ทำความรู้จักฟันน้ำนม

ที่มา : จดหมายข่าวชุมชนคนรักสุขภาพ ฉบับ สร้างสุข ปีที่ 14 ฉบับที่ 197 มีนาคม 2561

ภาพประกอบจากแฟ้มภาพ

ฟันน้ำนม เป็นฟันชุดแรกจะมีจำนวน 20 ซี่ ทยอยขึ้นตั้งแต่ 3 เดือน ช้าเร็วแตกต่างกัน จนอายุ 2 ปีฟันจะเริ่มขึ้นครบเมื่ออายุ 6 ขวบ ก็จะเริ่มทยอยหลุดและฟันแท้มาแทนที่ เมื่อฟันเริ่มจะขึ้นเด็ก ๆ จะมีน้ำลายเยอะ ชอบเอามือเข้าปาก อาจงอแงหรือตื่นบ่อยช่วงกลางคืน บางคนมีไข้ร่วมด้วย เมื่อสังเกตที่เหงือกจะมีสีซีด ๆ จับแล้วนูน ๆ แข็ง ๆ

พ่อแม่ช่วยบรรเทาอาการคันเหงือกได้ เช่น กัดยางแช่เย็น หรือ ใช้ผ้าชุดน้ำสะอาดชุบน้ำเย็นพันนิ้ว เพื่อนวดเหงือกให้ หากดูแลมีอาการเจ็บเหงือกมากจนมีไข้ สามารถใช้ยาลดไข้บรรเทาอาการปวดได้

การทำความสะอาดในช่วงก่อนฟันซี่แรกจะขึ้น

ใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำต้มสุกที่เย็นแล้วทำความสะอาดลิ้น เหงือก กระพุ้งแก้ม วันละ 2 ครั้ง เช้า – เย็น

ฟันซี่แรกมาถึงโผล่พ้นเหงือก

เริ่มทำความสะอาดฟันและช่องปาก ฟันที่เพิ่งโผล่พ้นเหงือก อาจยังใช้แปรงสีฟันทำความสะอาดไม่สะดวก อาจใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำต้มสุกที่เย็นแล้วเช็ดทำความสะอาดฟัน รวมทั้งสิ้น เหงือก กระพุ้งแก้ม วันละ 2 ครั้ง เช้า – เย็น เด็กที่ฟันเพิ่งขึ้นอาจมีเลือดออกขณะทำความสะอาดฟัน ก็ไม่ต้องกังวลเป็นอาการปกติไม่ได้หมายความว่าลูกจะเจ็บ

ฟันขึ้นเกินครึ่งซี่

เริ่มใช้แปรงสีฟันได้แล้ว เลือกแปรงสีฟันไนล่อน ขนนุ่ม หน้าตัดตรง ปลายขนแปรงกลมมน ขนาดเล็กเหมาะกับปากลูก ด้ามจับตรงจับถนัดมือ และสามารถใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์สำหรับเด็กได้เลย โดยใช้แค่แตะปลายขนแปรงเท่านั้นเวลาใช้ยาสีฟันจะเกิดฟองขึ้น พ่อแม่หลายคนกังวลว่า ลูกยังบ้วนไม่เป็นนั้น บอกเลยว่ายาสีฟันปริมาณน้อยไม่ได้เป็นอันตรายอะไร พ่อแม่สามารถเช็ดฟองส่วนเกินออกร่วมกับการเช็ดในปาก ให้ด้วยผ้าสะอาด หลังแปรงฟันงดน้ำงดอาหารครึ่งชั่วโมงเป็นอย่างน้อย ในขั้นนี้เด็กอาจกลืนบ้างก็ไม่เป็นอันตรายอะไรมาก

ฟันน้ำนมขึ้นเต็มที่

ช่วงอายุประมาณ 2 ขวบ ฟันน้ำนมจะเริ่มขึ้นครบเด็กเริ่มช่วยเหลือตัวเองได้มากขึ้น พ่อแม่ควรให้เด็ก ๆ หัดแปรงฟันด้วยตัวเอง แต่ควรมีอย่างน้อย 1 ครั้ง อาจจะเป็นการแปรงฟันก่อนนอน ที่พ่อแม่เป็นผู้แปรงฟันให้เด็ก ๆ เพราะแม้ว่าเด็กจะแปรงฟันเองได้ แต่กำลังของเขายังไม่เพียงพอ ทำให้แปรงฟันไม่สะอาด และสามารถเกิดฟันผุขึ้นได้