เรื่องโดย  ปัญจวรา บุญสร้างสม Team content www.thaihealth.or.th

ข้อมูลบางส่วนจาก  กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก และ SOOK Magazine No.69   

ภาพโดย   ชยวี ลิ้มถาวรรักษ์ Team Content www.thaihealth.or.th และแฟ้มภาพ   

วันที่ 1  มิถุนายน ของทุกปี องค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (The Food and Agriculture Organization หรือ FAO ) กำหนดให้เป็นวันดื่มนมโลก (World Milk Day) เพื่อให้ประเทศและองค์กรต่างๆ ให้ความสำคัญและร่วมกันจัดกิจกรรมรณรงค์บริโภคนม โดยในปี 2020 ได้กำหนดแคมเปญไว้ว่า “Enjoy Dairy” ดังนั้น กิจกรรมวันดื่มนมโลก ประจำปี 2563 จึงกำหนดคำขวัญไว้ว่า “สร้างความสุข เสริมภูมิคุ้มกัน ดื่มนมทุกวัน ดื่มได้ทุกวัย บริโภคนมได้หลากหลายเมนู” “Strengthen Immunity by Drinking  Milk, Everyday for Everyone in Every Menu”

 “นม” ถือเป็นอาหารชนิดแรกที่พวกเราเกือบทุกคนได้บริโภค นั่นคือ น้ำนมจากอกแม่ ตำราเภสัชกรรมไทย ระบุว่า น้ำนมแม่ มีรสหวานเย็น บำรุงกำลัง ช่วยลดการอักเสบ บรรเทาอาการท้องผูก น้ำนมโค มีรสหวานมัน ช่วยบำรุงกำลัง บำรุงร่างกาย ส่วนน้ำนมแพะ รสหวานฝาด บำรุงร่างกาย บรรเทาอาการท้องเสีย บรรเทาอาการไอ ดังนั้น นมถือเป็นเครื่องดื่มที่มีประโยชน์มาช้านาน อีกทั้งเป็นเครื่องดื่มที่เหมาะกับทุกเพศทุกวัย อุดมไปด้วยสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นโปรตีน แคลเซียม ซึ่งมีความสำคัญมากในการเสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง ร่างกายสามารถดูดซึมไปใช้ได้ดีที่สุด

นอกจากนี้ “นม” ยังมีสารอาหารอื่นๆ เช่น ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม แมกนีเซียม คาร์โบไฮเดรต ไขมัน และวิตามินบี 12  ใน 1 วัน เราควรดื่มนมอย่างน้อยวันละ 2 แก้ว หรือประมาณ 400 มิลลิลิตร เพื่อการมีสุขภาพที่ดี และแข็งแรง

ดร.นพ.ไพโรจน์ เสาน่วม ผู้ช่วยผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และรักษาการผู้อำนวยการสำนักสร้างเสริมวิถีชีวิตสุขภาวะ กล่าวว่า  สสส.ในฐานะหน่วยงานที่ผลักดันรณรงค์สร้างความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องให้กับคนไทยในเรื่องเกี่ยวกับสุขภาพ  มีจุดมุ่งหมายในการสนับสนุนให้คนไทยได้ดื่มนมตามความเหมาะสมของแต่ละช่วงอายุ เพื่อให้ร่างกายแข็งแรง ในส่วนของการส่งเสริมการบริโภคนั้นนอกจากจะมีผลดีต่อสุขภาพแล้ว ยังสามารถดื่มทดแทนการดื่มเครื่องดื่มที่ไม่มีประโยชน์ต่อร่างกายได้อีกด้วย

เนื่องจากวันนี้เป็นวันดื่มนมโลก เราจึงนำสาระความรู้ดีๆ เกี่ยวกับวิธีการเลือกซื้อและเก็บรักษานมให้สดใหม่ มีคุณภาพพร้อมดื่ม ตามอายุของนมแต่ละประเภทมาฝากกันค่ะ  

วิธีเลือกซื้อนม

1.ดูวัตถุประสงค์และความต้องการในการดื่มนม ได้แก่ คุณค่าทางโภชนาการ ย่อยง่าย ให้พลังงานและไขมันต่ำ รสชาติที่ถูกใจ

