รร.บ้านร้อง ร่วมสืบสานลิเกพื้นบ้าน

          รร.บ้านร้อง จ.น่าน ร่วมสืบสานการแสดงลิเกพื้นบ้าน 'พี่ร้อง-น้องรำ' นำความบันเทิงสร้างสุขภาวะ แก่ชุมชน


รร.บ้านร้อง ร่วมสืบสานลิเกพื้นบ้าน thaihealth


         ในงานสำคัญๆ ของอำเภอปัว จังหวัดน่าน ผู้คนในชุมชนจะมีความสุข ไปกับการชมการแสดง "ลิเกพื้นบ้าน" ฝีมือการร้องรำของเด็กๆ จาก "โรงเรียนบ้านร้อง" ที่มีลีลาท่วงท่าการร่ายรำราวกับมืออาชีพ  ที่สร้างความประทับใจให้กับผู้ชมเป็นอันมาก


          "คณะลิเกรุ่นเยาว์" ของ "โรงเรียนบ้านร้อง" ได้ให้ความบันเทิงกับผู้คนในอำเภอปัว มานานเกือบ 10 ปี ต่อมาในปี  2554 จึงได้นำเอาการแสดงลิเกพื้นบ้านมาผสมผสานกับ การสร้างทักษะการอ่านออกเขียนได้ ภายใต้ "โครงการสานสายใยรักการอ่านที่บ้านร้อง" ที่มีเป้าหมายในการส่งเสริมการอ่าน เพิ่มทักษะการพูด สร้างให้เด็กเรียนรู้ และรักศิลปวัฒนธรรมไทย และยังเป็นการสืบสานต่อ "ลิเกเมืองน่าน"การแสดงพื้นบ้านที่กำลังจะหมดไป


          นายสมนึก ตาลตา ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านร้อง กล่าวว่า คณะลิเกรุ่นเยาว์เกิดขึ้นจากความคิดที่อยากจะสืบทอดลิเกเมืองน่าน เพราะเห็นว่าปัจจุบันเหลือเพียงคณะเดียว จึงได้นำเด็กมาฝึกการขับร้องและสืบสานการแสดงลิเกเป็นเวลากว่า 10 ปีแล้ว โดยปัจจุบันมีนักเรียนเข้าร่วมโครงการทั้งหมด 85 คน ซึ่งผลจากการฝึก เด็กๆ ไม่เพียงแต่จะสามารถสืบทอดการแสดงพื้นบ้านของน่านได้เท่านั้น หากคณะลิเกพื้นบ้านที่คณะครูร่วมกันคิดว่าจะสร้างขึ้นเพื่อประชาสัมพันธ์ชื่อเสียงของโรงเรียนให้เป็นที่รู้จัก กลับส่งผลดีอย่างคาดไม่ถึงจากผลการเรียนของเด็กๆ ที่ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด


          "ครูจะเน้นให้เด็กๆ มีทักษะในการจับใจความ สามารถอ่านออกเสียงได้อย่างชัดเจน และนำไปฝึกร้องลิเกแบบธรรมดาโดยเน้นในเรื่องประชาสัมพันธ์โรงเรียนให้เป็นที่รู้จัก ซึ่งประสบความสำเร็จพอสมควร แต่สิ่งที่ได้มากกว่านั้น คือ เด็กที่เข้ามาอยู่ในโครงการลิเกจะมีผล การเรียนดีขึ้นมาก สามารถสอบเลื่อนขึ้นชั้นมัธยมศึกษาในห้องต้นๆได้  คณะครูจึงมาวิเคราะห์กันว่า การฝึกเล่นลิเก เล่นละคร และเล่นดนตรีไทย มีส่วนช่วยทำให้เด็กมีพัฒนาการด้านสมองมากขึ้น" ผอ.สมนึก ระบุจากผลดีที่เกิดขึ้น คณะครูของโรงเรียนบ้านร้องจึงมีความคิดที่จะขยายผลกิจกรรมลิเกรุ่นเยาว์จากเพียงแค่การประชาสัมพันธ์โรงเรียนไปสู่การให้ความรู้ด้านสุขภาวะในหมู่นักเรียนและกระจายไปสู่ชุมชนรายรอบโดยใช้ลิเกเป็นสื่อ จึงเกิดเป็น "โครงการสุขภาพดีที่บ้านร้อง (ลิเกสุขภาพ)" ขึ้นภายใต้ "โครงการต่อยอดพัฒนานวัตกรรมสร้างสรรค์การเรียนรู้เพื่อสุขภาวะเด็กและเยาวชน" โดยมีสำนักงานส่งเสริมสังคมแห่งการเรียนรู้และคุณภาพเยาวชน (สสค.)  และ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ให้การสนับสนุนนายสุวิทย์ สวนดอกไม้  ครูผู้รับผิดชอบโครงการ กล่าวว่า ปัจจุบันสังคมมีปัญหาด้านสุขภาวะมาก จึงมีความคิดที่จะต่อยอดการดำเนินงานเดิมในโครงการสานสายใยรักการอ่านฯ โดยนำทักษะการอ่านเขียน การพูดและการแสดงลิเกของเด็กๆ ไปใช้เพื่อสื่อสารความรู้ ด้านสุขภาวะต่างๆ ให้กับเด็กนักเรียน ผู้ปกครอง และชุมชนโดยรอบ


