‘ตึกกตัญญู’ เพื่อคุณปู่คุณย่า

ชูอาคาร-สถานที่เป็นมิตรแก่ผู้สูงอายุ

 

 ‘ตึกกตัญญู’ เพื่อคุณปู่คุณย่า

          มูลนิธิผู้สูงอายุไทย ผลักดันแนวคิดอาคาร – สถานที่เป็นมิตรกับผู้สูงวัย ชูวัด สวนสาธารณะ ตลาด ต้นแบบอาคารปลอดภัยเพื่อพลเมืองสูงอายุ

 

          มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.) สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) คณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ (กผส.) และหน่วยวิจัยสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จัดงาน สังคมไทยกับการสร้างพื้นที่สำหรับผู้สูงอายุเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา ณ โรงแรมมิราเคิลแกรนด์ กรุงเทพฯ

 

          นอกจากการระดมความคิด และข้อเสนอแนะเพื่อการดูแลผู้สูงอายุ โดย นายแพทย์บรรลุ ศิริพานิช ประธานมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย, นายแพทย์วิชัย โชควิวัฒน ประธานคณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ และ รศ.ไตรรัตน์ จารุทัศน์ หัวหน้าหน่วยวิจัยสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาฯ แล้ว ยังมีพิธีมอบรางวัล อาคาร-สถานที่ ที่เป็นมิตรสำหรับผู้สูงอายุ ประจำปี 2551ประเภท วัด สวนสาธารณะ และอาคารตลาด เพื่อเป็นต้นแบบในการปรับปรุงสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ

 

          โดยคัดเลือกตัวอย่างอาคารและสถานที่ 7 แห่ง ซึ่งสามารถปรับปรุงให้สภาพแวดล้อมเหมาะสมกับผู้สูงอายุ โดยใช้หลักเกณฑ์ของสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับอาคารสถานที่ที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุ อาทิ ที่จอดรถ ทางลาด ราวจับ บันได ทางเดินทางเชื่อม ป้ายสัญลักษณ์ ห้องส้วม ศาลาที่นั่งพัก เป็นต้น

 

          รางวัลชมเชยประเภท วัด ได้แก่ วัดปัญญานันทราม จังหวัดปทุมธานี, วัดมงคลโกวิทาราม จังหวัดอุบลราชธานี และ วัดปงคก องค์การบริหารส่วนตำบลหลวงใต้ จังหวัดลำปาง

 

          รางวัลชมเชยประเภทสวนสาธารณะ ลานชุมชน และสถานที่จัดกิจกรรมในระดับตำบล ได้แก่ เทศบาลตำบลปากท่อ จังหวัดราชบุรี, เทศบาลตำบลหนองตองพัฒนา จังหวัดเชียงใหม่ และศูนย์อเนกประสงค์สำหรับผู้สูงอายุในชุมชน เทศบาลเมืองสกลนคร

 

          ส่วนรางวัลชมเชยประเภทตลาด ได้แก่ ตลาดศูนย์ผลิตภัณฑ์และการท่องเที่ยวนครชากังราว จังหวัดกำแพงเพชร

 

          ทั้งนี้จากการจัดประกวดในปีแรก จึงไม่มีสถานที่ใด สามารถปรับปรุงสถานที่ได้ดีตามเกณฑ์ 100% ทำให้การประกวดจึงมีแต่รางวัลชมเชยเพียงอย่างเดียว

 

          หนึ่งในผู้รับรางวัลชมเชยประเภทสวนสาธารณะ ลานชุมชน และสถานที่จัดกิจกรรมในระดับตำบล เรือเอกรุ่งนิรันดร์ สอาดโอษฐ์ รักษาการหัวหน้าสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม จังหวัดราชบุรี ตัวแทน เทศบาลตำบลปากท่อ จังหวัดราชบุรี กล่าวว่า การปรับปรุงสถานที่ให้เหมาะสมกับผู้สูงอายุนั้น เป็นนโยบายของนายกเทศมนตรี ตำบลปากท่อ ซึ่งต้องการสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกให้กับทุกเพศทุกวัย ไม่เฉพาะผู้สูงอายุ อีกทั้งทางเทศบาลได้ผ่านการคัดเลือกจากกองสาธารณสุขในเรื่องของห้องน้ำระดับจังหวัด ที่เอื้อต่อผู้พิการและผู้สูงอายุด้วย ซึ่งเราได้ปรับปรุงสถานที่มาประมาณ 2 ปี งบประมาณการก่อสร้างจะได้จากทางเทศบาล แต่ก็ยังมีอีกหลายๆ อย่างที่ยังคงต้องปรับปรุงอยู่มากเช่นกัน

