กองทุนสนับสนุนการพัฒนาสังคม ทางออกโฆษณาเหล้า
ไม่ได้ห้ามดื่ม ไม่ได้ห้ามขาย แต่จัดระเบียบคนดื่ม ลดสิ่งกระตุ้น
ความพยายามของท่านรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข นายแพทย์มงคล ณ สงขลา ในการผลักดันร่างกฎหมายควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์กำลังเช้าสู่ช่วงเวลาที่สำคัญโดยร่างกฎหมายที่ผ่านการเห็นชอบของคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายนที่แล้ว ได้ผ่านการพิจารณาโดยสำนักคณะกรรมการกฤษฎีกาแล้ว และกำลังจะถูกเสนอให้สภานิติบัญญัติแห่งชาติพิจารณา
รมต.สาธารณสุขให้สัมภาษณ์ในโอกาสขึ้นปีใหม่ที่ผ่านมาว่าสิ่งที่ท่านอยากได้มากที่สุดในการปฏิบัติหน้าที่ของท่านคือ การผลักดันกฎหมายควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ให้ผ่านออกมาสำเร็จ
ท่านเปิดใจต่อที่ประชุมกระทรวงสาธารณสุขว่าเราจะทำให้คนไทยมีสุขภาพดีได้อย่างไร ในสภาพที่คนไทยกินเหล้ากันงอมแงมถึงสิบกว่าล้านคน และเรายังไม่มีมาตรการควบคุมไม่ให้อัตราการดื่มเพิ่มขึ้นทุกปีตามที่เป็นอยู่
สถิติของกระทรวงสาธารณสุขบ่งชี้ว่าสุรา เป็นสาเหตุของภาระโรค อันดับที่สามของคนไทย แต่หากรวมอุบัติเหตุและโรคเอดส์ที่เป็นผลจากการดื่มสุราแล้ว สุราจะเป็นสาเหตุของภาระโรคอันดับหนึ่งของคนไทย
แต่จริง ๆ แล้วปัญหาของสังคมที่เกิดจากสุราเป็นเรื่องใหญ่กว่าเรื่องโรคภัยไข้เจ็บ ที่เป็นผลจากการดื่มสุราตั้งแต่ปัญหาครอบครัว ปัญหาอาชญากรรม การทะเลาะวิวาท และอีกนับปัญหาไม่ถ้วน
กระนั้นก็ตามก็ยังมี่ฝ่ายที่มีความเห็นว่าร่างกฎหมายควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เข้มงวดเกินไป โดยเฉพาะการห้ามโฆษณาและส่งเสริมการขายทุกรูปแบบ
สำหรับธุรกิจสุราแล้ว เขาคัดค้านร่างกฎหมายนี้แน่ เพราะเกรงว่าจะไปกระทบการทำธุรกิจของเขา
แต่สำหรับฝ่ายอื่น ๆ ในสังคม ควรจะมองเรื่องนี้อย่างมีสติ
กฎหมายควบคุมสุราจะไม่ส่งผลต่อธุรกิจสุราเท่าไรหรอก
ข้อมูลที่ปรากฏในหนังสือพิมพ์ระบุว่า บริษัท ไทยเบฟ เจ้าของเบียร์ช้าง มีกำไรสุทธิในปี 2549 หนึ่งหมื่นล้านบาทเศษ โดยยอดขายเบียร์เพิ่มขึ้นร้อยละ 12, ปี พ.ศ. 2548 ก็กำไรหมื่นกว่าล้านบาท
นี่เพียงบริษัทเดียวนะ หากรวมบริษัทอื่น ๆ จะคิดเป็นกำไรสุทธิของธุรกิจสุราปีละอีกกี่พันหมื่นล้านบาท