          "ช่วงปี 2556 พอเข้าร่วมโครงการ เราได้มีการปรับบทลิเก ให้เน้นไปในเรื่องของการให้ความรู้ในด้านสุขภาวะด้านต่างๆ  โดยเด็กๆ จะต้องฝึกทักษะในทุกด้าน ต้องผสมผสานทั้งการอ่าน และการแสดง เด็กๆ ต้องฝึกจับใจความ  ฝึกอ่านกันเอง สอนกันเอง กำกับกันเองโดยมีครูเป็นผู้ช่วยดูแล ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่าย แต่เราก็ได้เห็นการพัฒนาของเด็กอย่างรวดเร็ว เพราะเด็กจะไม่เพียงแต่เรียนดี ยังกล้าแสดงออก ร่างกายแข็งแรงเพราะได้ออกกำลังกายจากการร่ายรำ รวมทั้งเด็กและ ผู้ชมยังสามารถนำเอาสาระที่ได้จากบทลิเกไปปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้"ครูสุวิทย์ระบุ


          สำหรับบทลิเกสุขภาวะที่ได้รับความนิยมเป็นบทละครที่คิดขึ้นมาใหม่คือเรื่อง "น้ำตาแม่" โดยจะสอดแทรกเรื่องของพิษภัยของสุรา ยาเสพติด การพนัน ที่ส่งผลต่อสุขภาพกาย-ใจ ที่อาจส่งผลทำให้ ครอบครัวแตกแยกได้ โดยบทลิเกชุดนี้ยังได้ถูกนำไปแสดงตามงานสำคัญๆ ของอำเภอ และบางครั้งยังออกไปแสดงให้ผู้สูงวัยในโรงพยาบาลได้ชมลิเกอีกด้วย


          "ครั้งหนึ่งมีคุณยายท่านหนึ่งป่วยหนักมากเข้าไปนอนโรงพยาบาล คุณยายชอบดูลิเกมากแต่ไม่มีที่ไหนแสดงและอยู่ในโรงพยาบาลด้วย  แกอยากดูลิเกเด็กโรงเรียนบ้านร้องมาก ญาติๆ กลัวว่าแกจะเสียชีวิต จึงขอให้เราไปแสดงที่โรงพยาบาล  คุณยายได้ดูก็มีกำลังใจ ทุกวันนี้ท่านก็ยังมีชีวิตอยู่  เป็นเรื่องที่ครูประทับใจมาก" ครูสุวิทย์เล่าความประทับใจนอกจากสร้างความบันเทิงพร้อมกับสอดแทรกสาระ ความรู้ด้านสุขภาวะแล้ว ลิเกสุขภาวะเด็กคณะบ้านร้อง ยังสามารถ คว้าหลายรางวัลในระดับท้องถิ่น และยังได้รับรางวัลชนะเลิศระดับประเทศจาก "งานศิลปหัตถกรรมนักเรียน"  ในกลุ่มสาระสังคมศึกษา เมื่อปี 2556 มาแล้ว


          ด.ญ.ชนกนันท์ มหาศาล นักเรียนชั้น ป.4 เล่าว่า "เมื่อก่อนเวลาว่างก็เล่นกับเพื่อน แต่เดี๋ยวนี้ ใช้เวลาว่างฝึกออกเสียง ฝึกรำ ก่อนจะแสดงลิเกได้ คุณครูให้ท่องบท พอคล่องแล้วถึงจะได้เล่น เรื่องที่เล่นตอนนี้ก็คือ  เรื่องน้ำตาแม่ ทำให้หนูได้ความรู้ และรู้ว่า การพนันเป็นสิ่งไม่ดี ทำให้คนอื่นเดือดร้อน หนูได้เอาไปบอกครอบครัวด้วย แม่ชอบให้หนูเรียนลิเก"


          "เรามีการวางรากฐาน และวางแผนที่จะดำเนินงานไปอย่าง ต่อเนื่อง เพราะเราได้เห็นว่า ลิเกสามารถช่วยในเรื่องพัฒนาการให้กับเด็กหลายๆ ด้าน ทั้งทางร่างกายและจิตใจ พวกเขาได้ออกกำลังกาย ได้ฝึกการอ่าน ได้แสดงออก ได้ความรู้ ได้คติสอนใจจากเรื่องราวที่พวกเขาเล่น พวกเขาจะได้ซึมซับสิ่งเหล่านี้และติดตัวไปแม้จะออกจากโรงเรียนไปแล้ว เขาสามารถจะถ่ายทอดสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม ได้อีกด้วย" ครูสุวิทย์ กล่าวสรุป


 


 


          ที่มา: หนังสือพิมพ์แนวหน้า


          ภาพประกอบจากอินเทอร์เน็ต

Shares:
QR Code :
QR Code