`วัดที่คนไทยอยากเห็น`

ที่มา : หนังสือพิมพ์ไทยโพสต์


ภาพประกอบจากแฟ้มภาพ


`วัดที่คนไทยอยากเห็น` thaihealth


"วัด" เป็นสถานที่สำคัญต่อวิถีชีวิต"ชาวพุทธศาสนา เป็นสถานที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ ใช้ประกอบงานพิธีกรรมต่างๆ ตามวัฒนธรรม ประเพณี มีทั้งการบวช การทำบุญในวาระต่างๆ ตลอดจนพิธีกรรมเกี่ยวกับความตาย หรือการละเล่นงานสมโภชก็จัดขึ้นที่วัดด้วยเช่นกัน วัดจึงอยู่คู่กับคนไทยตั้งแต่เกิดจนตาย


แต่ในปัจจุบันหลายคนอาจจะมองวัดเป็นเพียงสถานที่จอดรถ ประกอบพิธีในวันสำคัญทางศาสนา เป็นสถานที่สำคัญทางวัตถุ ความศักดิ์สิทธิ์ ความผูกพันระหว่างคนกับวัดลดน้อยถอยลง ด้วยเหตุนี้ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จึงได้ร่วมกับสถาบันอาศรมศิลป์ เปิดตัวต้นแบบ "วัดที่คนไทยอยากเห็น" ดึงนักออกแบบรุ่นใหม่พัฒนาวัดให้ตอบโจทย์การใช้งาน ในโครงการ "วัดบันดาลใจ"


โครงการ "วัดบันดาลใจ" จัดขึ้นเพื่อรวบรวมแนวคิดและสร้างแรงบันดาลใจในการพลิกฟื้นวัด ให้มีจุดร่วมกับสภาพสังคมปัจจุบันมากขึ้น ภายในงานมีนิทรรศการจัดแสดงผลงานการออกแบบวัดยุคใหม่ ซึ่งอาจจะไม่ได้หมายถึงการสร้างวัดใหม่ แต่เป็นการปรับรูปแบบการใช้งานบางส่วน เพื่อช่วยแก้ปัญหาด้านต่างๆ ให้กับวัด โดยแสดงให้เห็นตัวอย่างของปัญหาและแนวทางแก้ไขที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้จริง ซึ่งทั้งหมดออกแบบโดยอาสาสมัครจากโครงการวัดบันดาลใจ


นพ.ชาญวิทย์ วสันต์ธนารัตน์ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะองค์กร กล่าวว่า โครงการวัดบันดาลใจถือว่าเป็นหนึ่งในการพัฒนาพื้นที่วัดให้เป็นศูนย์เรียนรู้สุขภาวะของเมือง ตอบโจทย์การพัฒนาสุขภาวะทั้ง 4 มิติ ทั้งกาย ใจ สังคม และจิตวิญญาณ โดยพลิกฟื้นทุนทางธรรมชาติ ทุนทางวัฒนธรรม กิจกรรมและการจัดการเพื่อดึงคนยุคใหม่กลับเข้าวัด สิ่งสำคัญในการทำงานคือ การสร้างความเข้าใจกับวัด ชุมชน และองค์กรท้องถิ่น เพื่อหาจุดสมดุลร่วมกันในการจัดทำผังแม่บทในการพัฒนาสิ่งแวดล้อม กิจกรรมและพื้นที่โดยรอบ และเลือก 9 วัดนำร่องโครงการ ซึ่งถือว่าเป็นวัดตัวแทนของวัดประเภทต่างๆ ทั้งวัดกลางเมือง วัดตามวิถีบวร วัดป่าสายปฏิบัติ วัดกับการเป็นศูนย์เรียนรู้ของชุมชน วัดพัฒนาโบราณสถานที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นรูปธรรม และสามารถเป็นแรงผลักดันให้กับวัดทั่วประเทศ จนเกิดเป็นเครือข่ายเรียนรู้ระหว่างพระสงฆ์และฆราวาส โดยมีการประยุกต์ระหว่างกิจกรรมเดิมที่วัดเข้ากับกิจกรรมธรรมะร่วมสมัยโดยไม่ขัดกับวิถีเดิมของวัด


