สสส. หนุน สสจ.สตูล ผลักดัน “ร้านน้ำชาปลอดบุหรี่” เพื่อเดินหน้าสร้างต้นแบบขยายสู่พื้นที่่ใกล้เคียง พร้อมตั้งเป้าลดจำนวนนักสูบหน้าใหม่

                     สสส. หนุน สสจ.สตูล ผลักดัน “ร้านน้ำชาปลอดบุหรี่” เพื่อเดินหน้าสร้างต้นแบบขยายสู่พื้นที่่ใกล้เคียง พร้อมตั้งเป้าลดจำนวนนักสูบหน้าใหม่

                    จากผลการสำรวจข้อมูลของสำนักงานสถิติแห่งชาติ ในปี 2564 พบว่า จังหวัดสตูลมีอัตราการบริโภคยาสูบสูงเป็นอันดับ 2 ของประเทศ คิดเป็นร้อยละ 25.2 สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสตูล (สสจ.สตูล) จึงได้ดำเนินการขับเคลื่อนงานควบคุมยาสูบครบทุกมาตรการ นอกจากนี้ ยังให้ความสำคัญกับการสร้างสภาพแวดล้อมปลอดบุหรี่บนพื้นฐานของวิถีชีวิตของคนในพื้นที่ โดยร่วมมือกับสาธารณสุขอำเภอเมืองสตูล ในการพัฒนา “ร้านน้ำชาปลอดบุหรี่” เพื่อเป็นพื้นที่ปลอดบุหรี่ต้นแบบ มุ่งเน้นการให้ความรู้ สร้างความตระหนัก และรณรงค์เพื่อสร้างสิ่งแวดล้อมให้ปลอดควันบุหรี่ โดยได้รับการสนับสนุนงบประมาณในการขับเคลื่อนงาน จากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ผ่านกรมควบคุมโรค มาอย่างต่อเนื่อง

                    นายนพดล นพสุวรรณ นายช่างเทคนิคชำนาญงาน สสจ.สตูล ผู้รับผิดชอบงานบุหรี่และแอลกอฮอล์ ให้ข้อมูลว่า จากผลการสำรวจข้อมูลของสำนักงานสถิติแห่งชาติ ในปี 2564 พบว่า จังหวัดสตูลมีอัตราการบริโภคยาสูบสูงเป็นอันดับ 2 ของประเทศ คิดเป็นร้อยละ 25.2 สสจ.สตูล
จึงได้กำหนดมาตรการในการขับเคลื่อนงานควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ 5 มาตรการ คือ

1.) การขับเคลื่อนกลไกการดำเนินงานควบคุมยาสูบระดับจังหวัด โดยคณะกรรมการควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบจังหวัด (คผยจ.) ซึ่งมีผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นประธาน และคณะอนุกรรมการระดับอำเภอ ซึ่งมีนายอำเภอเป็นประธาน นอกจากนี้ ยังมีการแต่งตั้งคณะทำงานระดับจังหวัด เพื่อดำเนินงานเกี่ยวกับการบังคับใช้กฎหมาย

2.) การบังคับใช้กฎหมาย โดยในระยะแรกมีการทำงานร่วมกับสำนักงานป้องกันควบคุมโรคติดต่อที่ 12 จังหวัดสงขลา เน้นย้ำการควบคุมยาสูบในสถานที่ขนส่งสาธารณะ และตลาดสด
ซึ่งได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดี

3.) การป้องกันและลดนักสูบหน้าใหม่ โดยเฉพาะการลดนักสูบหน้าใหม่ในสถานศึกษา
ซึ่งเมื่อปี 2561 มุ่งเน้นเฉพาะนักเรียนในระดับมัธยมศึกษาปีที่ 3 เท่านั้น แต่ปัจจุบันเพิ่มนักเรียนในระดับชั้นประถมศึกษา และอาชีวศึกษาด้วย ซึ่งแต่ละโรงเรียนมีโครงการของตนเองอยู่แล้ว โดย สสจ. จะมีบทบาทในการสนับสนุนด้านบุคลากรให้ความรู้ และช่วยผลักดันให้การทำงานควบคุมยาสูบประสบผลสำเร็จ

