พิษร้ายของสเตียรอยด์

ที่มา : คู่มือสุขภาพประชาชน โดยสมาคมเภสัชกรรมชุมชน (ประเทศไทย)

แฟ้มภาพ

แม้ว่าในทางการแพทย์ สเตียรอยด์จะมีข้อบ่งชี้ทางการรักษามากมาย แต่ไม่ควรซื้อยานี้ใช้เอง เนื่องจากผลข้างเคียงของสเตียรอยด์นั้นมีมากมายเช่นกัน ซึ่งสเตียรอยด์ส่งผลเสียต่อรายการดังนี้

เลือดออกในกระเพาะอาหาร  สเตียรอยด์มีผลทำให้ผนังกระเพาะอาหารและลำไส้บางลง ส่งผลให้สูญเสียความสามารถในการป้องกันกรดในทางเดินอาหารที่หลั่งมาเพื่อย่อยอาหาร หากใช้สเตียรอยด์ไปนาน ๆ ทำให้ผนังกระเพาะอาหารบางจนถึงขั้นทะลุ และเกิดแผลเลือดออก หากไม่ได้รับการรักษาทันท่วงที อาจเสียชีวิตได้

กระดูกบาง กระดูกพรุน  สเตียรอยด์จะไปกระตุ้นเซลล์ในกระดูกชนิดหนึ่งร่วมกับกระตุ้นระบบของฮอร์โมน ทำให้กระดูกถูกละลายบางลง อาจทำให้เกิดภาวะกระดูกพรุนและกระดูกหักได้ง่าย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้สูงอายุหรือสตรีหมดวัยประจำเดือน

การติดเชื้อต่าง ๆ ง่ายขึ้น  สเตียรอยด์มีฤทธิ์กดภูมิคุ้มกันของร่างกาย เมื่อภูมิคุ้มกันของร่างกายลดต่ำลง โอกาสที่เกิดการติดเชื้อต่าง ๆ ก็จะมากขึ้น

ยับยั้งการเจริญเติบโตในเด็ก  สเตียรอยด์ทำให้เด็กโตช้าและหยุดสูงเร็วกว่าปกติ อาจไม่ถึงเสียชีวิต แต่หากกรณีสตรีตั้งครรภ์มีการใช้สเตียรอยด์อย่างต่อเนื่องในขณะที่ตั้งครรภ์ อาจทำให้เด็กเกิดมาพิการได้

สูญเสียการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด  สเตียรอยด์มีผลทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มสูงขึ้นในผู้ป่วยเบาหวาน หรือทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดควบคุมได้ยาก หากระดับน้ำตาลในเลือดอยู่ในระดับสูงมาก อาจทำให้ช็อกและเสียชีวิตได้

ยาสเตียรอยด์มีประโยชน์ในทางการแพทย์มากมาย แต่พิษของยานั้นก็ไม่น้อยไปกว่ากัน ดังนั้นไม่ควรซื้อยามารับประทานเองอย่างเด็ดขาด การใช้ยาสเตียรอยด์ควรอยู่ในความดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด นอกจากนี้ยังต้องระมัดระวังสเตียรอยด์ที่อาจแฝงมาในรูปของยาสมุนไพร ยาต้ม ยาหม้อ ยาลูกกลอน อาหารเสริมสุขภาพ รวมถึงยาบำรุงกำลังต่าง ๆ ซึ่งกรณีที่มีความต้องการที่จะรับประทานยาเหล่านี้จริง ๆ ควรปรึกษาแพทย์