ระวัง 4 โรคฮิต เล่นน้ำสงกรานต์ โรคฮีทสโตรก-ไข้หวัด-ตาแดง-โรคผิวหนัง
ที่มา : กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
เทศกาลสงกรานต์เวียนมาถึงอีกครั้งในปี 2568 แน่นอนว่าหลายคนมีแผนแล้วที่จะไปเล่นน้ำ หรือท่องเที่ยวที่ไหน ซึ่งการระมัดระวังสุขภาพเป็นเรื่องสำคัญ เพื่อไม่ให้ต้องป่วยรับเทศกาล หรืออันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้
ฮีทสโตรก (Heat stroke)
คือ ผิวหนังแดง ตัวร้อนจัด ชีพจรเต้นเร็วและแรง ไม่มีเหงื่อ ปวดศีรษะ มึนงง สับสน คลื่นไส้อาเจียน ความรู้สึกตัวลดลง จนถึงหมดสติ กลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงคือ กลุ่มเปราะบาง และผู้ที่มีโรคประจำตัว และกลุ่มวัยทำงาน ที่ต้องทำงานกลางแจ้ง ออกกำลังกายหรือใช้กำลังมากเป็นเวลานาน ซึ่งช่วงเทศกาลสงกรานต์ หลายพื้นที่มีการจัดกิจกรรมกลางแจ้ง จึงขอให้ระมัดระวังและป้องกันตนเอง โดยสวมเสื้อผ้าที่มีสีอ่อน เนื้อบางเบา และระบายความร้อนได้ดี ควรพักเข้าในที่ร่มเป็นระยะ ๆ ดื่มน้ำให้บ่อยขึ้นและมากขึ้นโดยไม่ต้องรอให้กระหายน้ำ หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน แอลกอฮอล์ หรือมีปริมาณน้ำตาลสูง
- นำตัวผู้ป่วยเข้ามาในที่ร่ม จัดให้นอนราบ ยกเท้าสูงทั้งสองข้าง
- คลายเสื้อผ้าให้หลวม ลดอุณหภูมิร่างกายให้ต่ำลงโดยเร็วที่สุด เช่น ใช้ผ้าชุบน้ำเย็นหรือน้ำแข็งเช็ดตามตัว ซอกคอ รักแร้ และศีรษะ ร่วมกับใช้พัดลมเป่าระบายความร้อน
- ไม่ควรใช้ผ้าเปียกคลุมตัว เพราะจะขัดขวางการระบายความร้อนออกจากร่างกาย
- หากผู้ป่วยรู้สึกตัวให้ดื่มน้ำมาก ๆ แต่หากไม่รู้สึกตัวให้โทรแจ้งสายด่วน 1669 เพื่อรีบนำตัวส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด
โรคไข้หวัดและปอดอักเสบ
เนื่องจากการเล่นน้ำสงกรานต์ทำให้ร่างกายเปียกชื้นเป็นเวลานาน ยิ่งในต่างจังหวัดมีการเล่นติดต่อกันตั้งแต่เช้าถึงเย็นด้วยแล้ว ควรต้องระมัดระวังในผู้ป่วยที่มีภูมิต้านทานโรคต่ำและในกลุ่มเด็ก ไม่ควรสาดแรงจนเกินไปอาจทำให้สำลักน้ำ จนกลายเป็นที่มาของโรคปอดอักเสบได้ หากรู้สึกมีไข้หรือไม่สบายควรงดเล่นน้ำทันที เพราะจะทำให้อาการยิ่งรุนแรงมากขึ้น
โรคตาแดง
เป็นอีกโรคที่พบบ่อย เมื่อเราเล่นน้ำแล้วน้ำที่ไม่สะอาดที่มีเชื้อโรคปะปน เช่น น้ำในคลอง น้ำบาดาล หากน้ำกระเด็นเข้าตาและมือเราที่ไม่สะอาดอาจไปขยี้ตาก็จะทำให้เกิดการติดเชื้อและอักเสบบวมแดงขึ้นมาได้ ถ้ามีอาการเคืองตา ตาแดง น้ำตาไหล ปวดตา
โรคผิวหนัง กลาก เกลื้อน ผดร้อน
มักจะเกิดขึ้นได้ในหน้าร้อน จากการไม่รักษาความสะอาดของผิวหนัง และติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน โดยเฉพาะช่วงเทศกาลสงกรานต์ หากเล่นน้ำที่ไม่สะอาดก็จะเกิดโรคได้ง่ายมาก จึงควรรักษาความสะอาดร่างกาย ใส่เสื้อผ้าที่ไม่หนาหรือคับจนเกินไป จะมีได้ทั้ง ตุ่มใส ตุ่มแดง ตุ่มหนอง ผื่นวงแดง ผื่นจุดสีขาว คันตามจุดอับชื้น หากมีผื่นที่น่าสงสัยให้รีบปรึกษาแพทย์ทันที
นอกจากนี้ระวังเรื่องสุขอนามัย และการรับประทานอาหารที่อาจปนเปื้อนสิ่งสกปรก อาทิ น้ำแข็ง ที่ถึงจะช่วยเพิ่มความสดชื่นเย็นฉ่ำท่ามกลางอากาศร้อน หากไม่ระมัดระวังน้ำแข็งที่เรานำมาเล่นสงกรานต์ หรือใส่น้ำดื่มระหว่างเล่น อาจจะมีโอกาสพบสารปนเปื้อนเชื้อโรค ทั้งเชื้อจุลินทรีย์ สารเคมี และสิ่งแปลกปลอม ที่เกิดได้จากหลายขั้นตอน และเมื่อกินเข้าไป อาจทำให้เกิดการท้องร่วง ท้องเสียตามมาได้ ทั้งนี้ กรมอนามัย จึงมีวิธีการเลือกซื้อน้ำแข็งให้ปลอดภัย มาแนะนำ ดังนี้
- เลือกที่ภาชนะบรรจุสะอาด ปิดสนิทแน่นหนา
- มีการแสดงฉลากภาษาไทย ระบุรายละเอียดของชื่ออาหาร เลขสารบบอาหารในเครื่องหมาย อย. ชื่อและที่ตั้งของผู้ผลิต น้ำหนักสุทธิเป็นกรัมหรือกิโลกรัม
- ต้องมีข้อความว่า “น้ำแข็งใช้รับประทานได้” ด้วยตัวอักษรสีน้ำเงิน
- น้ำแข็งต้องใสสะอาด ไม่มีคราบ กลิ่นที่ผิดปกติ และไม่มีฝุ่นผงหรือสิ่งแปลกปลอมในก้อนน้ำแข็ง
ซึ่งนอกจากเรื่องของน้ำแข็งแล้วควรเลือกรับประทานอาหารที่สุก สะอาด ปลอดภัย ระวังท้องร่วง ท้องเสีย อหิวาตกโรค ตลอดจน โรคตับอักเสบจากไวรัสทางเดินอาหารชนิดเอด้วย