4.) การบำบัดรักษาผู้ที่สูบบุหรี่ ซึ่งทาง สสจ.สตูล ได้มีการประชุมและให้ความรู้กับเจ้าหน้าที่สาธารณสุขเป็นประจำ โดยเริ่มจากการเชิญชวนให้ผู้สูบบุหรี่เข้าร่วมกระบวนการบำบัดรักษา ซึ่งจะมีเจ้าหน้าที่คอยติดตามอาการอย่างต่อเนื่อง ส่วนประชาชนที่ไม่มีเวลาในการเข้ารับบริการที่สถานบริการ ก็จะมีการประชาสัมพันธ์สายด่วนหมายเลข 1600 เพื่อรับคำปรึกษาในการเลิกบุหรี่ ปัจจุบันมีผู้สนใจเข้าร่วมเป็นจำนวนมากกว่าปีที่ผ่านมา

5.) การสร้างให้ชุมชนปลอดบุหรี่ ซึ่งปีที่ผ่านมามีชุมชนเข้าร่วมประมาณ 20 แห่ง โดยมีการติดตามผลอย่างต่อเนื่อง พร้อมขยายพื้นที่ของชุมชนให้มากขึ้นกว่าเดิม โดยเฉพาะสถานที่ที่เกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตของคนในชุมชน เช่น ร้านน้ำชาปลอดบุหรี่ และสถานที่สาธารณะ เช่น ศาสนสถาน วัด มัสยิด รวมทั้งแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญในจังหวัดสตูล โดยมีภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้องเข้ามาทำงานร่วมกันเป็นอย่างดี

                    นายนพดล กล่าวเพิ่มเติมว่า การทำร้านน้ำชาปลอดบุหรี่นั้น เป็นเรื่องที่มีความท้าทายมาก เนื่องจากชาวบ้านมีพฤติกรรมสูบบุหรี่ระหว่างดื่มน้ำชา แต่หากสามารถทำได้ ก็จะเป็นจุดเริ่มต้นที่ดี ในการลดจำนวนผู้สูบบุหรี่ และเป็นต้นแบบขยายไปสู่พื้นที่อื่น ๆ โดยเริ่มลงพื้นที่ในตำบลฉลุง อำเภอเมือง ซึ่งมีร้านน้ำชาในพื้นที่หลายแห่ง เริ่มจากการพูดคุยกับเจ้าของร้าน พร้อมติดป้ายประชาสัมพันธ์ห้ามสูบบุหรี่ภายในร้าน โดยได้รับความร่วมมือจากประชาชนเป็นอย่างดี

                    นายภูวนาถ ภัทราภินันท์ สาธารณสุขอำเภอเมืองสตูล (สสอ.เมืองสตูล) ให้ข้อมูลว่า การขับเคลื่อนนโยบายของการลด ละ เลิก บุหรี่ และแอลกอฮอล์ ในเขตอำเภอเมืองจังหวัดสตูลได้ดำเนินการมาตั้งแต่ปี 2562 จนถึงปัจจุบัน โดยกำหนดให้เป็นประเด็นหลักในการแก้ปัญหาพื้นที่ของคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ (พชอ.) ซึ่งได้กำหนดให้มีคณะอนุกรรมการและคณะทำงานการควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ โดยมีนายอำเภอเมืองจังหวัดสตูลเป็นประธาน ร่วมกับหลายภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็นการให้ผู้นำทางศาสนาเข้ามามีส่วนร่วมในการขับเคลื่อน รวมไปผู้บริหารท้องถิ่น และผู้บริหารสถานศึกษาเข้ามาทำงานร่วมกัน โดยจะมีการประชุมในทุก ๆ 2 เดือน เพื่อขับเคลื่อนการรณรงค์ ลด ละ เลิก บุหรี่