 

          พิษณุ จีนใจเย็น หัวหน้าสถานีบ้านแหงใต้ จังหวัดลำปาง ตัวแทนรับรางวัลชมเชยประเภทวัด วัดปงคก องค์การบริหารส่วนตำบลหลวงใต้ จังหวัดลำปาง กล่าวว่า รางวัลการประกวดเป็นหนึ่งในหลายโครงการทีทำ เพราะขนบธรรมเนียมประเพณีของไทย เมื่อถึงจุดหนึ่งจะต้องตอบแทนบุญคุณ โดยการดูแลผู้สูงอายุที่ดูแลเรามาตลอด พร้อมทั้งเป็นการเตรียมตัวเป็นผู้สูงอายุที่ดีด้วย ด้านงบประมาณก็จะประสานกับทางวัด และปรับปรุงอาคาร สถานที่มาโดยตลอด

 

          เยาวลักษณ์ สิงห์สำราญ เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป องค์การบริหารส่วนจังหวัดกำแพงเพชร ตัวแทนรับรางวัลชมเชยประเภทตลาด ตลาดศูนย์ผลิตภัณฑ์และการท่องเที่ยวนครชากังราว จังหวัดกำแพงเพชร กล่าวด้วยว่า องค์การบริหารส่วนจังหวัดได้ให้ความสำคัญของผู้สูงอายุ ไม่ว่าจะเป็นโครงการหรือว่าสถานที่ อบจ. ได้เป็นผู้สร้าง อาทิ สถานที่ท่องเที่ยว ตลาด และศูนย์ผลิตภัณฑ์นครชากังราว เราได้เล็งเห็นความสำคัญ ความสะดวกสบายของผู้สูงอายุ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในการเขียนโครงการแต่ละโครงการ โดยได้พัฒนาปรับปรุงมาตั้งแต่ปี 2549 และก็ได้มีการต่อเติมมาตลอด ด้านงบประมาณก็ได้จากองค์การบริหารส่วนจังหวัด

 

          ทั้งนี้ มาตรฐานขั้นต่ำสำหรับการออกแบบสภาพแวดล้อมและที่พักอาศัยของผู้สูงอายุ จะคำนึกถึงความเปลี่ยนแปลงด้านร่างกาย เช่น ความสูง ซึ่งโดยเฉลี่ยจะเตี้ยลงประมาณ 2.5 เซนติเมตร น้ำหนักตัวจะลดลง กระดูกข้อเสื่อม ลักษณะท่าทางจะเปลี่ยนไป สายตาพร่ามัว หูตึง ดังนั้น หากอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม ก็เสี่ยงจะอุบัติเหตุและภาวะทุพพลภาพได้ง่าย

 

          แนวคิดการออกแบบ ต้องเน้นความปลอดภัยทางกายภาพ

 

          จัดให้มีแสงสว่างเพียงพอในบริเวณต่างๆ โดยเฉพาะบันไดและทางเข้า

 

          มีราวจับในห้องน้ำ พื้นกระเบื้องไม่ลื่น อุปกรณ์ปิดเปิดน้ำ และเปิดประตูที่ไม่ต้องอออกแรงมาก

 

          มีสัญญาณฉุกเฉินจากหัวเตียงหรือห้องน้ำ สำหรับเรียกร้องความช่วยเหลือ การมีทางลาดสำหรับรถเข็น

          ความสูงของตู้ที่ผู้สูงอายุสามารถหยิบของได้สะดวก

 

          ที่พักอาศัยอยู่ใกล้แหล่งบริการต่างๆ ใกล้กับแหล่งชุมชนเดิม เพื่อให้ญาติมิตรสามารถมาเยี่ยมเยียนสะดวก

 

          นอกจากนี้ ยังสามารถเลือกใช้สีที่เหมาะสม มีความสว่างและชัดเจน จะทำให้การใช้ชีวิตดูกระชุ่มกระชวยไม่ซึมเศร้า และการเข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ กระตุ้นให้เกิดการนำความสามารถต่างๆ ของผู้สูงอายุมาใช้อย่างเต็มที่ และเปิดโอกาสให้ผู้สูงอายุได้ใช้ความสามารถก่อประโยชน์กับชุมชน

 

          และการดูแลรักษาง่าย คือ ควรจะออกแบบให้ดูแลรักษาง่ายเท่าที่จะเป็นไปได้ ด้วยเหตุนี้บ้านทั่วๆไปควรเล็ก ถ้าเป็นหลังใหญ่ควรจะมีห้องซึ่งง่ายต่อการปิดเอาไว้ เพื่อสะดวกสบายในการดูแลบ้าน อาจจะมีบานเลื่อนอลูมิเนียมป้องกันฝน และสนามหญ้าที่มีพุ่มไม้เตี้ยเพื่อลดงานสนาม

