กองบุญ..เพื่อสุขภาพพระสงฆ์ จ.บุรีรัมย์

ที่มา : บ้านเมืองออนไลน์ 

ภาพประกอบจากบ้านเมืองออนไลน์และแฟ้มภาพ

คณะสงฆ์จังหวัดบุรีรัมย์ โดยคณะสงฆ์ตำบลบ้านแวง ซึ่งได้รับคัดเลือกให้พื้นที่นำร่องระดับตำบล (ของภาคอีสาน) สนับสนุนโดย สสส. ผุดโมเดลนำหลักสังคหวัตถุ 4 'แปลงทุนเป็นบุญ' จัดตั้งกองบุญเพื่อสุขภาพระสงฆ์ ตำบลบ้านแวง อำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์

เมื่อเวลา 09.00-11.00 น. วันที่ 17 มีนาคม 2562 ที่ศาลาการเปรียญ วัดสระบัว พระครูปทุมสราภรณ์ เจ้าคณะตำบลบ้านแวง ประธานหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบล เจ้าอาวาสวัดสระบัว ในฐานะประธานคณะทำงานขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์ พื้นที่นำร่องระดับตำบล (ของภาคอีสาน) ตำบลบ้านแวง อำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์ พร้อมด้วยคณะสงฆ์ตำบล ชุมชน หน่วยงานภาครัฐในเขตตำบลบ้านแวง อำเภอพุทไธสง ร่วมกับ ดร.ปิยวัฒน์ คงทรัพย์ อาจารย์ประจำหลักสูตรพุทธศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา วิทยาลัยสงฆ์บุรีรัมย์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย (มจร) พร้อมคณะทำงานระดับพื้นที่ ประชุมรายงานผลการดำเนินโครงการขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์ ระดับตำบลในรอบที่ผ่านมา เพื่อนำเสนอผลการศึกษาต่อกับคณะสงฆ์ชุมชนภาคีเครือข่ายและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

พระครูปทุมสราภรณ์ กล่าวว่า โดยที่สถานการณ์สุขภาพในพื้นที่ตำบลบ้านแวงในรอบปีที่ผ่านมา กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่นตำบลบ้านแวง องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านแวง ร่วมกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบลบ้านแวง ได้ดำเนินโครงการส่งเสริมสุขภาพแก่ประชาชนในตำบลรวมทั้งตรวจและคัดกรองสุขภาพพระสงฆ์ที่อยู่จำพรรษา ตามวัดต่าง ๆ ในพื้นพี่ครบทุกวัดตำบลบ้านแวง อำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์ ซึ่งแบ่งเขตปกครองเป็น 13 หมู่บ้าน ปัจจุบัน มีวัด 6 วัด เป็นวัดสังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย 5 วัด วัดสังกัดคณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกาย 1 วัด มีโรงเรียน 2 แห่ง มี 1,196 หลังคาเรือน มีประชากร 5,094 คน ผู้สูงอายุ 578 คน ซึ่งการดูแลสุขภาพพระสงฆ์นั้น เป็นสิ่งสำคัญ เพราะพระสงฆ์เป็นผู้สืบทอดพระศาสนา ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ศึกษาหลักธรรมคำสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมมาพุทธเจ้า แล้วนำหลักธรรมคำสอนนั้นมาประกาศเผยแผ่ให้พุทธศาสนิกชนได้ศึกษาและปฏิบัติตาม นอกจากนี้พระสงฆ์ยังทำหน้าที่เกื้อกูลชุมชน สังคม เป็นที่พึ่งทางใจแก่พุทธศาสนิกชนในการดำเนินชีวิต เป็นเนื้อนาบุญให้พุทธศาสนิกชนได้ทำบุญในโอกาสต่าง ๆ 

อย่างไรก็ตาม การดูแลสุขภาวะของพระสงฆ์ก็เป็นสิ่งสำคัญว่าทำอย่างไรจึงจะดูแลสุขภาพของพระสงฆ์ให้มีสุขภาพดี ทำอย่างไรพระสงฆ์จึงจะไม่เป็นผู้ป่วยรายใหม่ในสังคม จากประเด็นดังกล่าวนี้ พระครูปทุมสราภรณ์ เจ้าคณะตำบลบ้านแวง ประธานหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบล เจ้าอาวาสวัดสระบัว ตำบลบ้านแวง  อำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์ จึงได้ร่วมกับองค์กรภาคีเครือข่ายในพื้นที่ระดับตำบลเพื่อร่วมขับเคลื่อน "ธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์แห่งชาติ" สนับสนุนโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) หวังสร้างสุขภาวะพระสงฆ์ตามพระธรรมวินัย โดยดึงชุมชนเข้ามามีส่วนร่วม พร้อมหนุนกลไกพื้นที่ขับเคลื่อนเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย โดยเน้นการให้ความรู้สิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติของพระสงฆ์ สร้างพระรุ่นใหม่จิตอาสาเป็นพระคิลานุปัฎฐาก เพื่อสาธารณสุขอุปัชฌาย์อาจารย์ตามนัยแห่งพระไตรปิฎก มีทั้งพระสงฆ์ดูแลกันเองตามพระธรรมวินัย ชุมชนสังคมเข้ามาดูแลอุปัฏฐากท่านตามพระธรรมวินัย บทบาทการเป็นผู้นำของพระสงฆ์ในการดูแลสุขภาวะของชุมชนสังคมโดยเฉพาะสุขภาวะด้านปัญญาจำเป็นที่จะต้องได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานทุกภาคส่วน รวมถึงประชาชนซึ่งเป็นพุทธศาสนิกชนทุกท่านต้องช่วยกันเพื่อให้พระสงฆ์มีสุขภาวะที่ดีทั้งทางด้านกาย ใจ สามารถปฏิบัติธรรมและเป็นผู้นำทางด้านจิตวิญญาณสามารถเผยแพร่หลักธรรมคำสอนให้กับพุทธศาสนิกชนได้อย่างยั่งยืน 

