ปฏิบัติการ “พื้นที่นี้…ดีจัง”

ติดยิ้ม เติมใจ ให้พลัง

 

 

          เด็กๆ เสมือน เมล็ดพันธุ์แห่งชีวิต รอการเติบโตเป็นพืชพันธุ์ของวันใหม่ ให้ดอกออกผลผลิบานในท้องทุ่งแห่งอนาคต หากแต่ทุกวันนี้ พื้นดิน ที่เมล็ดกล้าเหล่านี้จะได้เติบใหญ่ กลับกร้าวกร้าน กันดาร แห้งแล้ง ถึงเวลาร่วมกันปลูกสวนของแผ่นดินอันร่มรื่น อุดมสมบูรณ์ ให้เมล็ดพันธุ์น้อยๆ ได้หยั่งรากฝากใบ ด้วยการฟูมฟัก ดูแล พรวนดิน รดน้ำ กำจัดแมลงกัดกิน เพื่อเมล็ดพันธุ์ของวันใหม่ ได้ผลิบานสร้างสรรค์ อย่างมีความสุข ในทุกที่ เพื่อทุกคน

 

เมล็ดพันธุ์แห่งชีวิต : เด็กๆ และ เยาวชน วัยแห่งเรียนรู้

 

          เด็กและเยาวชน คือ ประชาชนช่วงอายุ 0 – 25 ปี ซึ่งเป็นวัยแห่งการเรียนรู้ จากการสังเคราะห์ความรู้ความเข้าใจในเรื่องการบรรลุวุฒิภาวะของสมองจากหลังไปหน้า และผลต่อการพัฒนาปัญญาภายนอกและปัญญาภายในในแต่ละวัย จะมีลำดับการเรียนรู้เกิดขึ้นดังแผนภูมิ

 

 

          ทั้งนี้ สิ่งที่ได้เกิดขึ้นในแต่ละวัยจะมีคุณสมบัติสะสมไปในวัยต่อๆ ไป และในมุมกลับกันสิ่งที่จะพัฒนาขึ้นในแต่ละวัยก็ต้องมีพื้นฐานจากวัยก่อนหน้าด้วย

 

          พื้นดินที่กร้าวกร้าน กันดาร และ แห้งแล้ง : สภาพแวดล้อมที่เสี่ยงและเป็นพิษภัยของเด็กและเยาวชนไทยในปัจจุบัน

 

          ในขณะที่เด็กและเยาวชน เป็นวัยแห่งการเรียนรู้ แต่สภาพแวดล้อมของเด็กและเยาวชนปัจจุบัน กลับมีความเสี่ยงและเป็นพิษภัยอย่างยิ่ง

 

          จากการสำรวจเด็กอายุ 12 – 19 ปี ในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล จำนวน 2,384 คน ระหว่างวันที่ 1 – 8 กุมภาพันธ์ 2551 ของศูนย์วิจัยเอแบคโพลล์ พบว่า เด็กสามารถเดินถึงร้านเหล้า ได้ ภายใน 7 นาที ไปร้านเกมและแหล่งพนันได้ในเวลา 15 นาที เข้าถึงซีดีลามกและสถานบันเทิงได้ใน 30 นาที สอดคล้องกับที่โครงการ child watch โดย ดร.อมรวิชช์ นาครทรรพ และคณะ พบว่าหลายจังหวัดมีพื้นที่เสี่ยง แหล่งเริงรมย์ต่างๆ มากกว่าพื้นที่ดีและสร้างสรรค์ 2 – 3 เท่า

 

          แผนงานสื่อสร้างสุขภาวะเยาวชน (สสย.) จึงกำหนดแผนรณรงค์ “พื้นที่สร้างสรรค์สำหรับเด็กและเยาวชน” เพื่อให้ทุกภาคส่วนในสังคม ตระหนักในปัญหา ช่วยขจัดและควบคุมสภาพแวดล้อมที่เป็นพิษต่อเด็ก หันมาร่วมมือร่วมใจกันสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการพัฒนาเด็กอย่างรอบด้าน เพื่อให้เกิดพื้นที่ดี และกิจกรรมสร้างสรรค์สำหรับเด็กและเยาวชน อย่างจริงจังและกว้างขวางทั่วถึง

             

สวนของแผ่นดิน : พื้นที่สร้างสรรค์เพื่อสุขภาวะสำหรับเด็กและเยาวชน

           

          แผนงานสื่อสร้างสุขภาวะเยาวชน (สสย.) และ เครือข่ายพื้นที่สร้างสรรค์สำหรับเด็ก ให้ความหมายของพื้นที่สร้างสรรค์ว่า เป็นพื้นที่สร้างประสบการณ์ สร้างโอกาส ในการพัฒนาตามวัย ตอบสนองความต้องการของเด็ก เพื่อส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้อย่างสร้างสรรค์ โดยการมีส่วนร่วมของเด็ก ครอบครัว ชุมชน เป็นสถานที่ หรือ โอกาส ที่เด็ก ครอบครัว ชุมชน และ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ร่วมกันดำเนินการอย่างอิสระ มีความสุข จนมีผลให้เกิดการเรียนรู้ และ พัฒนาการอย่างสร้างสรรค์สำหรับเด็ก

 

          พื้นที่ทางกายภาพ

 

          พื้นที่สำหรับเล่นและทำกิจกรรมต่างๆ ทั้งในบ้าน โรงเรียน และ ชุมชน ต้องเป็นพื้นที่ที่ปลอดภัย มีการจัดการสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการเล่น ทำกิจกรรมตามวัยของเด็ก อย่างอิสระและสร้างสรรค์

