ระวัง!!! อุบัติภัยในช่วงตรุษจีน

ทำไมต้องจุดประทัดวันตรุษจีน? เชื่อได้ว่าคงเป็นความสงสัยของใครหลายคนว่าในช่วงเทศกาลตรุษจีน คือวันปีใหม่ของจีน ต้องมีการจุดประทัด เชิดสิงโต ประเพณีปฏิบัติที่สืบทอดกันมาตั้งแต่รุ่นครั้งอากง อาม่า

จากข้อมูลเว็บไซต์ไทยกู้ดวิวดอทคอม ระบุว่า ในสมัยโบราณที่ประเทศจีนมีตัวประหลาดเรียกว่า “ซาน เซียว” รูปร่างคล้ายคนแคระแต่วิ่งเร็วมาก ทุกปีเวลาใกล้ปีใหม่ตัวซานเซียวจะมาขโมยของกินในหมู่บ้าน ชาวบ้านจะวิ่งขับไล่แต่ไม่ทัน วันหนึ่งชาวบ้านออกไปตัดไม้ไผ่ และหุงข้าวโดยเอาปล้องไม้ไผ่เป็นฟืนระหว่างที่กำลังหุงข้าวอยู่นั้น ตัวซานเซียวกลุ่มหนึ่งก็มาพบและตรงเข้ามาจะหยิบข้าวของกิน ชาวบ้านต่างตกตะลึง ด้วยความกลัว ทันใดนั้นปล้องไม้ไผ่ที่โดนไฟก็ประทุระเบิดเสียงดัง ตัวซานเซียวทั้งกลุ่มสะดุ้งตกใจพากันหยุดนิ่งไม่กล้าเข้ามา ชาวบ้านจึงโยนปล้องไม้ไผ่เข้าที่กองไฟอีก เกิดเสียงปล้องไม้ไผ่แตกดังเป็นระยะๆ พวกซานเซียวก็พากันวิ่งหนีไปด้วยความหวาดกลัว 

ตั้งแต่นั้นมาเมื่อถึงเทศกาลปีใหม่ที่พวกตัวซานเซียวจะลงมาขโมยของกิน ชาวบ้านก็จัดหาปล้องไม้ไผ่ไว้เป็นจำนวนมากและเอาใส่กองไฟเพื่อให้เกิดเสียงประทุดังขับไล่พวกซานเซียว ต่อมาก็ได้มีการนำดินประสิวบรรจุในปล้องไม้ไผ่เล็กๆ แล้วนำไปเผาไฟเพื่อให้ระเบิดแล้วเป็นควัน เพื่อขับไล่ตัวซานเซียวและภูตผีร้ายตลอดจนสรรพโรคภัยต่างๆ และมักจุดในช่วงเทศกาลปีใหม่ 

เมื่อเป็นสิ่งที่สืบทอดกันมายาวนานตามความเชื่อ ที่ตรุษจีนหรือการเฉลิมฉลองเทศกาลสำคัญจะมีเรื่องของประทัดเข้ามาเกี่ยวข้องแล้ว ดังนั้น การใช้ประทัดด้วยความระมัดระวังจึงเป็นสิ่งที่ต้องคำนึงถึงพิเศษอย่างมาก เพราะหากละเลยความปลอดภัย ก็จะส่งผลจากเทศกาลแห่งความยินดีกลายเป็นโศกนาฏกรรมก็ว่าได้ 

โดยจากข้อมูลของกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย กระทรวงมหาดไทย ได้ระบุว่า เทศกาลตรุษจีนเป็นอีกช่วงหนึ่งที่มีสถิติการเกิดอุบัติภัยสูงกว่าปกติ ทั้งเพลิงไหม้ อุบัติภัยจากประทัด และอุบัติเหตุทางถนน เพื่อความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย จึงได้แนะวิธีป้องกันอุบัติภัยที่มักเกิดขึ้นในช่วงเทศกาลตรุษจีน ดังนี้ อัคคีภัย ปิดวาล์วถังก๊าซและดับไฟให้สนิททุกครั้งหลังประกอบอาหาร จุดธูปเทียนในภาชนะทนไฟ ไม่จุดธูปเทียนจำนวนมากในครั้งเดียวกัน เพราะจะเป็นลูกไฟขนาดใหญ่ที่ทำให้ไฟลุกลามอย่างรวดเร็ว ดูแลและดับไฟธูปเทียน ให้สนิท และเผากระดาษเงิน กระดาษทองในภาชนะที่มีฝาปิดมิดชิด ห่างจากแหล่งเชื้อเพลิงหรือวัสดุที่ติดไฟง่าย เช่น พงหญ้าแห้ง ใบไม้แห้ง เพื่อป้องกันไฟลุกลาม ควรเผาในที่โล่งแจ้ง พร้อมจัดเตรียมถังน้ำไว้บริเวณใกล้เคียง หากไฟลุกลามจะได้ดับไฟได้ทันท่วงที ก่อนออกจากบ้าน ควรปิดสวิตช์ไฟและถอดปลั๊กเครื่องใช้ไฟฟ้าทุกชนิด เพื่อป้องกันไฟฟ้าลัดวงจรจนเป็นสาเหตุของเพลิงไหม้ 

สำหรับอุบัติภัยจากประทัด แน่นอนว่าจะไม่มีการจุดประทัดภายในบ้านเรือน แต่ต้องระวังอย่าให้ใกล้แนวสายไฟ เพราะประกายไฟอาจกระเด็นไปติดวัสดุที่เป็นเชื้อเพลิง ทำให้เกิดเพลิงไหม้ ไม่จุดประทัดครั้งละจำนวนมาก เพราะแรงระเบิดจากประทัดอาจทำให้เกิดอันตรายต่อร่างกาย ห้ามโยนประทัดใส่กัน ห้ามเข้าใกล้ประทัดที่จุดแล้ว ควรอยู่ให้ห่างในระยะไม่ต่ำกว่า 10 เมตร กรณี สายชนวนประทัดดับก่อนระเบิด ควรเว้นระยะการจุดประมาณ 15 นาที แล้วจึงจุดซ้ำอีกครั้ง พร้อมดูแลมิให้เด็กนำประทัดไปจุดเล่น เพราะอาจก่อให้เกิดอันตรายได้ อุบัติเหตุทางถนน ก่อนออกเดินทาง ควรนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ วางแผนการเดินทางและเลือกใช้เส้นทางที่ปลอดภัย ตรวจสอบสภาพรถให้พร้อมใช้งาน พร้อมจัดเตรียมอุปกรณ์ประจำรถไว้ใช้ในยามฉุกเฉิน เช่น แม่แรง สายพ่วงแบตเตอรี่ ยางอะไหล่ รวมทั้งไม่ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์หรือทานยาที่มีฤทธิ์กดประสาท เพราะจะทำให้ประสิทธิภาพในการขับขี่ลดลง และควรปฏิบัติตามกฎจราจรอย่างเคร่งครัด เพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุทางถนน 

แม้จะเป็นเรื่องง่ายๆ แต่หากใส่ใจและพึงระวังอุบัติเหตุอยู่เสมอ ความปลอดภัยกับรอยยิ้มแห่งความสุขของการเฉลิมฉลองเทศกาลตรุษจีนก็จะมีแต่ความสุข ความเจริญต่อไป

เรื่องโดย: สุนันทา สุขสุมิตร Team content www.thaihealth.or.th