เพื่อให้การดำเนินการดังกล่าวให้เห็นเป็นรูปธรรม มั่นคง และยั่งยืน จึงได้ร่วมกับชุมชนระดมทรัพยากร ทุน และภูมิปัญญาท้องถิ่นจากชุมชนมาใช้สนับสนุนโครงการและกิจกรรมที่กำหนดไว้ ชุมชนมีการบริจาคทุนทรัพย์เข้ากองทุนหลักประกันสุขภาพชุมชนตามกำลังศรัทธาเพื่อบำเพ็ญสาธารณกุศล ในโอกาสในงานบุญตามประเพณีต่าง ๆ ด้วยการสืบสานปณิธานตามพุทธดำรัสที่พระองค์ทรงตรัสเกี่ยวกับการได้ดูแลอุปัฏฐากพระสงฆ์ไว้ว่า “การได้ดูแลอุปัฏฐากพระสงฆ์ผู้ป่วย ก็เป็นบุญเท่ากับ ได้อุปัฏฐากพระพุทธเจ้า” นั่นเอง

ดร.ปิยวัฒน์ กล่าวว่า การขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์เกิดจากการมีส่วนร่วมของพระสงฆ์คณะสงฆ์ วัด ชุมชน สังคม และหน่วยงานภาคีที่เกี่ยวข้องทุกภาคส่วน ร่วมกันออกแบบ พัฒนา ขับเคลื่อน และทบทวนธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์ระดับพื้นที่ร่วมกันวางเป็นกรอบทิศทาง วิสัยทัศน์ หรือข้อตกลงร่วม หรือกรอบกติการ่วมที่พระสงฆ์ คณะสงฆ์ชุมชน สังคมและหน่วยงานภาคีที่เกี่ยวข้องทุกภาคส่วนใช้เป็นกรอบแนวทางในการดำเนินการตามธรรมนูญสุขภาพ ในระดับพื้นที่ เพื่อกำหนดเป็นประเด็นทางสุขภาพในเบื้องต้น คือ หมวดที่ 5 เรื่องการขับเคลื่อนธรรมนูญพระสงฆ์แห่งชาติสู่การปฏิบัติ ข้อที่ 1 และ 2” (ขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์ระดับพื้นที่ในเขตตำบลบ้านแวงการจัดตั้งกองทุนสุขภาพสำหรับพระสงฆ์ระดับตำบล) วางกรอบแนวคิด แปลง ทุน ให้เป็น บุญ สู่กองบุญ โดยชื่อว่า “กองบุญเพื่อสุขภาพพระสงฆ์ตำบลบ้านแวง” เพื่อเป็นต้นแบบนำไปสู่การปฏิบัติและวัดได้อย่างเป็นรูปธรรมโดยมีการวางระบบบริหารจัดการรูปแบบคณะกรรมการบริหาร มีคณะทำงานคณะอนุกรรมการ แต่ละชุด ชุดที่ 1 ทำหน้าที่ ตรวจสอบ/กลั่นกรองแผนงาน/โครงการกิจกรรม ชุดที่ 2 ทำหน้าที่ด้านการเงิน/การบัญชีการช่วยเหลือต้นทาง/กลางทาง/ปลายทาง ชุดที่ 3 ทำหน้าที่ติดตามประเมินผลรายงานการดำเนินงานเปิดโอกาสให้ผู้มีส่วนได้เสียเข้าร่วมในการวิเคราะห์ปัญหาสุขภาพของพระสงฆ์ ชุมชน และร่วมจัดทำแผนสุขภาพตำบลโครงการและกิจกรรม ผู้รับผิดชอบ เพื่อการแก้ปัญหาด้วยกระบวนของชุมชนให้ความสำคัญกับการพัฒนาบทบาทภาคประชาชน ท้องถิ่น และทุก ๆ ภาคส่วนในท้องถิ่นที่มีการบูรณาการร่วมกัน ช่วยกันค้นหา หรือกำหนดปัญหาสุขภาพ กำหนดอนาคต ดำเนินกิจกรรมการพัฒนาด้านสุขภาพและมาตรการทางสังคมรวมทั้งนวัตกรรมต่าง ๆ ได้ด้วยตนเอง ด้วยความตั้งใจ เต็มใจ มีจิตสำนึกสาธารณะ สร้างทัศนคติ ความเชื่อ ลักษณะนิสัย ค่านิยม (Values) และพฤติกรรม เป็นวิถีชีวิตวิถีชุมชน โดยเน้นกระบวนการการมีส่วนร่วมและเรียนรู้ร่วมกันก่อให้เกิดมีการระดมทรัพยากร ทุน และภูมิปัญญาท้องถิ่นจากชุมชนมาใช้สนับสนุนโครงการและกิจกรรมที่กำหนดไว้ ชุมชนมีการบริจาคทุนทรัพย์ เข้ากองบุญ เพื่อสุขภาพพระสงฆ์ตำบลบ้านแวง ตามกำลังศรัทธาเพื่อบำเพ็ญสาธารณกุศล ในโอกาสในงานบุญตามประเพณีต่าง ๆ

โดยนำหลักพุทธธรรม คือ สังคหวัตถุ 4 (4S) มาประยุกต์ใช้ในการขับเคลื่อนงานให้บรรลุสู่เป้าหมาย และกลายเป็นคตินิยม (Values) สำหรับชุมชน คือ พระแข็งแรง วัดมั่นคง ชุมชนเป็นสุข