2. ตรวจสอบผลิตภัณฑ์นม โดยอ่านข้อมูลบนฉลาก

3.สังเกตฉลาก ข้อมูลสำคัญต้องครบถ้วน ได้แก่ ชื่ออาหาร  ชื่อที่ตั้งผู้ผลิต ผู้แบ่งบรรจุ  ปริมาณสุทธิ ส่วนประกอบ วันเดือนปีที่ผลิต และวันเดือนปีที่หมดอายุ

4. ภาชนะบรรจุต้องอยู่ในสภาพสมบูรณ์ ไม่รั่ว ไม่ซึม ไม่บวม ไม่ฉีกขาด

5. เลือกบริโภคผลิตภัณฑ์นมที่มีเครื่องหมายของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เท่านั้น

6. เลี่ยงการซื้อนมจากร้านค้าที่จำหน่ายแบบไม่เหมาะสม เช่น ตู้แช่ หรือสถานที่เก็บที่ไม่ได้มาตรฐาน

นมมีหลายประเภท นมแต่ละประเภทมีวิธีการเก็บรักษาแตกต่างกัน ดังนี้

นมพาสเจอร์ไรส์  – เป็นนมที่ผลิตโดยใช้อุณหภูมิต่ำ เพื่อฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ที่ก่อให้เกิดโรค แต่ไม่สามารถทำลายเชื้อจุลินทรีย์ที่ทำให้อาหารเน่าเสีย กระบวนการนี้จะใช้ความร้อนต่ำที่สุด เพื่อรักษากลิ่น และรสของน้ำนมสดไว้ เป็นนมที่มีคุณค่าทางอาหารใกล้เคียงกับนมโคสดมากที่สุด และยังมีรสชาติอร่อยอีกด้วย เมื่อซื้อมาแล้วให้เก็บในตู้เย็นทันที หากดื่มไม่หมดก็ให้เก็บในตู้เย็น จะเก็บได้นานประมาณ 10 วันที่อุณหภูมิ 25 °C นับจากวันที่บรรจุ ในกรณีที่ต้องการเก็บไว้ดื่มอีก ควรเทแบ่ง ไม่ดื่มจากภาชนะบรรจุโดยตรง เพราะจะทำให้นมบูดง่าย

นมยูเอชที   – เป็นนมที่ผ่านกรรมวิธีฆ่าเชื้อด้วยความร้อนสูง แต่ใช้ระยะเวลาการฆ่าเชื้อที่สั้นมาก เพื่อไม่ให้คุณภาพของน้ำนมเปลี่ยนแปลงไป กำจัดเชื้อจุลินทรีย์ได้เกือบทั้งหมด สามารถเก็บได้นานถึง 6-9 เดือน ที่อุณหภูมิปกติ โดยไม่ต้องแช่ตู้เย็น ไม่ควรให้โดนแดดโดยตรง แต่ถ้าเปิดกล่องแล้วดื่มไม่หมดก็ควรนำไปแช่ในตู้เย็น

นมสเตอริไลซ์ – เป็นนมที่ผ่านกรรมวิธีฆ่าเชื้อโดยใช้ความร้อนสูง และเวลานาน สามารถทำลายเชื้อจุลินทรีย์ที่ทำให้เกิดโรค และจุลินทรีย์ที่ทำให้นมเน่าเสีย จึงเก็บได้นานถึง 12 เดือน โดยไม่ต้องแช่เย็น แต่ไม่ควรให้โดนแดดโดยตรง

ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่พวกเราทุกคนกำลังปรับตัวเพื่อใช้ชีวิตวิถีใหม่ สสส.อยากให้ทุกคนหันมาดูแลสุขภาพ ออกกำลังกาย เอาใจใส่เรื่องความสะอาดมากขึ้น การเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ก็เป็นอีกหนึ่งวิธีดูแลตัวเอง และเพิ่มภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย การดื่ม “นม” เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่เราสามารถนำมาปรับใช้ได้ในชีวิตประจำวันได้ง่ายๆ