กลุ่มจักสานงอบ เมืองล้อมแรด
ที่มา : วิถีชุมชน สร้างเศรษฐกิจฐานราก : ส่งเสริมอาชีพ โดย เครือข่ายร่วมสร้างชุมชนน่าอยู่ โครงการประชารัฐ และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ
ภาพประกอบจากแฟ้มภาพ
รายได้เสริมกับงานหัตถกรรม กลุ่มจักสานงอบ เทศบาลเมืองล้อมแรด อำเภอเดิน จังหวัดลำปาง
ในช่วงบ่ายอากาศร้อนอบอ้าวเหลือเกิน แต่แม่บ้านกลุ่มหนึ่งในบ้านแพะหลวง หมู่ที่ 14 กลับมานั่งรวมตัวกันสานงอบให้ลืมร้อน โดยใช้บริเวณลานบ้านของ จันทร์หอม ดังดี ประธานกลุ่มจักสานงอบปูเสื่อทำงานหัตถกรรมที่เป็นแหล่งรายได้เสริม
หลักจากง่วนอยู่กับการเตรียมน้ำดื่มเย็นๆ มาต้อนรับขับสู้ จันทร์หอมก็นั่งรวมกับเพื่อนอีกสองคน ยุพา นันตาดี และสุปราณี ตาแสง จากนั้นจึงค่อยๆ เล่าเรื่องราวให้ฟังกันทีละน้อย
“ตอนนั้นปี 2543 บ้านอื่นเขามีกลุ่มกัน เราเองก็อยากมีกับเขาบ้าง (หัวเราะ) เลยเริ่มหาลู่ทาง พี่เองทำจักสานอยู่แล้ว เป็นสิ่งที่เรียนรู้มาจากบรรพบุรุษ ก็เห็นว่าเรามีของดีอยู่กับตัว แต่ก็ยังไม่ได้ลงมือทำอะไร เพราะไม่มีทุน” จันทร์หอมกล่าว
กระทั่งในปี 2545 มีการรวมกลุ่มกันอย่างจริงจัง โดยเริ่มต้นกันในเครือญาติและเพื่อนบ้าน แรกมีทำกันแค่ 10 คน แต่ไปๆ มาๆ ก็รวมสมาชิกได้ราว 60 คน กระทั่งกาลเวลาผ่านไปก็เหลือที่ทำจริงๆ จังๆ ราว 30 คน
เมื่อรวมกลุ่มแล้วจันทร์หอมจึงเริ่มไปหาวัสดุ โดยไปซื้อใบลานจากจังหวัดตากมาขายให้กับสมาชิก เงินกำไรที่ได้ตัดเข้าเป็นทุนตั้งต้นของกลุ่ม สำหรับบางคนที่ไม่สะดวกซื้อของไปทำเองก็รับงานไปทำเพื่อแลกกับค่าแรง ส่วนคนที่ซื้อวัสดุไปทำกลุ่มก็รับซื้อผลิตภัณฑ์กลับมา นอกจากนี้กลุ่มยังมีการรวมตัวเดือนละ 4 วัน เพื่อผลิตงอบ สมาชิกที่มาร่วมจะได้รับค่าแรงกลับไป
ในส่วนของการขายนั้น ที่หมู่บ้านแพะหลวงมีพ่อค้าคนกลาง 3 รายคอยรับซื้อชิ้นงาน โดยในส่วนของงอบซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์หลักนี้กลุ่มทำขายมาตั้งแต่ใบละ 12 บาท จนตอนนี้ราคาส่ง 32 บาท ด้วยวัสดุหายาก มีราคาแพงขึ้น เช่นเดียวกับราคาน้ำมัน
ยุพาเสริมว่า ทุกคนในกลุ่มต้องออมเดือนละ 100 บาทเท่ากัน เพื่อที่ปลายปีจะได้นำกำไรมาปันผลให้กับสมาชิกในอัตราที่เท่ากัน
“เงินที่ได้มาเอาไปซื้อยอดลานขายให้กับสมาชิก กำไรเข้ากลุ่มหมด ไม่มีใครเป็นเจ้าของไว้รอปันผลทีเดียว วันนี้สินค้าของเรามีงอบเป็นหลัก แล้วก็มีแบบเพิ่มลวดลาย แต่ช่วงนี้ของไม่ค่อยมี (เดือนเมษายน) เพราะเข้าใกล้ฤดูทำนา คนสั่งกันมาก” ยุพากล่าว
นอกเหนือจากงอบแล้ว สมาชิกยังผลิตสินค้าอื่นๆ อาทิ โมบายกระเป๋า ตามความสนใจของสมาชิกแต่ละคนไป ทั้งสามนั่งทำงานไป เลี้ยงหลานไป พักหนึ่งจันทร์หอมก็นำงอบที่วาดลวดลายแล้วออกไปพ่นเคลือบเงาหน้าบ้าน
“ก่อนสานเราต้องนำลานไปตากแดด 3 แดด จนแห้งสนิท ในกลุ่มแบ่งๆ กันเอาไปตาก แต่แดดดีแบบนี้ 2 วันก็แห้งแล้วมั้ง” จันทร์หอมกล่าวด้วยรอยยิ้ม