 

          พื้นที่ทางความคิด

 

          เปิดเวทีให้เด็กและเยาวชนได้แสดงออก แสดงความสามารถ มีส่วนในการตัดสินใจและจัดกระบวนการจัดกิจกรรมของตนเอง สอดคล้องกับความต้องการที่แท้จริงของเด็ก ส่งเสริมให้ค้นพบศักยภาพและคุณค่าของตนเอง

 

          พื้นที่ทางสื่อ

 

          สื่อนับเป็นบริบททางสังคมที่เป็นสาธารณะ ทุกคนสามารถรับและเข้าถึงได้ สื่อสาธารณะทุกประเภทจึงมีหน้าที่แบ่งปันพื้นที่ให้กับเด็กอย่างพอเพียง

           

          พื้นที่ทางสังคม

 

          เปิดโอกาสให้เด็กมีสิทธิ มีส่วนร่วมในการแบ่งปัน หรือจัดสรรทรัพยากรในสังคม มีส่วนกำหนดทิศทางบริการหรือสวัสดิการสำหรับเด็ก

 

 

หยั่งรากฝากใบ : กระบวนการเปิดพื้นที่สร้างสรรค์สำหรับเด็กและเยาวชน

 

          เพื่อรณรงค์ “พื้นที่สร้างสรรค์สำหรับเด็กและเยาวชน” ให้เกิดผลยั่งยืน แผนงานสื่อสร้างสุขภาวะเยาวชน (สสย.) เครือข่ายพื้นที่สร้างสรรค์สำหรับเด็ก และ กลุ่มดินสอสี จึงได้ร่วมกันดำเนินโครงการ มหกรรมพื้นที่สร้างสรรค์ “พื้นที่นี้…ดีจัง” (d-jung space festival) จัดกระบวนการเรียนรู้ สร้างกิจกรรม และ รณรงค์สื่อสารสาธารณะ เปิด “พื้นที่สร้างสรรค์เพื่อสุขภาวะเด็กและเยาวชน” ในมิติต่างๆ

 

          กระบวนการเปิด “พื้นที่สร้างสรรค์เพื่อสุขภาวะเด็กและเยาวชน” ให้เป็นสวนอันอุดมสมบูรณ์ เพียงพอต่อการเติบโตอย่างงดงามของเมล็ดกล้าในดินกร้าว ตามโครงการ มหกรรมพื้นที่สร้างสรรค์ “พื้นที่นี้…ดีจัง” (d-jung space festival) มี 5 องค์ประกอบสำคัญ ดังต่อไปนี้

 

          1. ฟูมฟัก (สร้างความเข้าใจ ตระหนักในปัญหา และ ระคมความคิดเห็น)

          2. ดูแล (ส่งเสริมบทบาทของผู้ใหญ่ ครอบครัว โรงเรียน ชุมชน องค์กรปกครองท้องถิ่น หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง สื่อมวลชน ในการสร้างสรรค์พื้นที่ดีและกิจกรรมสร้างสรรค์สำหรับเด็กและเยาวชน) 

          3. พรวนดิน (องค์ความรู้ กระบวนการเรียนรู้ และ นักจัดการพื้นที่สร้างสรรค์)

          4. รดน้ำ (กิจกรรมรณรงค์ สื่อสารสาธารณะ ขยายผลพื้นที่ดีและกิจกรรมสร้างสรรค์)

          5. กำจัดแมลง (เฝ้าระวังเท่าทันสื่อ ขจัด ควบคุม หรือ ลดพื้นที่เสี่ยง เสนอนโยบาย)

 

ผลิบานสร้างสรรค์ : สร้างสุข ทุกที่ ทุกวัย เข้าถึงได้ใน 5 นาที

 

          ด้วยหวังว่า “พื้นที่สร้างสรรค์เพื่อสุขภาวะเด็กและเยาวชน” ที่ครอบคลุมแนวคิดกิจกรรม ทั้งมิติด้านกายภาพ ความคิด สื่อ และ สังคม ภายใต้การมีส่วนร่วมของทุกฝ่าย โดยเด็กและเยาวชนเป็นผู้นำ ผู้ใหญ่เป็นฝ่ายหนุน จะผลิบานสร้างสรรค์ สร้างสุข ทุกที่ ทุกวัย เข้าถึงได้ใน 5นาที เพื่อเป็นหนึ่งในกระบวนการพัฒนาเพื่อการเรียนรู้ การมีทักษะชีวิต ความรู้เท่าทันสื่อ เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการเปลี่ยนประเทศไทยให้น่าอยู่ สู่การมีสุขภาวะที่ดีและยั่งยืนของเด็ก เยาวชน ครอบครัว และ ชุมชนต่อไป

 

 

แนวคิดกิจกรรม

 

ธง                     : ห้านาที ถึง พื้นที่สร้างสรรค์

คำขวัญ             : สร้างสรรค์ สร้างสุข ทุกวัย ทุกพื้นที่

แนวคิด               : พื้นที่นี้…ดีจัง d-jung space

d – dream          : ฝันร่วมกัน ของคนสร้างสรรค์พื้นที่

jun – junction     : ชุมทาง พื้นที่สร้างสรรค์ แบ่งปันสร้างสุข

g – good health : เบิกบาน ด้วยสุขภาวะที่ดี

 

 

 

 

 

 

 

ที่มา : แผนงานสื่อสร้างสุขภาวะเยาวชน (สสย.)

update: 22-09-53

อัพเดทเนื้อหาโดย : ศิรินทิพย์ อิสาสะวิน