`วัดที่คนไทยอยากเห็น` thaihealth


ปริยาภรณ์ สุขกุล ผู้จัดการโครงการวัดบันดาลใจ สถาบันอาศรม กล่าวว่า โจทย์ที่ได้จาก สสส. คือ ทำอย่างไรถึงจะสามารถพลิกฟื้นวัดให้เป็นแหล่งเรียนรู้ทางจิตวิญญาณ สร้างสุขภาพกาย ใจ และสังคมได้ ในปีนี้ได้เริ่มต้นไปแล้ว 9 วัด และจะขยายเพิ่มไปให้เป็น 40 วัด ในปีที่ 2 แนวทางการออกแบบของทีมสถาปนิก นอกจากใช้องค์ความรู้ของตัวเองแล้ว ยังมาจากการพูดคุยกับชุมชน เพื่อการจัดสรรพื้นที่ และมีพื้นที่ที่เป็นความร่มรื่นภายในวัด โดยเฉพาะวัดในเมือง มีการออกแบบปรับปรุงภูมิทัศน์ เช่น "การลดภาวะวัดร้อน" พื้นที่ส่วนใหญ่กลายเป็นที่จอดรถหรืออาคาร จึงต้องมาวางผังการจัดการพื้นที่ใหม่ ทำให้พื้นที่เหล่านี้รวมกับพื้นที่สีเขียวให้ได้ เป็นต้น หรือการออกแบบ "สบายอาราม" ที่วัดส่วนใหญ่มักขยายอาคารก่อสร้างโดยไม่มีผังรองรับและไม่เหลือพื้นที่โล่ง ซึ่งทางทีมงานจะลงไปช่วยวางแผนจัดสรรพื้นที่ใช้สอยให้เต็มที่มากยิ่งขึ้น


วัดนำร่องในโครงการวัดบันดาลใจทั้ง 9 วัดนั้น จะประกอบด้วย 1.วัดสุทธิวราราม กรุงเทพฯ 2.วัดนางชี กรุงเทพฯ 3.วัดชลประทาน รังสฤษฏ์ (อารามหลวง) นนทบุรี 4.ม.มหาจุฬา ลงกรณราชวิทยาลัย และวัดมหาจุฬาลงกรณราชูทิศ พระนครศรีอยุธยา 5.วัดภูเขาทอง พระนครศรีอยุธยา 6.วัดพระสิงห์วรมหาวิหาร เชียงใหม่ 7.วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร นครพนม 8.วัดป่าโนนกุดหล่ม ศรีสะเกษ และ 9.วัดศรีทวี นครศรีธรรมราช


`วัดที่คนไทยอยากเห็น` thaihealth


ชัชนิน ซัง หนึ่งในทีมสถาปนิกของโครงการ เล่าว่า รับผิดชอบการออกแบบภายในให้กับหอสมุดวัดศรีทวี นครศรีธรรมราช ยอมรับว่าการออกแบบให้กับวัดถือเป็นสิ่งที่ยากที่สุด เพราะไม่ได้ตอบสนองเฉพาะความสวยงาม ความพึงพอใจ เท่านั้น แต่ต้องตอบโจทย์การใช้งาน แถมต้องให้สวย แต่ไม่ฟุ้งเฟ้อ ปัญหาที่เราพบส่วนใหญ่ของการก่อสร้างวัดคือ การใช้พื้นที่ยังไม่ค่อยได้ประโยชน์อย่างเต็มเม็ดเต็มหน่วย โดยส่วนตัวได้รับมอบหมายให้ออกแบบห้องสมุดของวัดซึ่งเลือกใช้สีอ่อน เพื่อให้ดูกว้าง โปร่ง ไม่อึดอัด เฟอร์นิเจอร์มีฟังก์ชันที่ครบครัน ใช้ประโยชน์จากพื้นที่ให้ได้มากที่สุด อาชีพสถาปนิกนั้นหลายคนไม่ได้มีโอกาสที่จะทำงานเกี่ยวกับวัด การได้ช่วยเหลือแค่นี้ถือว่าเล็กน้อยมาก แต่เชื่อว่าจะเป็นสิ่งที่ยิ่งใหญ่ อีกส่วนก็คือการจัดสรรพื้นที่การจราจรในวัด การที่เราลงไปในพื้นที่จึงเริ่มตั้งแต่ลงไปคุยกับวัด ถามความต้องการว่าต้องการแบบไหนอะไร อย่างที่อยุธยาได้จัดสรรพื้นที่การจอดรถ เพราะถ้ามีรถยนต์วิ่งไปที่ไหนก็ได้ในวัด มันก็จะทำให้เกิดทั้งมลพิษและเสียงรบกวน


ผลงานจากโครงการในครั้งนี้จะจัดแสดงที่หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร (Bacc) ในนิทรรศการ "W(H)at if.Forum & Exhibition : ถ้าวัด…ในวันนี้ จะเป็นวัดที่คนไทยอยากเห็น" ตั้งแต่วันนี้จนถึงวันที่ 21-26 ก.พ.2560

Shares:
QR Code :
QR Code