“จัดเรตติ้ง-คุมโฆษณาขนมเด็ก”
นับถอยหลัง เมื่อจอแก้วกำลังเปลี่ยนแปลง
ในปี 2551 วงการจอแก้วเกิดการเปลี่ยนแปลงเป็นอย่างมากไม่ว่าจะมีทีวีสาธารณะ ไทยพีบีเอส เพิ่มมาอีกหนึ่งช่องในส่วนของสถานีโทรทัศน์ช่องอื่นๆ ก็ยังมีข่าวดีๆ ให้กับแฟนพันธุ์แท้อีก
เป็นอีกหน้าหนึ่งในประวัติศาสตร์ ที่ต้องจารึกไว้ว่า ในยุคของนายปราโมช รัฐวินิจ เป็นอธิบดีกรมประชาสัมพันธ์ได้ลงนามในประกาศเรื่องการจัดระดับความเหมาะสมของรายการโทรทัศน์ และประกาศเรื่องหลักเกณฑ์และระยะเวลาสำหรับการโฆษณาและบริการธุรกิจที่มีผลกระทบต่อเด็กทางสถานีวิทยุโทรทัศน์ในวันที่ 18 มกราคม ซึ่งหมายความว่าจะมีผลในวันที่ 19 กุมภาพันธ์นี้
และวันที่ 19 กุมภาพันธ์นี้เป็นครั้งแรกที่มีการจัดเรตติ้งรายการโทรทัศน์ รวมถึงระบุเวลาที่เหมาะสมของรายการแต่ละประเภท รวมถึงมีการควบคุมโฆษณาขนมเด็กในรายการเด็กไม่ให้มีมากเกินไปจนเป็นการมอมเมาเด็กและเยาวชนด้วย
เรตติ้งที่ประกาศได้แบ่งระดับความเหมาะสมดังนี้คือ
รายการ”ป” เหมาะสำหรับเด็กปฐมวัย 3-5 ปี
รายการ”ด” เหมาะสำหรับเด็ก อายุ 6-12 ปี
รายการ”ท” สำหรับผู้ชมทั่วไป
รายการ”น13″ สำหรับผู้ชมที่มีอายุ 13 ปีขึ้นไป และต้องใช้วิจารณญาณในการชม เพราะอาจมีเสียงและเนื้อหาที่ต้องใช้วิจารณญาณในการชม เด็กอายุน้อยกว่านั้นควรได้คำแนะนำในการชม
รายการ”น18″ สำหรับผู้ชมอายุ 18 ปีขึ้นไป อาจมีภาพ เสียง เนื้อหา ที่ไม่เหมาะด้านพฤติกรรม ความรุนแรง เพศและการใช้ภาษา อายุน้อยกว่า 18 ปี ควรได้รับคำแนะนำ
รายการ”ฉ” เป็นรายการเฉพาะผู้ใหญ่ เด็กและเยาวชนไม่ควรชม เพราะอาจมีภาพ เสียง หรือเนื้อหาไม่เหมาะด้านพฤติกรรม ความรุนแรง เพศและการใช้ภาษา
สิ่งที่เพิ่มเติมมาทำให้ผู้จัดรายการประเภทต่างๆ ต้องคำนึงถึงช่วงเวลาในการออกรายการของตนเองด้วยคือ ประกาศฉบับนี้ได้กำหนดช่วงเวลาที่เหมาะสมของรายการแต่ละประเภทด้วยเช่นกัน
เริ่มจาก ช่วงเวลา 16.00-20.30 น. เหมาะกับรายการประเภท “ด” และ “ป”
ช่วงเวลา 20.30-5.00 น. ของทุกวันออกอากาศรายการ “น13” ได้
ช่วงเวลา 21.00-5.00 น. ของทุกวันออกอากาศรายการ “น18” ได้
ช่วงเวลา 22.00-5.00 น. ของทุกวันออกอากาศรายการ “ฉ” ได้
ส่วนในช่วงเวลากลางวัน ในเวลา 9.00-16.00 น. ของวันจันทร์-ศุกร์ เว้นวันหยุดราชการ เป็นเวลาที่รายการทั้ง “น13” “น 18” และ “ฉ” สามารถแพร่ภาพได้
ขณะเดียวกันโชคชั้นที่สองที่ผู้ชมได้รับการคุ้มครองอีกขั้นจากประกาศอีกฉบับหนึ่งคือ การคุ้มครองเด็กจากโฆษณาขนมในรายการเด็กด้วย โดยประกาศดังกล่าวกำหนดให้ สถานีโทรทัศน์สามารถโฆษณารายการสำหรับเด็กๆ ได้ไม่เกินชั่วโมงละ 10 นาที จากเดิมที่ 12 นาที และ ห้ามโฆษณาสินค้าเดียวกันเกิน 4 ครั้งต่อชั่วโมง หรือ 2 ครั้งต่อครึ่งชั่วโมง และ ต้องโฆษณาการส่งเสริมสุขภาพของเด็กไม่น้อยกว่า 2 นาที
นอกจากนี้ยังห้ามโฆษณาส่งเสริมาการขายต่อเด็กทุกรูปแบบทั้งการใช้ของเล่น ของแจก แถม ชิงรางวัล ฯลฯ รวมถึงการห้ามใช้หุ่น ตัวการ์ตูน บุคคล ตัวละครที่เด็กรู้จักเป็นอย่างดี หรือในรายการสำหรับเด็กมาเป็นพรีเซนเตอร์โฆษณาขนมด้วยเช่นกัน
ในส่วนของเนื้อหาก็ต้องไม่เป็นการเชิญชวนให้มาลิ้มลองขนมกินขอบเขตด้วย ไม่ว่าจะใช้คุณประโยชน์ ความเร็ว ขนาด สี ความทนทาน และสิ่งเย้ายวนใจอื่นมาหลอกล่อให้เด็กเข้าใจผิดด้วย ซึ่งโฆษณาเหล่านี้จะต้องมีคำเตือนที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาเป็นผู้กำหนดขึ้นมาขนาด 1 ใน 25 ส่วนของภาพ และแช่ภาพคำเตือนเป็นเวลา 3-5 วินาทีด้วย
แม้ว่าประกาศทั้ง 2 ฉบับนี้ของกรมประชาสัมพันธ์จะไม่ได้มีบทลงโทษให้เป็นที่หนำใจผู้ชมที่ยึดมั่นในความถูกต้อง แต่เสียงสะท้อนจากผู้ชมจอแก้วเป็นแรงผลักดันที่สำคัญของการเปลี่ยนแปลงให้ทีวีของไทยพัฒนาขึ้น
ได้เวลานับถอยหลัง เหลืออีกไม่กี่วันแล้วที่จอแก้วจะมีความเปลี่ยนแปลง ต้องคอยลุ้นกัน!!!
เรื่องโดย : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
ที่มา : หนังสือพิมพ์บ้านเมือง
ภาพประกอบ : อินเตอร์เน็ต
Update : 27-08-51