ประสบการณ์จากการควบคุมยาสูบในสองทศววษที่ผ่านมาเป็นเครื่องพิสูจน์ว่า แม้จะมีการควบคุมที่เข้มงวดเพียงไร ก็เพียงแต่ควบคุมตลาดไม่ให้ขยายเติบโตขึ้น โดยยอดจำหน่ายบุหรี่ในขนาดนี้ยังเท่ากับเมื่อยี่สิบปีก่อนซึ่งนั่นหมายความว่า กำไรของบริษัทบุหรี่ในประเทศไทยในวันนี้ยังไม่ได้น้อยกว่าเมื่อยี่สิบปีก่อน ในขณะที่จำนวนคนสูบยังเท่าเดิมที่สิบล้านคน
ที่ผ่านมาสิบปีตลาดสุราโตขึ้นเฉลี่ยปีละ 7 เปอร์เซ็นต์ กฎหมายควบคุมสุราอย่างเก่งก็คงเพียงชะลออัตราการเติบโตของตลาดสุราให้น้อยลงกว่าที่เป็นอยู่เท่านั้น
กฎหมายควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ไม่ได้ห้ามคนดื่ม ไม่ได้ห้ามขาย เพียงแต่เป็นการจัดระเบียบคนดื่ม ลดสิ่งกระตุ้นให้คนดื่มเพื่อลดผลกระทบต่อสังคมให้น้อยลง อย่างที่อารยะประเทศเขาทำกัน
ฝ่ายที่จะได้รับผลกระทบมากที่สุดคือสื่อต่าง ๆ ที่มีรายได้จากการโฆษณาสินค้าสุราซึ่งทางธุรกิจสุราประมาณว่าตกปีละกว่าสองพันล้านบาท
ซึ่งที่ถูกแล้ว รัฐควรจะเป็นผู้สนับสนุนกิจกรรมต่าง ๆ ที่ธุรกิจสุราให้การสนับสนุนอยู่เพราะการปล่อยให้ธุรกิจสุราเป็นผู้สนับสนุนนำมาซึ่งผลตามที่ไม่พึงประสงค์มากมายที่สำคัญที่สุดคือ การสร้างความชอบธรรมและคงค่านิยมในพฤติกรรมการดื่มสุราให้เป็นที่ยอมรับของสังคมไทย
ที่สำคัญรัฐบาลมีทางเลือกที่ดีกว่าในการสนับสนุนจากสินค้าสุราโดยใช้เงินจากธุรกิจสุรานั้นแหละ แต่ให้เขาจ่ายเป็นผู้จัดสรรให้แก่หน่วยงานในการทำกิจกรรมต่าง ๆ แทนการที่บริษัทสุราจ่ายให้แก่หน่วยงานโดยตรงในขณะนี้
โดยการออกกฎหมายกำหนดให้บริษัทสุราจ่ายภาษีเพิ่มขึ้นร้อยละสองถึงสามคน ซึ่งจะเป็นจำนวนเงินสองถึงสามพันล้านบาทต่อปีเท่ากับที่ธุรกิจสุราใช้จ่ายในการโฆษณาและให้การสนับสนุนกิจกรรมต่าง ๆ อยู่ในขณะนี้แล้วรัฐนำเงินที่ได้รับมาสนับสนุนกิจกรรมต่าง ๆ ที่บริษัทสุราเคยสนับสนุนการพัฒนาและแก้ปัญหาสังคม(ซึ่งรัฐบาลจัดสรรงบประมาณให้น้อยนิดในขณะนี้)
กองทุนนี้ดำเนินการในกรอบคิดเดียวกับกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพหรือ สสส. แต่กองทุนใหม่สนับสนุนการแก้ปัญหาสังคม
เราพัฒนาเศรษฐกิจมาหลายสิบปีแล้วถึงเวลาที่จะพัฒนาสังคมซะที
สามพันล้านบาทต่อปีเป็นเงินจิ๊บจ๊อยเมื่อเทียบกับการสร้างรถใต้ดินห้าสาย แสนกว่าล้านบาท
ที่สำคัญ เงินนี้จ่ายตรงโดยธุรกิจสุราเข้ากองทุนรัฐไม่ต้องควักงบเลย
คนคิดแล้ว สังคมล่ะจะเคลื่อนหรือยัง?
เรื่องโดย : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ สสส.
ที่มา: หนังสือพิมพ์มติชน
Update:22-07-51
