกฎเกณฑ์การปฏิบัติร่วมกับลูก กฎระเบียบต้องชัดเจน ปฏิบัติได้และเข้าใจง่าย
– ต้องให้เหมาะสมกับวัยและปฏิบัติได้ กฎที่วางต้องมีเหตุผล เด็กต้องยอมรับได้ และต้องระมัดระวังไม่บังคับให้เด็กปฏิบัติตามค่านิมยมหรือความต้องการของพ่อแม่ และต้องให้ลูกมีอิสระเสรีในการตัดสินใจเลือกหาทางปฏบัติด้วยตนเอง แต่ต้องอยู่ในขอบเขต
– สร้างทางเลือกเพื่อลดความขัดแย้ง ในการกำหนดกฎควรสร้างทางเลือกให้เด็ก เพื่อให้เด็กได้มีโอกาสเลือก และยังเป็นการลดความขัดแย้งได้อีกด้วย
– ปฏิบัติตามอย่างเสมอต้นเสมอปลาย เมื่อวางกฎแล้วต้องบังคับใช้สม่ำเสมอ และต้องปฏิบัติตามอย่างเสมอต้นเสมอปลาย
-เตือนเมื่อทำผิดกฎ เตือนทันทีเมื่อลูกทำผิดกฎ และสอนให้ลูกยอมรับผลของการกระทำผิด การที่พ่อแม่ไม่แสดงอาการโกรธ เพียงแต่มั่งสอนและหาวิธีลงโทษที่เหมาะสม ไม่ยอมใจอ่อนปล่อยให้ลูกทำตามใจตัวเอง จะทำให้ลูกเรียนรู้ที่จะปรับปรุงตนเอง และยึดมั่นปฏิบัติตามกฎได้ดีขึ้น
– ไม่พร่ำบ่นซ้ำซาก เมื่อลูกปฏิบัติตามกำได้แล้วไม่ควรสั่งสอนหรืออ้างเรื่องเดิมซ้ำซาก เพราะลูกไม่ชอบการพร่ำบ่น และอาจมีพฤติกรรมต่อต้านได้
– ชื่นชมเมื่อลูกปฏิบัติได้ตามกฎ อาจยกย่องชมเชยหรือจัดหารางวัลให้เหมาะสมกับโอกาสและสถานการณ์ เพื่อสนับสนุนให้พฤติกรรมนั้นๆ ของเด็กคงอยู่ แต่ต้องระมัดระวัง ไม่ใช้รางวัลนั้นๆ เป็นเครื่องต่อรองให้เด็กกระทำพฤติกรรมที่ผู้ใหญ่ต้องการ
– ลดข้อบังคับเมื่อลูกฝึกตนได้ ค่อยๆ ลดจำนวนข้อบังคับให้เหลือน้อยลง เพื่อให้ลูกฝึกปกครองตนเองโดยอาศัยการบังคับจากพ่อแม่ให้น้อยที่สุด
กฎระเบียบในครอบครัวมีเพื่อให้ลูกสามารถฝึกระเบียบวินัย เตรียมพร้อมที่จะปรับตัวเผชิญกับระเบียบข้อบังคับของสังคมในอนาคต เพื่อเด็กที่มาจากครอบครัวที่มีกฎเกณฑ์ ข้อจำกัดที่ชัดเจน จะสามารถสร้างวินัยในตัวเอง และสามารถควบคุมพฤติกรรมของตนเองได้
"พื้นฐานครอบครัวที่ดี มีความเข้มแข็ง ย่อมทำให้สังคมสงบสุข" ศ.นพ.ประเวศ วะสี