                    “จังหวัดสตูลถือเป็นจังหวัดชายแดนภาคใต้ เยาวชนสามารถเข้าถึงบุหรี่ได้ง่าย ดังนั้น สสอ.เมืองสตูล จึงให้ความสำคัญกับเรื่องนี้เป็นอย่างมาก โดยนำนโยบายจากจังหวัดลงสู่อำเภอ เพื่อขับเคลื่อนงานควบคุมยาสูบ มุ่งเป้าลดนักสูบหน้าใหม่” นายภูวนาถ กล่าว

                    นายหมาด หมันดี เจ้าของร้านน้ำชาปาเต๊ะ ที่เข้าร่วมโครงการ “ร้านน้ำชาปลอดบุหรี่” ให้ข้อมูลว่าว่า การทำ “ร้านน้ำชาปลอดบุหรี่” เกิดจากการที่ตนเองและชาวบ้านได้ปรึกษาหารือ และเดินหน้าขับเคลื่อนเกี่ยวกับมัสยิดปลอดบุหรี่ ซึ่งได้รับผลตอบรับที่ดีมาก หลังจากนั้น ทาง สสจ. สสอ. และ รพ.สต. ได้เชิญชวนเข้าร่วมโครงการ “ร้านน้ำชาปลอดบุหรี่” ซึ่งตนเองยินดีที่จะเข้าร่วม โดยตลอดระยะเวลา 1 ปี ได้รับผลตอบรับที่ดีมาก โดยก่อนที่จะเป็นร้านน้ำชาปลอดบุหรี่ ร้านของตนเองเคยจำหน่ายบุหรี่มาก่อน แต่หลังจากที่เข้าร่วมโครงการ จึงได้หยุดจำหน่ายทันที และได้นำป้ายมาติดประชาสัมพันธ์ เพื่อเป็นร้านต้นแบบ “ร้านน้ำชาปลอดบุหรี่” พร้อมทั้งได้รับการสนับสนุนจาก สสจ. สสอ. และ รพ.สต. ในการลงพื้นที่มาให้ความรู้ด้วย

                    “สำหรับความสำเร็จของการทำ “ร้านน้ำชาปลอดบุหรี่” คือ ลูกค้าที่เข้ามาใช้บริการ หน้าตาสดชื่น และสร้างสภาพแวดล้อมที่ดีมากขึ้นด้วย โดยตนเองรู้สึกดีใจที่เป็นส่วนหนึ่งในการช่วยให้ผู้สูบบุหรี่ลดลง” นายหมาด กล่าวย้ำ

                    นายอดุลย์ หาบยูโซะ ลูกค้าร้านน้ำชาปาเต๊ะ กล่าวว่า บรรยากาศภายในร้านก่อนเข้าร่วมโครงการ “ร้านน้ำชาปลอดบุหรี่” มีการจำหน่ายบุหรี่ให้กับลูกค้า โดยลูกค้าที่เข้ามาภายในร้านจะสูบบุหรี่เป็นประจำ แต่หลังจากที่ทางร้านเข้าร่วมโครงการบรรยากาศภายในร้านดีขึ้น ซึ่งตนเองในฐานะที่ไม่ได้สูบบุหรี่อยู่แล้ว เมื่อเข้ามานั่งในร้านรู้สึกมีความมั่นใจขึ้นในการใช้บริการ เนื่องจากเข้าใจว่า ควันบุหรี่มือสองนั้นหากสูดดมเข้าไปอาจจะได้รับสารพิษไปด้วย พร้อมขอให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องขยายพื้นที่ “ร้านน้ำชาปลอดบุหรี่” เพิ่มขึ้น เนื่องจากในบริเวณดังกล่าวมีร้านน้ำชาจำนวนมาก เพื่อให้ประชาชนมีสุขภาพที่ดี

