“บูวักกลุ” พิธีกรรมไล่สิ่งชั่วร้าย

          ช่วงตลอดเดือน เมษยน 2557 ที่ชุมชนชาวเลหาดราไวย์ จ.ภูเก็ต ได้เกิดเหตุการณ์ มีผู้คนล้มตายติดต่อกันอย่างน่าประหลาดทั้งชาวเลและคนละแหวกใกล้เคียงรวมถึงคนทำงานเพื่อชุมชน และรวมไปถึงคนที่เป็นโจทย์มีคดี ฟ้องร้องชาวเลเรื่องที่ดินด้วย ในจำนวนนี้เป็นชาวเล 5 ศพ และหากนับที่ไม่ใช่ชาวเลแล้วก็ประมาณ 10 ศพ

         จากการสอบถาม ประธานชุมชนชาวเลราไวย์ ได้เล่าให้ฟังว่า ผู้เฒ่าในชุมชน วัยกว่า 80 ปี อดีตผู้เคยได้เล่าเรียนวิชาจากโต๊ะหมอคนเก่าแก่ ได้ฝันเห็น ผู้เฒ่าบรรพบุรุษได้มาบอกว่า ได้เกิดสิ่งไม่ปกติในชุมชน มีสิ่งไม่ดีเข้ามาในชุมชน หากปล่อยไว้ จะทำให้ผู้คนล้มตายเพิ่มขึ้น ต้องทำพิธีกรรมปัดเป่าและขับไล่สิ่งไม่ดีให้ออกไปจากชุมชน หลังจากได้นำเรื่องนี้คุยกับโต๊ะหมอคนปัจจุบันแล้ว ทั้งคนเฒ่าคนแก่ และประธานชุมชนก็เห็นด้วยว่าควรจะทำพิธีลอยเรือสะเดาะเคราะห์ เพื่อลอยสิ่งไม่ดีให้ออกไปจากหมู่บ้าน

         เดิมที พิธีลอยเรือ (ตุละ บาลา) หรือพิธีลอยเรือสะเดาะเคราะห์ ซึ่งเป็นพิธีกรรมโดยทั่วไปของชาวเลอูรักลาโว้ย ฝั่งทะเลอันดามัน แต่เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นช่วงนี้ โต๊ะหมอบอกต้องใช้พิธีกรรมลอยเรือ (บู วัก กลุ) ซึ่งเป็นพิธีกรรมโบราณที่นอกจากจะสะเดาะเคราะห์แล้วจะเป็นการส่งวิญญาณร้าย ที่วนเวียนในชุมชน ให้ออกไปด้วย

         ก่อนเวลาประอาทิตย์ ตกดิน วันนี้เป็นวัน แรม 11 ค่ำ เดือน 5 ตรงกันวันศุกร์ ที่ 25 เม.ย. 57 ที่หน้าหาดชุมชนชาวเลราไวย์ โต๊ะหมอ ผู้นำชุมชน และชาวเลจำนวนหนึ่ง มาพร้อมกับเรือจำลองที่ทำขึ้นจากไม้ระกำ เครื่องครัว อันประกอบไปด้วย พริก เกลือ ข้าวสาร กะปิ ข้าวเหนียว ข้าวขาว ปลาดทอด ปลาย่าง และน้ำดื่ม ถูกวางไว้ในเรือลำน้อย ประดุจดังคนจะออกเรือเพื่อไปพักค้างแรมตามเกาะแก่งต่าง ๆ โต๊ะหมอ จุดกำยามบริกรรมคาถาทำพิธี ผู้นำชุมชนและผู้มาร่วมพิธี ต่างนำข้าวตอก ลูบตามตัว ก่อนจะโยนลงเรือ บางคนก็ตัดเล็บตัดผม โยนลงเรือด้วย เพื่อสะเดาะเคราะห์ เสร็จพิธีบรรพดาชาย ผู้มีกำลังก็ได้นำเรือไม้ระกำลอยไปตามกระแสคลื่น เป็นที่น่าสังเกตุของหลายคน ว่าได้เห็นเรือไม้ระกำวิ่งแล่นไปกลางทะเลอย่างรวดเร็ว ราวกับมีคนช่วยกันพาย ซึ่งในพิธีลอยเรือนี้ หวังว่าสิ่งร้าย ๆ ในชุมชนจะลอยหายไปด้วย เพราะพิธี บูวักกลุ นี้ ตั้งแต่ผมจำความได้ เพิ่งได้มากระทำปีนี้เอง (ผู้นำชุมชน วัย 69 ปี กล่าว ทิ้งท้าย) ก่อนจะแยกย้ายไปประกอบกิจธุระของตนเอง ต่อไป

         ด้าน นักพัฒนาอิสระ ได้ให้ความเห็นกับพิธีนี้ว่า หากเป็นเหมือนเมื่อก่อน เมื่อเกิดเหตุร้ายหรือโรคระบาดในชุมชนชาวเลแล้ว จักต้องอพยพย้ายถิ่นกันเลยทีเดียว เช่นเมื่อก่อนชาวเลที่เคยอยู่เกาะเฮและเกาะบอน ได้เกิดมีโรคอหิวาฯ ระบาด ชาวเลจำนวนมาก ก็ได้ย้ายมาอยู่ที่หาดราไวย์เป็นต้น แต่นั่นก็เป็นร้อยปีมาแล้ว ทว่า ในปัจจุบันที่ดินประดุจดังทองคำอย่างภูเก็ตแล้ว การจะย้ายถิ่นฐานดั่งเมื่อก่อนเป็นเรื่องยากมาก แม้แต่ที่ดินที่อาศัยอยู่และที่ทำกินของชาวเลที่ได้ทำกินอยู่มานานอย่างที่ปัจจุบัน ยังถูกเบียดเบียน

        เรื่องแห่งวิญญาณร้ายนี้อาจมองไม่เห็นเป็นตัวเป็นตน แต่เรื่องร้ายแห่งการรุกที่อยู่อาศัยที่ทำกินชาวเล เริ่มมองเห็นชัดขึ้นทุกขณะ… "มีทะเล ไม่มีที่ทำกิน มีที่ดิน ไม่มีที่อยู่อาศัย" คำนี้ ยังใช้ได้ถึงทุกวันนี้

       ที่มา: เว็บไซต์ชุมชนไทย