 

          อาคารที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุ

 

          ทางลาด พื้นผิวต้องใช้วัสดุที่ไม่ลื่น บริเวณด้านหน้าทางลาดเป็นที่ว่างยาวมีระยะไม่น้อยกว่า 1.50 ม. ถ้าทางลาดมีความยาวตั้งแต่ 2.50 ม.ขึ้นไป ต้องมีราวจับทั้ง 2 ข้าง ซึ่งต้องสูงจากพื้น 80-90 ซม. ทำด้วยวัสดุเรียบ มั่งคง แข็งแรง มีลักษณะกลม โดยมีเส้นผ่าศูนย์กลางตั้งแต่ 3 – 4 ซม. ที่สำคัญราวจับต้องยาวต่อเนื่องกันตั้งแต่จุดเริ่มต้นถึงจุดสิ้นสุดและควรใช้สีที่มีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน เป็นต้น

 

          บันได หลีกเลี่ยงการใช้บันไดเวียน ชั้นบันไดควรเป็นแบบเดียวกัน มีระยะเท่ากันทุกชั้น ความกว้างต้องไม่น้อยกว่า 0.90 ม.สำหรับบันไดทางเดียว และไม่น้อยกว่า 1.50 ม. สำหรับบันไดที่ต้องการเดินสวนกันได้ ลูกตั้งสูงตั้งแต่ 12 – 15 ซม. ไม่เปิดโล่ง ลูกนอนกว้างไม่น้อยกว่า 28 ซม. มีพื้นผิวเรียบ ไม่ลื่น มีชานพักเป็นระยะ ความกว้างของชานต้องไม่น้อยกว่า 1.20 ม. มีราวจับจับต่อเนื่องทั้งสองข้าง ทำด้วยวัสดุเรียบ ลักษณะกลมมน แต่ถ้าบันไดกว้างกว่า 3 ม. ควรติดตั้งราวจับตรงกลางเพิ่ม เป็นต้น

 

          ทางเชื่อมระหว่างอาคาร ควรมีความกว้างไม่น้อยกว่า 0.90 ม. สำหรับทางเดินที่ไม่มีการสวนกัน และ 1.50 ม. สำหรับทางเดินที่เดินสวนกันได้ มีป้ายบอกทางชัดเจนและใช้สัญลักษณ์สากลที่เข้าใจได้ตรงกัน ทางเชื่อมระหว่างอาคารต้องมีผนังหรือราวกั้นทั้งสองด้านจุดที่เป็นทางแยกหรือทางเลี้ยวให้มีพื้นผิวต่างสัมผัส และหากมีป้ายสัญลักษณ์แขวนไว้ระหว่างทาง ควรติดตั้งความสูงไม่น้อยกว่า 2 ม. จากพื้น เป็นต้น

 

          ห้องน้ำ ควรกว้าง 1.50 – 2.00 เมตร ประตูเปิดออก ระดับพื้นภายในและภายนอกเท่ากัน มีราวจับขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 4 ซม. ที่สามารถเดินได้ทั่วห้องน้ำ บริเวณฝักบัวและที่อาบน้ำควรมีที่นั่งและสัญญาณฉุกเฉิน พื้นผิวไม่ลื่นและก๊อกน้ำเป็นแบบก้านโยก ที่สำคัญควรมีราวจับทั้งในแนวนอนและแนวดิ่ง โดยแนวจับแนวนอนอยู่สูงจากพื้นตั้งแต่ 0.65 – 0.70 ม. และยื่นล้ำออกมาทางด้านโถส้วมอีก 0.25 – 0.30 ม. ส่วนราวจับในแนวดิ่งนั้นให้มีความยาววัดขึ้นไปจากราวแนวนอนอีกอย่างน้อย 0.60 ม. เป็นต้น

 

          ป้าย ข้อความหรือสัญลักษณ์ที่ใช้ต้องชัดเจน สื่อความหมายได้เข้าใจ พื้นป้ายควรใช้สีน้ำเงินหรือสีขาว ส่วนตัวอักษรหรือสัญลักษณ์บนป้ายให้ใช้สีขาวหรือสีน้ำเงินขึ้นอยู่กับสีพื้น

 

 

 

 

 

ที่มา: สำนักข่าวเนชั่น

 

 

update 07-05-52

Shares:
QR Code :
QR Code