                    “ในฐานะที่ตนเองเป็นสารวัตรกำนัน หากเห็นลูกค้าที่เข้ามาใช้บริการสูบบุหรี่ ตนเองจะเข้าไปแนะนำ และขอความร่วมมือไม่สูบบุหรี่ภายในร้าน เพราะไม่ได้กระทบแค่สุขภาพของตนเองเท่านั้น แต่ผู้ที่สูดดมควันเข้าไปได้รับสารพิษด้วย” นายอดุลย์ กล่าว

                    นางอาอีเสาะ ยูโซ๊ะยูด๊ะ เจ้าหน้าที่สาธารณสุขชำนาญงาน สสอ.เมืองสตูล จังหวัดสตูล กล่าวว่า ด้วยสภาพปัญหาของพื้นที่มีผู้สูบบุหรี่จำนวนมาก และมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง เพราะจังหวัดสตูลมีพื้นที่อยู่ใกล้กับชายแดน ทำให้การนำเข้าบุหรี่ผิดกฎหมายสามารถทำได้ง่าย อีกทั้งการที่เด็กและเยาวชน เห็นผู้ใหญ่สูบบุหรี่เป็นประจำทุกวัน เป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดความรู้สึกอยากลอง จึงได้เชิญชวนภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้องร่วมพูดคุยปัญหา และนำเสนอข้อมูลสถิติอัตราการสูบบุหรี่ และสถานการณ์การเกิดโรคของผู้สูบในจังหวัดให้ผู้บริหารรับทราบด้วย โดยใช้พื้นที่เป็นฐาน ประชาชนเป็นศูนย์กลาง ซึ่งกำหนดให้เป็นประเด็นหลักในการแก้ปัญหาพื้นที่ของ พชอ. อีกด้วย

                    ทั้งนี้ ยังมีการดำเนินโครงการบูรณาการอำเภอเมืองแก้ปัญหาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ บุหรี่ และปัจจัยเสี่ยงอำเภอเมือง จังหวัดสตูล โดยมีวัตถุประสงค์ คือ (1) เพื่อบูรณาการทำงานร่วมกัน ให้เป็นนโยบายสู่ระดับอำเภอ (2) เพื่อป้องกันเด็กและเยาวชนจากเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ บุหรี่ และปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ และ (3) สร้างพื้นที่ต้นแบบ เพื่อเป็นแนวทางแก้ปัญหาและขยายไปสู่พื้นที่อื่น ๆ

                   สำหรับการทำร้านน้ำชาปลอดบุหรี่ ได้เชิญภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐ ประชาชน  ประชาสังคม และ อบต.12 แห่ง เข้าร่วมประชุมจัดทำแผนงาน โดยเริ่มจากการประสานงานในพื้นที่สำรวจร้านน้ำชาที่สามารถเป็นต้นแบบได้ ทำให้ได้พบน้ำชาปาเต๊ะ ซึ่งเดิมเคยจำหน่ายบุหรี่มาก่อน จึงได้ประสานกับเจ้าของร้าน และให้ความรู้สถานการณ์โรคที่เกิดจากการสูบบุหรี่ และอัตราการสูบบุหรี่ในพื้นที่ ตลอดจนการให้ความรู้เกี่ยวกับกฎหมายด้วย ซึ่งเจ้าของร้านมีเป้าหมายเดียวกัน จึงทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเป็นร้านน้ำชาปลอดบุหรี่ โดยในอนาคตตั้งเป้าคัดเลือดร้านน้ำชาปลอดบุหรี่ 1 ร้าน ต่อ 1 ตำบล เป็นร้านน้ำชาต้นแบบของตำบล เพื่อให้จำนวนผู้สูบบุหรี่ลดลง

Shares:
QR Code :
QR Code