ที่มา : หนังสือลาก่อนฟันผุ

แฟ้มภาพ

เคยแปลกใจไหมว่า ทำไมเราแปรงฟันทั้งเช้าเย็นไม่เคยขาด บางคนแปรงฟัน 3 เวลา แต่เหตุใดฟันจึงยังผุ ถ้าพิจารณาอย่างละเอียดแล้ว คำตอบนี้อาจอยู่ตรงที่เราแปรงฟันผิดวิธีหรือดูแลฟันของเราผิดวิธีหรือเปล่า ฟันของเราจึงไม่สะอาดเพียงพอ อาจมีอีกหลายเรื่องที่เรามองข้ามเกี่ยวกับฟันของเรา

1.ยาสีฟัน

คนที่มีฟันปกติให้เลือกใช้ยาสีฟันชนิดครีมหรือเจลที่มีสารฟลูออไรด์ผสมเพื่อช่วยป้องกันฟันผุ ส่วนคนที่มีอาการเสียวฟันที่เกิดจากเหงือกร่น ให้เลือกยาสีฟันชนิดที่ระบุว่า ช่วยลดอาการเสียวฟัน เด็ก 3-6 ขวบ บีบยาสีฟันขนาดเท่าเม็ดถั่วเขียว ส่วนเด็กวัยประถม บีบยาสีฟันขนาด 1-2 เซนติเมตร สำหรับการทำความสะอาดในช่องปาก อีกทั้งยังได้รับฟลูออไรด์ในขนาดที่เหมาะสมกับการป้องกันโรคฟันผุด้วย

2.แปรงสีฟัน

• ขนแปรง ควรเป็นแปรงสีฟันที่มีขนแปรงนุ่มหรือนุ่มปานกลาง ปลายขนแปรงมน เพื่อให้ขนแปรงเข้าทำความสะอาดโดยไม่ทำอันตรายต่อเหงือกและฟัน
• ด้ามแปรง ควรมีความยาวขนาดที่จับได้ถนัด เพื่อให้มือสามารถบังคับแรงและทิศทางได้ดี
• หัวแปรงควรมีขนาดพอเหมาะกับปากสามารถทำความสะอาดได้ถึงฟันกรามซี่ในสุด และมีความยาวหัวแปรงราว 2-2.5 เซนติเมตร ซึ่งคลุมฟันได้ 2-3 ซี่ และทำความสะอาดได้ทุกซอกและซี่ฟัน
• หลังการแปรงฟัน ควรล้างแปรงสีฟันให้สะอาด อย่าให้มีเศษยาสีฟันหรือเศษอาหารติดอยู่ สะบัดให้แห้ง และเก็บในที่ที่อากาศถ่ายเทได้

3.ไหมขัดฟัน

• ช่วยในการกำจัดคราบจุลินทรีย์และเศษอาหารที่ติดอยู่ตามซอกฟัน ไหมขัดฟันส่วนใหญ่จะมีสีขาว บางชนิดเคลือบขี้ผึ้ง บางชนิดไม่เคลือบ ซึ่งการใช้ไหมขัดฟันไม่ถูกวิธีก็จะทำให้เกิดอันตรายต่อเหงือกได้ วิธีใช้ที่ถูกต้องคือ
• ใช้ไหมขัดฟันยาวประมาณ 1 ฟุต พันสองปลายที่นิ้วกลาง 2 ข้าง  
• ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ของแต่ละข้างเป็นตัวบังคับลากไหมขัดฟันผ่านจุดสัมผัสระหว่างฟัน 2 ซี่ที่ต้องทําาความสะอาด โดยโอบแนบคอฟันทีละซี่ ขยับไป-มาคล้ายเลื่อย เพื่อกวาดเศษอาหารออก ทําาแบบนี้จนครบทุกซอกฟัน
• ระวังอย่ากดไหมแรง เพราะจะกระแทกเหงือกบาดเจ็บ ปกติไหมขัดฟันจะไม่ขาดในขณะใช้งาน ถ้าขาดแสดงว่าอาจมีฟันผุที่ตำแหน่งนั้นหรือวัสดุอุดบิ่นแตก ต้องไปพบทันตแพทย์เพื่ออุด

4.ไม้จิ้มฟัน

• ควรมีหน้าตัดเป็นรูปสามเหลี่ยมเรียวเล็ก ส่วนปลายแหลมเพื่อสอดเข้าไปตรงซอกฟันได้โดยไม่ทำอันตรายต่อเหงือก ไม้ที่ใช้ทำไม้จิ้มฟันควรเป็นไม้เนื้ออ่อน เช่น ไม้ส้ม ซึ่งจะนิ่มเมื่อถูกนำและไม่เป็นเสี้ยน ซึ่งอาจตำเหงือกเป็นแผลอักเสบได้และไม้จิ้มฟันเหมาะแค่การกำจัดเศษอาหารชิ้นใหญ่เท่านั้น และต้องใช้อย่างถูกวิธี ดังนี้
• สอดเข้าไปในซอกฟันเบาๆ เพื่อเขี่ยเศษอาหารออก ต้องระวังอย่าให้โดนเหงือก และอย่าเขี่ยกระแทกแรงๆ เพราะจะทำให้ฟันห่างและเป็นอันตรายต่อเหงือกได้
• ไม้จิ้มฟันที่มีขายทั่วไป ควรใช้เพียงเขี่ยเศษอาหารที่ติดบริเวณซอกฟันเท่านั้น ซึ่งขณะใช้ต้องระมัดระวังอย่าให้ทิ่มแทงเหงือก เพราะอาจเกิดแผลเป็นอันตรายกับเหงือกได้
• ควรเลือกไม้จิ้มฟันที่ทำจากไม้เนื้ออ่อน สะอาด และปลายไม่แหลม

5.น้ำยาบ้วนปาก

น้ำยาบ้วนปากที่มีขายทั่วไปมีส่วนผสมหลักๆ คือ สารฆ่าเชื้อโรคและสารที่มีกลิ่นหอม ซึ่งผลในการฆ่าเชื้อโรคนั้นอย่าหวังนัก เพราะเชื้อในช่องปากสามารถก่อตัวขึ้นใหม่ในเวลาไม่กี่นาที ยกเว้นน้ำยาบ้วนปากชนิดพิเศษที่หวังผลในการฆ่าเชื้อสูง ซึ่งเป็นคนละชนิดกับที่ขายกันตามท้องตลาด

6.ยาอมและสเปรย์ดับกลิ่นปาก

ยาดับกลิ่นปากแท้จริงแล้วเป็นยาที่ช่วยกลบกลิ่นปากเพียงชั่วคราวเท่านั้น ไม่สามารถแก้ปัญหากลิ่นปากเหม็นตลอดวันโดยการใช้ยาเพียงครั้งเดียวได้ โดยมากมีประสิทธิภาพอยู่ชั่วระยะหนึ่ง เช่น 30 นาทีหรือเป็นชั่วโมง แล้วแต่ชนิดของยาดับกลิ่นปากนั้นๆ